كىنالىلەردى جاقتايتىندار نە ويلايدى؟
بۇل جۇرتتى ءتۇسىنۋ قيىن. بىردەڭەنىڭ مانىنە تەرەڭ ءۇڭىلىپ، ابدەن وي ەلەگىنەن وتكىزىپ بارىپ تۇجىرىم جاساۋدىڭ ورنىنا, الدەكىمنىڭ سوزىنە ەرە مە، بولماسا تالداپ-ەكشەپ جاتۋعا ەرىنە مە، سەزىمگە بەرىلىپ، اسىعىس ءتۇيىن جاسايدى.
ءبىر عانا فاكتى. وسى بىلتىرعى جىلدىڭ اياق كەزىندە عانا الماتىدا ءبىر بۇزاقى اۆتوبۋس جۇرگىزۋشى ايەلدى ۇرىپ، تالدىرىپ تاستاپ، سونىڭ سالدارىنان ءۇش بىردەي ادامنىڭ تاپتالىپ ولگەندىگىنەن بۇكىل جۇرتشىلىق حاباردار شىعار. حالىق نەگىزىنەن اناۋ تاربيە كورمەگەن، قيت ەتسە شوقپار الا جۇگىرەتىن ەركەكەسىماقتىڭ كىنالى ەكەندىگىنە شاك كەلتىرمەيدى. دەگەنمەن، بۇعان سوققىدان جاعى سىنىپ، ميى شايقالعان، سونىڭ سالدارىنان اۆتوبۋس تىزگىنەن ايىرىلىپ قالعان، قازىر اۋرۋحانادا جاتقان ايەلدى دە كىنالايتىندار تابىلدى. سونداعى كىناسى نە؟ ونىڭ بيلەت الماعان جولاۋشىعا: «بۇل ايالدامادان تۇسپەيسىڭ. الدىمەن بيلەت الىپ، كەلەسى ايالدامادان تۇسەرسىڭ»، - دەگەن ەسەكەرتپەسى مە؟ الدە ول: «جارايدى. بيلەت الماساڭ الماي-اق قوي. اسىعىس ەكەنسىڭ، مىنە، كوپىردىڭ ۇستىنە كەلدىك، قاۋىپتى بولسا دا ەسىك اشا قويايىن تۇسە سال»، - دەپ بيلەتسىز جولۋشى ءۇشىن جول ەرەجەسىن بۇزۋعا ءتيىستى مە ەدى؟
تاعى ءبىر قىزىعى، وسى بۇزاقىعا ارا تۇسەتىن جانداردىڭ تابىلعاندىعىن قايتەرسىڭ. جانە ولار وزگەلەر ەمەس، سول تەنتەكتىڭ كەسىرىنەن ابايسىزدا مەرت بولعان جانداردىڭ تۋعان-تۋىستارى جاعىنان ەستىلەدى. ولار «جۇرگىزۋشى ايەل اناۋ كىسىمەن ۇرىسپاۋ كەرەك ەدى» دەگەن ەشبىر قيسىنسىز ءسوز ايتادى. اۋ، اناۋ ەشبىر بيلەت الماستان «مەنى ءتۇسىر دە ءتۇسىر» دەپ تەپسىنىپ تۇرعان، ونىمەن قويماي «تۇسىرمەسەڭ جانىڭدى شىعارامىن» دەپ ۇيىندە ايەلىنە ۇنەمى قوقاڭداپ ۇيرەنگەن، تاربيە كورمەگەن ەركەككە «شىعارىپ كور» دەپ قالعان شىعار. كۇنىنە ون ساعات بويى رولدە وتىرعان، وسى ۋاقىت ىشىندە وسىنداي بيلەتسىز تالاي اپەرباقانداردى كورىپ، شارشاعان نازىك جاننىڭ اۋزىنان الگى ءسوزى شىعىپ تا كەتكەن شىعار. سوندا تەك سول ءسوزى ءۇشىن عانا وڭدىرماي سوققىنىڭ استىنا الۋ كەرەك پە؟ ول ءتىپتى، مۇنىسىن ۇيىندەگى ايەلىن كۇندە ۇرىپ جۇرگەندەي ۇساق-تۇيەك دەپ ساناعان شىعار، اۆاريادان كەيىن: «قوي، مەن ۇيگە بارايىن، بالالارىم كۇتىپ تۇر. مەنى جىبەرىڭدەر!» دەگەن ادامنان دەنى دۇرىس نارسە كۇتۋگە بولا ما؟
ال بىرەۋلەر ونى ەمەس، ايەلدى دە جازاعا تارتۋ كەرەك دەپ جاتىر. وۋ، مۇنى ايتاسىز. اناۋ 15 جاس قازاق جىگىتىن ۇيىقتاپ جاتقاندا اتىپ ولتىرگەن قۇنىكەر جاۋىز - چەلاحتى اقتاپ الۋشىلار ءالى دە كوپ. سولاردىڭ ىشىندە قىرشىنان قيىلعان جاستاردىڭ اتا-انالارى دا بار. ال ەگەر وسىنداي وقيعا انا رەسەي جەرىندە بولىپ، 15 ورىس بالاسىن ءبىر قازاق ءولتىرسىنشى، نە ەسىتەر ەدىڭىز؟ ال قازاق اسا كەشىرىمشىل حالىق قوي. ونى دا ءبىر كۇنى بوساتىپ جىبەرەرمىز مۇمكىن. مەن وعان ءتىپتى دە تاڭ قالماس ەدىم.
جايبەرگەن بولاتوۆ
Abai.kz