قازىرگى پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ جەتى جىلدىق مەرزىمى ورتا تۇسىنا جاقىنداعان سايىن، يستيبليشمەنت پەن ساياساتتانۋشىلار «يمانعالي تاسماعامبەتوۆتە پرەزيدەنتتىك امبيتسيا قالدى ما؟» دەگەن سۇراققا جاۋاپ ىزدەۋدە. بۇل تۋرالى DALA INSIDE جازدى. 

كەزىندە نۇرسۇلتان نازارباەۆ تاستىڭ وسى امبيتسياسىن ءۇنسىز تۇنشىقتىرۋ ءۇشىن ءتۇرلى شارالارعا بارعانىن بىلەمىز. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ قوعامعا ايقىن بەلگى بەردى. «ەۋرازيالىق كەڭىستىكتەگى تۇراقتى دامۋ جانە قاۋىپسىزدىك» كونفەرەنتسياسىندا ول تاعى دا پرەزيدەنت وكىلەتتىگى ءبىر عانا 7 جىلدىق مەرزىممەن شەكتەلەتىنىن ەسكە سالدى. ياعني، قاسىم-جومارت كەمەلۇلى قايتا سايلانبايدى جانە وكىلەتتىلىگىن ۇزارتۋ ءۇشىن قيتۇرقىلارعا بارمايدى. بۇل پوستكەڭەستىك ەلدەردە وتە سيرەك كەزدەسەتىن قۇبىلىس. قازاقستان بۇل جاعىنان شىنىمەن دە العا شىعىپ وتىر.

«وسىنى پايدالانىپ ءوز كانديداتىن دايىنداپ جاتقان توپتار بار ەكەنى جاسىرىن ەمەس. ۇلكەن قىزعا قاراستى توپ سانجار بوقاەۆتى، تاعى ءبىر «كىشىتۇركى» كونگلامەراتى مۇحتار جاكىشەۆتى دايىنداۋدا. رەسەي وزىنە ىڭعايلى پرەزيدەنت قويۋ ءۇشىن يمانعالي تاسماعامبەتوۆپەن بۇل ماسەلە بويىنشا ءالى تالاي اقىلداساتىنى انىق»، - دەيدى، DALA INSIDE دەرەككوزى.

يمانعالي تاسماعامبەتوۆ 2017 جىلى رەسەيگە ەلشى بولىپ بارعالى بەرى، سول ەلدىڭ وليگارحتارى مەن شەنەۋىكتەرىمەن ءوزارا ءتىل تابىسىپ، ءوز بيزنەسىن جاقسى جولعا قويعان بولاتىن. قازىر ونىڭ نەگىزگى تابىس كوزى رەسەيمەن تىعىز بايلانىستى. وسى سەبەپتى، ورىس الەمىن جاقتايتىن ساياساتكەر رەتىندە رەسەيدىڭ ىڭعايىنا كەلەتىن ءتاتتى مالىمدەمەلەر جاساپ، كرەملگە ادەمى جاعىنا ءبىلدى.

ال ودكب قۇلاعىن ۇستاعالى بەرى تاسماعامبەتوۆ تۋرا پۋتين مەن لۋكاشەنكو سياقتى «ۇجىمدىق باتىس قاۋىپ ءتوندىرىپ تۇر. اقش، ەۋروپامەن كۇرەسۋ كەرەكپىز» دەگەن سارىندا قايتا-قايتا ءسوز سويلەپ، ونىڭ اقىرى توقاەۆتان سىپايى ەسكەرتۋ الۋىمەن اياقتالدى. قاسىم-جومارت توقاەۆ مينسكتە وتكەن ودكب سامميتىندە «ۇقشۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قاتەر ءتونىپ كەلە جاتقانىن، ەگەر ونداي قاۋىپ بولسا دا، ونى ۇنەمى ايتا بەرۋدىڭ قاجەتى جوق دەپ ويلايمىن. تۇپتەپ كەلگەندە، قاۋىپ-قاتەر ءاردايىم بولعان. حالىقارالىق قوعامداستىقتىڭ بولمىسى وسىنداي. بۇل تاقىرىپتى قايتا-قايتا كوتەرۋ، ءبىزدى الدەكىمنەن قورقاتىنداي كورىنىس قالىپتاستىرادى. مۇنداي مالىمدەمەلەر مۇلدە قاتە تۇسىنىككە الىپ كەلۋى مۇمكىن، ءتىپتى قازىردىڭ وزىندە سولاي بولىپ كورىنەدى. قاتىسۋشى مەملەكەتتەردىڭ ابىروي-بەدەلىن جانە ولاردىڭ اسكەري-ساياسي الەۋەتى مەن قۋاتىن ەسكەرە وتىرىپ، ۇيىمنىڭ ريتوريكاسى قاتال، ايتسە دە بەلگىلى ءبىر دەڭگەيدە قيسىندى بولۋعا ءتيىس»، – دەپ، بۇل ءسوزدى ناقتى تاسماعامبەتوۆكە ارناپ جەتكىزگەن.

«قازاقستانداعى ەڭ ءىرى ەلەكتورات – قازاقشا سويلەيتىن، قازاقشا ويلايتىن قازاقتار. ولاردىڭ بارلىعى 2010 جىلدارى تاسماعامبەتوۆكە 100 پايىز داۋىس بەرۋگە دايىن بولدى. ەندى ونىڭ قازاقستان مۇددەسىنەن الىستاپ، رەسەيگە تىم بەرىلىپ كەتكەنىن كورگەندىكتەن، قازىر ەشكىم قولداي قويمايدى»، - دەيدى، دەرەككوز.

كرەمل ءوزىنىڭ اكىمشىلىك رەسۋرسىمەن تاستى پرەزيدەنت قىلىپ قويا الا ما؟ كوپ نارسە كرەملدىڭ تاس ءۇشىن قانشالىقتى جانكەشتىلىككە باراتىنىنا بايلانىستى. سەبەبى ول تاسپەن شەكتەلىپ قالماي، باسقا دا كانيداتتارمەن ءسوز بايلاساتىنى زاڭدى. جانە قاي ۇمىتكەردىڭ شانسى جوعارى، سونى تاڭداپ كەتۋى دە عاجاپ ەمەس.

ماسكەۋدىڭ نەگىزگى ارمانى، قازاقستانعا رەسەيشىل باسشى اكەلىپ، رەسەي-بەلارۋس-قازاقستان وداقتاس مەملەكەتىن قۇرۋ. بىراق رەسەيشىل كانديداتتى قازاق حالقى قولداماي قويسا، ول جوسپاردى ىسكە اسىرۋ مۇمكىن بولمايدى. يمانعالي نۇرعاليۇلى بيىل قىستا 68 جاسقا تولادى.

اناۋ ايتقانداي جاس تا ەمەس. 2025 جىلدىڭ اياعىندا ونىڭ ودكب باس حاتشىسى رەتىندەگى وكىلەتتىلىگى اياقتالادى. ودان كەيىن تاس نە ىستەيدى؟

Abai.kz