قاراشانىڭ 25-ءى كۇنى 74 جاسقا قاراعان شاعىندا بەلگىلى ءانشى، «دوس-مۇقاسان» ءانسامبلىنىڭ ءسوليسى اقجول مەيىربەكوۆ دۇنيەدەن ءوتتى. ەلىن انمەن تەربەتكەن ءبىرتۋما ونەرپازدىڭ ارتىندا قالعان وتباسىنا، جاقىندارىنا، بارشا انسۇيەر قاۋىمعا قايعىرا كوڭىل ايتامىز. ونەرگە عاشىق ءار جاننىڭ جۇرەگىندە ماڭگى جاسايتىن اقجول مەيىربەكوۆ تۋرالى جازبالاردى نازارلارىڭىزعا ۇسىنىپ وتىرمىز.

باقۇل بول، اقجولىم! 

العاۋسىز پەيىلدى، اق جۇرەك، التىنداي دوسىمىز اقجولدى دا اياۋسىز اجال قايتپاس ساپارعا الا كەتىپتى. التى مۇشەلىنەن ەندى عانا اسىپ ەدى. ءبىر جاس كىشىلىگى بولاتىن. كورگەن جەردە "ماكە!" دەپ بۇرىلىپ كەلىپ قۇشاعىن جاياتىن. مەنمەندىگى جوق، كىشىپەيىل مىنەزىنە تاڭ قالۋشى ەدىك.  ءتىپتى وتباسىلىق مەرەكەلەرىمىزگە كەلىپ، ىزگى تىلەگىن ارناپ كەتەتىنى دە ەندى ساعىنىشىمىزدى ەسەلەي تۇسەتىن شىعار. ول شىرقاعان «نازقوڭىر»، «سۇلۋ قىز»، «احاۋ بيكەم»، «اۋىلىڭ سەنىڭ ىرگەلى» سياقتى اندەرى ماڭگىلىك قۇلاعىمىزدا.

قيمايمىز! ونەرگە قۇشتار قالپىڭدا ۇنەمى جادىمىزداسىڭ. قازاق ەستراداسىنىڭ «قۇلاگەرى» اقجول باۋىرىمىزدىڭ الدىنان اللا جارىلقاسىن! ونەر سۇيگەن بارشا قاۋىمعا، وتباسىنا قايعىلارىن ءبولىسىپ كوڭىل ايتامىن. يمانى سالامات بولسىن!

مارات بايدىلداۇلى،

جازۋشى-پۋبليتسيست.

ول كۇندەر دە ساعىنىشقا اينالدى...

اقجول اعامىز دا كەلمەستىڭ كەمەسىنە ءمىنىپ ماڭگىلىك عۇمىرىنا اتتانىپ بارادى ەكەن. دۇنيە-اي دەسەڭشى، بۇل جالعاندا جارقىراپ جۇرگەن جانداردى كوپ كوردىم. سونداي جارقىن، جانى جايساڭ، مەيىرىمدى جاننىڭ ءبىرى اقجول مەيىربەكوۆ اعامىز ەدى.

70-ءشى جىلداردىڭ اياعى، اۋىلدا جۇرگەن ءبىزدىڭ بالا كەزىمىز، مىنە سول كەزدە «ايگويلەك-اۋ، ايگويلەك»، «دولانا-دولانا» دەپ ءان ايتىپ، جارق ەتىپ شىققان كۇنىنەن بىلەتىن ەدىك اعامىزدى. بالكىم اعامىزدىڭ وسى اندەرى، ءوزىنىڭ تۇلعاسى ءبىزدىڭ دە ونەرگە دەگەن قۇلشىنىسىمىزدى وياتىپ، ەلىكتىرگەن دە بولار. ال ەندى كەيىنگى 20-30 جىلدا ءبىر ساحنادا، بىرگە ونەر كەشتەرى مەن ونەر ساپارلاردا اعامىزدىڭ قاسىندا جۇرەمىز دەپ ويلاپپىز با ول كەزدە. اعامىزدىڭ قاسىندا جۇرگەندە، سونشالىقتى باۋىرمالدىعىن، مەيىرىمگە تولى جۇرەگىن سەزىنۋشى ەدىك. ەندى مىنە ول كۇندەردىڭ دە ساعىنىشقا اينالارىنا امالىمىز جوق. باقىل بول، اسىل اعا! اقىرەتتىك جايىڭىز جۇماقتان بولىن! اللا الدىڭىزدان جارىلقاسىن!

اعامىزدىڭ ونەرىن باعالاپ، قادىرلەي بىلگەن قارا ورمان حالقىنىڭ، وتباسى، تۋىس-تۋعاندارى مەن شاريپا جەڭگەمىزدىڭ قايعىسىنا ورتاقپىن، اۋىر قازانىڭ ارتىنىڭ قايرىن بەرسىن دەپ تىلەيمىن.

نۇرلان ونەرباەۆ،

ءانشى.

ءان الەمىنىڭ جارىق جۇلدىزى ەدى!..

قازاق ءان ونەرىنىڭ جارىق جۇلدىزى اقجول مەيىربەكوۆ تە ومىردەن ءوتىپتى! اعامىز ساپ-ساۋ جۇرگەن سەكىلدى ەدى… سوندىقتان سۋىق حابار توبەمىزدەن جاي تۇسكەندەي اسەر ەتتى…

اقجول ەل ىشىندەگى تانىمالدىعى مەن ابىروي-بەدەلى اسپانداپ تۇرسا دا، وتە قاراپايىم، اقكوڭىل، ابزال اعامىز ەدى.

سوڭعى رەت بيىل حالىق قاھارمانى مۇحتار اليەۆتىڭ 90 جىلدىعىنا ارنالعان استا كورىپ ەدىم. ادەتتەگىدەي جارقىن ءجۇزدى، جارقىراپ جۇرگەن ەدى. اۋەلەتىپ ءان سالدى. ەلدىڭ بارىمەن ەمەن-جارقىن قاۋىشىپ، اڭگىمەلەسىپ ءجۇردى. اعامىز ارقاشان اۋىلى ارىستى اۋزىنان تاستامايتىن. ارىستا وتەتىن شارالاردان قالماۋعا تىرىساتىن.

اقجول اعامىزدىڭ ونەرىنىڭ جارقىن بەتتەرى وزبەكستاننان ەلگە كەلگەسىن، ايگىلى «دوس-مۇقاسان» انسامبلىنە ءانشى بولىپ قوسىلعاننان باستالدى. اقجول «دوس-مۇقاسانعا» تىڭ سەرپىن بەردى، ال اڭىزعا اينالعان انسامبل اقجولدىڭ الدىنان اق جول اشتى!

ول حالىق اندەرى مەن حالىق كومپوزيتورلارى اندەرىن ەسترادادا اسەم ناقىشىنا كەلتىرىپ، ادەمى شىرقادى. «ايگولەك»، «نازقوڭىر»، «احاۋ، بيكەم»، «سۇلۋ قىز»، «اۋىلىڭ سەنىڭ ىرگەلى»، «ون التى قىز»، ت.ب. اندەر ەستادالىق اۋەندە جاڭا قىرىنان جارقىرادى. حالىق كومپوزيتورلارى ەستاي، اقان سەرى، ءماريام جاگورقىزى، ت.ب.اندەرى جانە قازىرگى قازاق كومپوزيتورلارىنىڭ اندەرىن ورىندادى. قازاق حالىق اندەرىن كەڭەس وداعى كەزىندە بۇكىل وداققا تانىتتى. 1972 جىلى ماسكەۋدە وتكەن بۇكىلوداقتىق «اللو، ءبىز تالانتتاردى ىزدەيمىز» اتتى ءان بايقاۋىندا حالىق ءانى «ايگولەك» انىمەن گران-پري جۇلدەسىن جەڭىپ الدى.

ول شەتەلدەر مەن قازاقستاننىڭ بارلىق قالاسى مەن اۋداندارىندا، ءار اۋىلىندا گاسترولدىك ساپارلارمەن بولدى.

كەشە قارالى حاباردى ەستىگەسىن، اقجول اعاسى تۋرالى جازعان بەلگىلى اقىن باۋىرىمىز امانعازى كارىپجان: «جاقىندا «دوس-مۇقاسان» ءانسامبلىنىڭ 55 جىلدىق تويىندا جانە رەسپۋبليكا كۇنىنە ارنالىپ، ن.ساتس اتىنداعى تەاتردا وتكەن كونتسەرتتە كورگەن ەدىم. سوڭعى كونتسەرتتە ەل ءبىر-ءبىر ءان ايتقاندا، اعامىز ەكى-ءۇش ءان ايتىپ، سونىڭ وزىندە ساحنادان كەتپەي، ەلگە قاراپ تۇرىپ قالدى. بەينە ءبىر حالقىن دا، ساحناسىن دا قيماعانداي ۇزاق كىدىردى. ايتسە دە قاتال تاعدىر قيماسىنا قويا ما؟ جانى ءجانناتتا بولسىن!» – دەپ، كوڭىل تولقىنىن جەتكىزىپتى.

ءيا، اقجول اعامىز جارتى عاسىردان استام ساحنادان تۇسپەگەن كۇيى ومىردەن ءوتتى. ول «قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءانشىسى»، «قۇرمەت» وردەنى، «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن» مەدالىنىڭ يەگەرى.

ەڭ باستىسى، اقجول ەل ىقىلاسىنا بولەنگەن ناعىز حالىق ءانشىسى ەدى!

اقجول اعامىزدىڭ وتباسىنا، تۋعان-تۋىستارىنا، قالىڭ قازاققا كوڭىل ايتامىز.

حالىق جۇرەگىن اسەم اندەرىمەن جاۋلاعان اقجول مەيىربەكوۆتى  حالىق ماڭگى ۇمىتپايدى. پەيىشتە رۋحى شالقي بەرگەي!

قازىبەك يسا،

قر ءماجىلىس دەپۋتاتى.

***

اقجول مەيىربەكوۆ 1950 جىلى 7 شىلدەدە وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنا قاراستى ارىس قالاسىندا تۋعان.

اقجول نۇسقابەكۇلى 1978 جىلى «دوس-مۇقاسان» انسامبلىنە قابىلدانادى. 1985-1994 جىلدارى الماتى وبلىستىق فيلارمونياسىنىڭ «ارقاس»، «سازگەن»، «ادىرنا» انسامبلدەرىندە قىزمەت ەتىپ، 1994-1996 جىلدارى «گۇلدەر» ءانسامبلىنىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى ءارى ديرەكتورى بولدى. 2001 جىلى «اقجول» ءان-تەاترىن قۇرعان.

بەلگىلى ءانشى 2010 جىلى قايتادان «دوس-مۇقاسان» توبىنا ورالىپ، وسى كۇنگە دەيىن ءانسامبلدىڭ ءانشىسى بولدى.

اقجول مەيىربەكوۆ – «قۇرمەت» وردەنى جانە «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن» مەدالىنىڭ يەگەرى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى.

Abai.kz