بۇگىن استاناعا رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين رەسمي ساپارمەن كەلدى. رەسەي پرەزيدەنتىن اۋەجايدان قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ كۇتىپ الىپ، اقوردادا ەكىجاقتى كەزدەسۋلەر ءوتتى.

ونان سوڭ، مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ پەن رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين قازاقستان مەن رەسەيدىڭ XIX وڭىرارالىق ىنتىماقتاستىق فورۋمىنىڭ پلەنارلىق وتىرىسىنا بەينەبايلانىس رەجيمىندە قاتىستى.

سۋرەت اقوردا سايتىنان الىندى

قاسىم-جومارت توقاەۆ:

«بۇگىندە ەكىجاقتى تاۋار اينالىمى 27 ميلليارد دوللارعا جەتتى. بۇل – رەكوردتىق كورسەتكىش. رەسەيدەن تىكەلەي تارتىلعان ينۆەستيتسيا كولەمى 20 ميلليارد دوللاردان استى. قازاقستاندا جۇمىس ىستەيتىن شەتەلدىك ۇلەسى بار 42 مىڭنان استام كاسىپورىننىڭ جارتىسىنا جۋىعى، ياعني 19 مىڭى رەسەيلىك كومپانيالار. ءبىز ەكونوميكانىڭ ونەركاسىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى، كولىك، ينفراقۇرىلىم سياقتى سالالارىندا تىعىز قارىم-قاتىناس جاسايمىز. ەنەرگەتيكا باعىتىنداعى ىنتىماقتاستىق دەڭگەيى ارتىپ كەلەدى. جاقىندا رەسەي گازىن قازاقستان اۋماعى ارقىلى وزبەكستانعا تاسىمالداۋ جوباسىنىڭ ىسكە قوسىلۋى ايتۋلى وقيعا بولدى. بۇل جوبا ورتالىق ازيانىڭ وڭىرلىك تۇراقتىلىعى مەن ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىگىن نىعايتۋدا شەشۋشى ءرول اتقارادى. «تاتنەفت» كومپانياسىمەن بىرگە قۋاتى جىلىنا 340 مىڭ تونناعا دەيىن بۋتاديەن وندىرەتىن قازاقستان-رەسەي زاۋىتىنىڭ قۇرىلىسى باستالدى. پوليەتيلەن شىعاراتىن كاسىپورىن سالۋعا قاتىستى كەلىسسوزدەر اياقتالدى. 2019 جىلدان باستاپ وندىرىستىك كووپەراتسيا سالاسىنداعى بىرلەسكەن ءىس-قيمىل باعدارلاماسى تابىستى جۇمىس ىستەپ جاتىر»، – دەدى.

ءبىز رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ قازاقستانعا ساپارلاپ كەتۋىنە قاتىستى ساراپشىلاردىڭ پىكىرىن سۇراعان ەدىك. مارحابات...

رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ رەسمي ساپارىندا شەشىلۋدى كۇتەتىن ماسەلەلەر قانداي؟

سۋرەت الەۋمەتتىك جەلىدەن الىندى

اقىلبەك كۇرىشباەۆ، قر پرەزيدەنتى جانىنداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى، قازاق ۇلتتىق اگرارلىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى:

– مەن بۇگىنگى رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير ءپۋتيننىڭ كەلۋىنە بايلانىستى مىنا ءبىر ماسەلەنى ايتقىم كەلىپ تۇر. بۇۇ جانىنداعى دۇنيەجۇزىلىك ازىق-تۇلىك ۇيىمىنىڭ FAO مالىمەتى بويىنشا، 2050 جىلى الەم حالقىنىڭ ازىق-تۇلىككە دەگەن قاجەتتىلىگى 50%-عا ارتادى. اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا جانە ازىق-تۇلىك ونىمدەرىن وندىرۋگە الەۋەتى بار ەلدەردىڭ ءتىزىمى بار. ال بۇل ءتىزىمنىڭ ەڭ باسىندا رەسەي فەدەراتسياسى مەن قازاقستان تۇر. ياعني، بۇل اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا الەۋەتى زور ەلدەر.

شەتەلدىك ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، ءبىزدىڭ ەلدەردە، رەسەي فەدەراتسياسىندا جانە قازاقستاندا اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمى مەن مال ونىمدىلىگىن ەكى ەسەگە ارتتىرۋعا بولادى. بىزدە توپىراق پەن كليمات بىردەي. مەن ءبىر شاعىن مىسال كەلتىرگىم كەلەدى. كەزىندە كەڭەس وكىمەتى تۇسىندا شورتاندىدا اكادەميك باراەۆتىڭ باسشىلىعىمەن بۇكىلوداقتىق استىق شارۋاشىلىعى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى توپىراقتى دامىتىپ، ايتارلىقتاي ەگىنشىلىك جۇيەسىن دامىتتى.

ال بۇل تەحنولوگيا رەسەي مەن قازاقستاندا ەنگىزىلدى. 60 ميلليون گەكتار جەردى الىپ جاتىر. ەكى ەلدىڭ عالىمدارى قازىرگىدەي بولەك ەمەس، بىرىگىپ جۇمىس ىستەسە، عىلىمي زەرتتەۋلەردى دامىتۋدان قانداي مۋلتيپليكاتيۆتى ناتيجە الار ەدىك، ويلاپ كورىڭىزشى؟! مەن بۇگىن اۋىلشارۋاشىلىق ءبىلىم بەرۋ ماسەلەلەرى جونىندەگى سەسسيانىڭ پلەنارلىق وتىرىسىندا ءسوز سويلەي وتىرىپ، قازاق ۇلتتىق اگرارلىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بازاسىندا جەتەكشى اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتتىڭ فيليالىن، مىسالى، الماتىداعى تيميريازەۆ اتىنداعى اۋىل شارۋاشىلىعى اكادەمياسىن قۇرۋ قاجەتتىگى تۋرالى ءوز ۇسىنىسىمدى ايتتىم.

سول سياقتى ءبىز رەسەي فەدەراتسياسىندا جەتەكشى اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتتەرىمىزدىڭ فيليالىن قۇرا الامىز. وكىنىشكە وراي، بىزدە ءالى كۇنگە دەيىن رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ رەسەي اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قازاقستاندا جانە كەرىسىنشە بىردە-ءبىر فيليالى جوق. بۇل ءبىزدىڭ كەمشىلىگىمىز، ونى ءبىز بۇگىن شەشۋگە ءتيىسپىز جانە شەشە الامىز. ەكىنشىدەن، بىزدە توپىراق-كليمات جاعدايلارى بىردەي بولعاندىقتان، سورتتاردى بىرگە جاساي الامىز، اۋىلشارۋاشىلىق جانۋارلارى مەن اۋىلشارۋاشىلىق داقىلدارىن سەلەكتسيالاۋمەن اينالىسا الامىز، وسىعان بايلانىستى بىزدە بار وسىمدىك رەسۋرستارىنىڭ گەنەتيكالىق بانكىن بىرىكتىرە وتىرىپ، ءبىز بىرگە ازىرلەپ، جۇزەگە اسىرا الامىز. اۋىل شارۋاشىلىعى داقىلدارىنىڭ جاڭا سورتتارى مەن بۋداندارىن جاساۋدىڭ حالىقارالىق سەلەكتسيالىق باعدارلاماسى.

مۇندا دا بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋ ارقىلى مۋلتيپليكاتيۆتى ناتيجەگە قول جەتكىزە الامىز. ودان ءارى ءبىزدى سۋ رەسۋرستارى مەن سۋ رەسۋرستارىن ساقتاۋ ماسەلەلەرى بىرىكتىرەدى. سوندىقتان سۋ رەسۋرستارىن ۇنەمدەۋ، ۇتىمدى پايدالانۋ بويىنشا بىرلەسكەن عىلىمي جوبانى، حالىقارالىق ۇلكەن جوبانى جۇزەگە اسىراتىن كەز كەلدى دەپ ويلايمىن. بۇگىن پلەنارلىق وتىرىستا ايتىلعان ۇسىنىستار وسىنداي.

اۋىل شارۋاشىلىعى شىن مانىندە قۋاتتى، قارقىندى ەكونوميكانىڭ نەگىزى، ال ەكونوميكانىڭ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ، قۋاتتى اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ نەگىزىن كادرلار مەن دامىعان عىلىم قۇرايدى. مىنە، رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ رەسمي ساپارىندا شەشىلۋدى كۇتەتىن ماسەلەلەر وسى.

استانا ناعىز ديپلوماتيالىق ورتالىققا اينالىپ وتىر!

سۋرەت الەۋمەتتىك جەلىدەن الىندى

گەننادي شيپوۆسكيح، سەنات دەپۋتاتى:

– راسىندا دا قازىر بارلىق ادام بايقاعان بولار، ءبىزدىڭ استانا ناعىز ديپلوماتيالىق ورتالىققا اينالىپ وتىر. ويتكەنى قانشاما كۇننەن بەرى شەتەل مەملەكەت باسشىلارى ەلىمىزگە كەلىپ جاتقانىنا ءبارىمىز كۋاگەرمىز. جاقىندا عانا ەلىمىزگە تۇركيا باسشىسى ەردوعان مەن فرانتسيا پرەزيدەنتى ماكرون كەلىپ كەتسە، بۇگىن ۆلاديمير پۋتين كەلىپ جاتىر.

الداعى ۋاقىتتا تاعى دا وزگە مەملەكەت باسشىلارى كەلۋى مۇمكىن دەگەن ويدامىز. ءبىرىنشى كەزەكتە باستى نارسە –  ول ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ xالىقارالىق قاتىناستارىنىڭ نىعايۋى، ۇلكەن جاڭا دەڭگەيگە شىعۋى. ەكىنشىدەن وعان ءبىزدى ەشكىمنىڭ ماجبۇرلەمەۋى. ءبىز xالىقارالىق قاتىناستى ءوز ەركىمىزبەن دامىتىپ جاتقان ەلمىز.

ارينە بۇگىنگى رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتينمەن كەزدەسۋدە ەكى جاقتى ماڭىزدى ماسەلەلەر تالقىلاناتىنى ءسوزسىز. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت كەمەلۇلى توقاەۆتىڭ باستى ۇستانىمى – بۇل ءبىزدىڭ ۇلتتىق مۇددەمىزدى، قازاقستاندىقتاردىڭ مۇددەسىن شەتەلدىڭ الاڭدارىندا جۇرگىزۋ بولماق. ەكىنشى كەزەكتە ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىنا ناقتى ءوز اسەرىن تيگىزۋ.

ياعني الەۋمەتتىك جاعىنان بولسىن، ەكونوميكالىق جاعىنان بولسىن ەلىمىز ءۇشىن مەملەكەت باسشىلارىنىڭ كەلۋى ءتيىمدى بولماق. ولاردىڭ ءبىزدىڭ ەلگە اتتاعان قادامدارىن جاقسىلىققا جورۋىمىز كەرەك.

Abai.kz