قازاقستان رەسەيمەن تەڭ دارەجەلى مەملەكەت دەپ جازعانىمىزبەن، ەكونوميكالىق-ساۋدا بايلانىستارىندا، ستراتەگيالىق مۇددەگە ساياتىن ارىپتەستىك سالالاردا ۇپايىمىز تۇگەل دەپ ايتا المايمىز. جەرىمىزدى سىناق الاڭىنا اينالدىرعان ورىستىڭ اسكەري پوليگوندارىن ايتپاعان دا، «قازاق عارىشكەرلەرىن اسپانعا ۇشىردى» دەگەن بايقوڭىردىڭ تۇيتكىلدەرى شاش ەتەكتەن.

1964 جىلدىڭ 23 قازاننان باستاپ 1999 جىلدىڭ 27 قازانىنا دەيىن زىمىران تاسۋشى كەمەلەردىڭ جيىرماسى قازاقستاننىڭ «تاس توبەسىنەن» قۇلاعان ەكەن. ونىڭ زاردابىنىڭ قانداي ەكەنىن باعامداۋ ءۇشىن مىنا ءبىر مالىمەتكە كوز جۇگىرتسەڭىز جەتكىلىكتى.

مىسالى: «پروتوننىڭ» سىرتقى تەمىر قۇرساۋىنىڭ سالماعى – 50 توننا، جاعاتىن وتىنى ياعني، كەتەتىن جانارمايىنىڭ سالماعى – 662 توننا. بارلىعى – 712 توننا. وعان جوعارعى جانە تومەنگى وربيتاعا الىپ ۇشاتىن 25 توننا جۇگىن قوسىڭىز. رەسەي تارابى ۋاعدا ەتىلگەن جالعا الۋ اقىسىن ۋاقتىلى تولەۋ بىلاي تۇرسىن، ءار رەتكى ءساتسىز ۇشۋ سالدارىنان بولعان ەكولوگيالىق اپاتتاردى مويىنداماي كەلەدى. تابيعي ورتاعا عاسىرلار بويى كەتەتىن ويران جاساپ وتىرعاندارىن رەسمي تۇردە جوققا شىعارىپ كەلەدى. زىمىران قۇلاۋ قاۋپى بار وبلىس حالقىنىڭ مۇڭىن تىڭداۋ بىلاي تۇرسىن، بايقوڭىردا جۇمىس جاسايتىن قازاقستاندىقتاردى مەدساقتاندىرۋدان باس تارتقان. اتاپ ايتقاندا قىزىلوردا وبلىسىنىڭ بايقوڭىر قالاسىندا، تورەتام جانە اقاي كەنتتەرىندە تۇراتىن، ونىڭ ىشىندە رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ زەينەتاقى جۇيەسىنەن زەينەتاقى تولەمدەرىن الاتىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارى دا دارىگەرلىك جەڭىلدىكتەن قاعىلعان. رەسەي تارابى ءۇشىن ولاردىڭ ەڭبەگى ادال، دەنساۋلىعى قادىرسىز بولىپ تۇر دەگەن ءسوز.

بۇل ماسەلەنى سەنات دەپۋتاتى اقمارال ءالنازاروۆا ورىستىڭ وكتەمدىگىن كورىپ وتىرعان جۇرتتىڭ ارىزىن ۇكىمەتتىڭ الدىنا توتە قويىپتى. پرەمەر-مينيستر ءاليحان سمايىلوۆ سەناتورلاردىڭ ساۋالىنا قايتارعان جاۋابىندا جوعارىدا اتالعان ءوڭىر ازاماتتىرىنا ءمامس اياسىندا جەڭىلدەتىلگەن كومەك بەرىلۋى مۇمكىن ەكەنىن، سول ماقساتتا «مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ تۋرالى» زاڭىنا ءتيىستى تۇزەتۋلەردى ەنگىزۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتقانىن جەتكىزىپتى.

ادەتتەگىدەي قازاق بيلىگى رەسەي تارابىنا ماسەلەنى توتەسىنەن قويىپ، مۇددەسى تاپتالعان ازاماتتارعا تولەم الىپ بەرۋدىڭ ورنىنا، جاۋاپكەرشىلىكتى ءوز موينىنا الىپ، كەلتىرگەن شىعىنداردى سالىق تولەۋشىلەردىڭ ەسەبىنەن ءوندىرۋدى ءجون كورىپتى. رەسەيگە قۇلدىق ۇرۋدى قاشان قويامىز، ءاليحان مىرزا؟!

Abai.kz