ەلىمىز تاۋەلسىزدىگىن الىپ، ءوز الدىنا جەكە مەملەكەت قۇرعان جىلدارى، ءدىني احۋال دا وزىندىك سەنىم بوستاندىعىنا يە بولعان ەدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىكتىڭ 31 جىلى ىشىندە الەمدىك قاۋىمداستىق مويىنداعان، دىنارالىق جانە كونفەسسياارالىق ديالوگ پەن كەلىسىمدى تابىستى ىلگەرىلەتۋدە بىرەگەي تاجىريبەسى بار ەگەمەندى مەملەكەت رەتىندە قالىپتاستى.

قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدە ءارتۇرلى ەتنوستار مەن كونفەسسيا وكىلدەرى تولەرانتتىلىقتىق اق تۋىن جەلبىرەتىپ، ءبىر-ءبىرىن مادەني تۇرعىدان ءوزارا بايىتىپ ءومىر سۇرۋدە. رەسپۋبليكا اۋماعىندا العاش رەت قازاقستان حالقىنىڭ مادەنيەتىن جانە ءداستۇرلى رۋحاني قۇندىلىقتارىن دامىتۋ ءۇشىن قاجەتتى ساياسي-قۇقىقتىق جانە الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاعدايلار قالىپتاسۋدا.

ەلىمىزدىڭ كونستيتۋتسياسىنا سايكەس ءتىلى مەن دىنگە كوزقاراسىنا قاراماستان بارلىق ازاماتتاردىڭ زاڭ الدىندا تەڭدىك قاعيداتتارىنا جانە ءاربىر ازاماتتىڭ جەكە نانىم-سەنىمىنە قۇرمەتپەن قاراۋعا نەگىزدەلگەن مەملەكەتتىك-كونفەسسيالىق قاتىناستاردىڭ زايىرلى مودەلى قالىپتاستى.

جالپى قابىلدانعان الەمدىك نورمالارعا سايكەس مەملەكەت ازاماتتارىنىڭ قۇقىقتارى مەن قوعامدىق قاۋىپسىزدىكتىڭ قورعالۋىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا ءدىني ۇيىمداردىڭ قىزمەتىن رەتتەۋگە قۇقىلى.

ماسەلەن، «ءدىني قىزمەت جانە ءدىني بىرلەستىكتەر تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭى حالىقارالىق قۇقىق پەن ەلىمىزدىڭ كونستيتۋتسياسىندا كوزدەلگەندەي اركىمنىڭ ار-وجدان بوستاندىعى قۇقىعىن ىسكە اسىرۋعا باعىتتالعان، ول ءدىن سالاسىنداعى مەملەكەتتىك ساياساتتى ىسكە اسىرۋدىڭ جانە ۇلتتىق مۇددەنى قورعاۋدىڭ قۇقىقتىق نەگىزى بولىپ تابىلادى.

قولدانىستاعى زاڭناما اياسىندا ءدىني بىرلەستىكتەردىڭ قىزمەتى رەتتەلگەن، ميسسيونەرلىك قىزمەتتى جۇزەگە اسىرۋ، ءدىني ءىس-شارالاردى، ءدىنتانۋ ساراپتامالارىن جۇرگىزۋ، عيبادات ۇيلەرىن سالۋ، ءدىني ادەبيەتتى تاراتۋ ءتارتىبى ايقىندالعان

قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدە 18 كونفەسسيا اتىنان وكىلدىك ەتەتىن 3808 ءدىني بىرلەستىك ەل يگىلىگى ءۇشىن جۇمىس جاساپ جاتىر. 2673 – يسلام، پروۆاسلاۆ – 343, كاتوليك – 83 جانە ت.ب. بىرلەستىك-فيليلالدار جۇمىس جاساۋدا. ولاردىڭ ىشىندە سانى جاعىنان ەڭ كوبى حانافي مازحابىنداعى يسلام مەن پراۆوسلاۆيەلىك حريستيان ءدىنى. سونداي-اق كاتوليكتەر جانە پروتەستانتتار كونفەسسيالارى، يۋدەيلەر، بۋدداشىلار جانە باسقا دا قاۋىمدار بار.

رەسپۋبليكادا 3464 عيبادات ءۇيى تىركەلگەن، ونىڭ ىشىندە 2550 مەشىت، 294 پراۆوسلاۆيە جانە 109 كاتوليك شىركەۋى، 495 پروتەستانت حرامى مەن عيباداتحاناسى، 7 يۋدەي سيناگوگاسى، 2 بۋدداشىلار حرامى، 7 «كريشنا ساناسى قوعامى» جانە باحاي قاۋىمىنىڭ عيباداتحاناسى بار.

قازاقستان ەل ىشىندە تۇراقتىلىق پەن كەلىسىمدى ساقتاۋدا، امبەباپ جالپى ادامزاتتىق قۇندىلىقتاردىڭ جالپى ۇلتتىق بىرلىگىن نىعايتۋدا ءدىننىڭ ماڭىزدى ءرول اتقاراتىنىن، ءتۇرلى دىندەر مەن كونفەسسيالاردىڭ بىرگە ءومىر سۇرە الاتىنىن جانە تولىق ءوزارا تۇسىنىستىك پەن سىيلاستىق نەگىزىندە ۇيلەسىمدى دامي الاتىنىن الەمگە ايقىن تانىتىپ كەلەدى.

قازاقستان كوپ ەتنوستى جانە كوپكونفەسسيالى تاۋەلسىز مەملەكەت رەتىندە مەملەكەتتىك بيلىك ورگاندارى مەن ءدىني بىرلەستىكتەر اراسىنداعى ءوزارا قارىم-قاتىناستىڭ وزىندىك ۇلگىسى مەن ءتارتىبىن قالىپتاستىرۋدا.

رەسپۋبليكا ادام قۇقىقتارى مەن بوستاندىعىن قورعاۋ سالاسىنداعى امبەباپ كوپجاقتى حالىقارالىق شارتتارعا قاتىسۋشى مەملەكەت بولىپ تابىلادى.

جاننا قاجمۇقانقىزى قادىرقۇلوۆا،

جامبىل وبلىسى اكىمدىگى «ءدىن پروبلەمالارىن زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ» ءدىنتانۋشى مامانى

Abai.kz