ءتورت قولباسشىلىققا ءتورت باتىردىڭ اتى لايىق!
بۇگىنگى قولىما قالام العان سەبەبىم - اقىن، قر جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى، قر مادەنيەت قايراتكەرى، ۇستازىم احمەت كەندىربەكۇلى قوڭىراۋ شالدى.
«باۋىرىم ەلدىڭ سۇراۋىمەن قابانباي باتىر تۋرالى كىتاپ جازايىن دەپ ەدىم، سەن كوپ جىلدار بويى اسكەري سالادا قىزمەت ىستەپ ەدىڭ... قابانباي باتىر اتىندا اسكەري بولىمشە، وردەن، توسبەلگىلەر بار ما؟ ءبىلىپ، ماعان حابارلاسشى»، - دەگەن ەدى.
مەن اسكەري جولداستارىما، شاكىرتتەرىمە قوڭىراۋ شالا باستادىم. قابانباي باتىر اتىندا مەملەكەتتىك وردەن، توسبەلگىلەر جوق ەكەن. اسكەري بولىمشەلەر دە جوق. ءبىراز ۋاقىت وتكەننەن كەيىن، اۋعان سوعىس ارداگەرى، پودپولكوۆنيك بايمۋلدينوۆ سەرىكباي حابارلاسىپ: «وسىدان ون-ون بەس جىل بۇرىن شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اياكوز قالاسىنداعى ديۆيزياعا قابانباي باتىر اتى بەرىلگەن، قازىر بار ما، جوق پا بىلمەيمىن»، - دەدى.
وسىدان كەيىن ماعان ءبىر ۇسىنىس وي كەلدى
قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىندە ءتورت وڭىرلىك قولباسشىلىق بار:
- «استانا وك»;
- «شىعىس وق»;
- «وڭتۇستىك وق»;
- «باتىس وق».
وسى وڭىرلىك قولباسشىلىققا باتىرلاردىڭ اتىن بەرسە ءجون بولار ەدى.
ءار ءوڭىردىڭ ەلىن-جەرىن قورعاپ، بۇگىنگى كۇنگە جەتكىزگەن باتىرلارى بار. سولاردى زەرتتەپ-زەردەلەپ، سول باتىرلاردىڭ اتىن بەرسە قۇبا-قۇپ بولار ەدى. الەمدە جەر كولەمىنەن 9-شى ورىن الاتىن جەرىمىزدى قورعاپ، بۇگىنگى ۇرپاقتارىنا جەتكىزگەن - باتىرلارىمىزدىڭ ارقاسى.
مىسالى: «شىعىس وڭىرلىك» قولباسشىلىعىنا قابانباي باتىر بابامىزدىڭ اتىن بەرىپ، سول ءوڭىردىڭ اسكەري سالاسىندا ۇلگىلى جوعارعى كورسەتكىشتەر كورسەتىپ جۇرگەن ساربازداردى وڭىرلىك قابانباي باتىر اتىنداعى توسبەلگىمەن ماراپاتتاپ، ىنتالاندىرسا دەگەن وي پىكىرىمدى جولداعىم كەلىپ وتىر. ويتكەنى وسى شىعىس جەرىن قورعاپ قالعان قابانباي باتىر. سوندىقتان، جەرىمىزدى قورعاعان باتىر بابامىزدىڭ اتىن اسكەري سالادا دا ناسيحاتتاپ، شىعارساق دەگەن ويىمدى ايتقىم كەلەدى.
ويتكەنى اسكەري سالانىڭ باستى مىندەتى - ەلىن، جەرىن قورعاۋ!
اۋداننىڭ، اۋىلدىڭ، كوشەنىڭ اتىن بەرگەن دۇرىس. دەگەنمەن اسكەري وڭىرلەردى باتىرلاردىڭ اتىمەن اتاۋ ماڭىزدى!
بۇرىن جاۋعا شاپقان كەزدە «ابىلايلاپ»، باتىرلارىنىڭ اتىن اتاپ، رۋحتانىپ جاۋعا شاپقان! باتىرلاردىڭ اتى اسكەري قاتاردا قىزمەت ەتىپ جۇرگەن ساربازدارعا رۋح، جىگەر بەرەتىنى ءسوزسىز.
بۇل بىرىنشىدەن - قازاق تاريحىنداعى باتىرلاردى دارىپتەۋ بولسا، ەكىنشىدەن - وسكەلەڭ ۇرپاققا پاتريوتتىق تاربيە بەرۋدە ماڭىزى زور!
ءساۋىردىڭ سوڭىندا پارلامەنت دەپۋتاتتارى «ايبىن» وردەنىنىڭ ءۇش دارەجەسىنە قازاقتىڭ ءۇش باتىرىنىڭ ەسىمىن بەرۋگە قاتىستى زاڭعا وزگەرىستەر ەنگىزۋدى ماقۇلدادى.
«ايبىن» وردەنىنىڭ I-ءشى دارەجەسىنە ساعادات نۇرماعامبەتوۆتىڭ ەسىمى، II-ءشى دارەجەسىنە باۋىرجان مومىشۇلى، III-ءشى دارەجەسىنە راقىمجان قوشقارباەۆتىڭ ەسىمى بەرىلگەنىن قۋانىشپەن قولداپ ەدىك. ەر ەسىمى ارقاشان ەل ەسىندە بولۋ كەرەك!
2010 جىلى ماعان ءبىر ءتىلشى كەلىپ: «اعا مەن «اڭىز ادام» جۋرنالىنىڭ ءتىلشىسى ەدىم. كەلەسى ءنومىرىمىزدى باتىر باۋىرجان مومىشۇلىنا ارنايىق دەپ، ماتەريال جيناپ ءجۇر ەدىك. ءسىز كوپ جىلدار بويى ب.مومىشۇلى مەكتەبىندە جۇمىس اتقارىپ ءجۇرسىز. سول كىسى جايىندا سىزدەن سۇحبات الايىق دەپ كەلدىك»، - دەپ قولقا سالعان.
مەن وعان قۋانا-قۋانا كەلىستىم. «اعا قالاي ويلايسىز، باتىر اتامىز ب.مومىشۇلى بۇگىنگە دەيىن حالىق اراسىندا ءوزىنىڭ ورنىن الدى ما» دەگەن سۇراعىنا: «جوق»، - دەگەن جاۋاپ بەردىم.
«سەبەبى: ەلىمىزدىڭ ەڭ ۇلكەن قالاسى الماتىدا سوعىس باتىرلارىنا ارنالعان 28-پانفيلوۆشىلار پاركىندە كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى ب.مومىشۇلىنىڭ ەسكەرتكىشى تۇگىلى، ءبيۋستى دە قويىلماعان. ب.مومىشۇلىن «حالىق قاھارمانى» دەپ حالىق ايتقانىمەن، حالىق قاھارمانى اتاعىن بۇگىنگى كۇنگە دەيىن العان جوق»، - دەپ جاۋاپ بەرگەن ەدىم.
بۇل سۇحبات ب.مومىشۇلى تۋرالى «اڭىز ادام» جۋرنالى №19 نومىرىندە سۋرەتىممەن قوسىپ جاريالاعان. ءبىر جىل وتكەننەن كەيىن پاركتىڭ كىرە بەرىسىنە تولىق بويىمەن ب.مومىشۇلىنىڭ ەسكەرتكىشى قويىلدى. وسى ەسكەرتكىشتىڭ ورناتىلۋىنا باستى سەبەپشى بولعان مارقۇم باۋىرجانتانۋشى، اسكەري عىلىمىنىڭ پروفەسسورى پولكوۆنيك سەرىكباەۆ كيم سەرىكبايۇلى بولاتىن. وسى ەسكەرتكىشتىڭ جانىنان وتكەن سايىن بويىما باتىلدىق پەن جىگەر الامىن. ويتكەنى وسى ەسكەرتكىشتىڭ تۇرۋىنا ءوزىم دە سەبەپشى بولدىم دەپ ويلايمىن.
ەلىمىز، جەرىمىز ءۇشىن شەيىت بولعان باتىر بابالارىمىز بەن اتالارىمىزدى ۇمىتپاۋىمىز كەرەك جانە وسكەلەڭ ۇرپاقتارىمىزعا پاتريوتتىق رۋحتى ءتالىم-تاربيە بەرۋدە باتىرلارىمىزدىڭ اتىن بەرىپ، ەسكەرتكىش قويۋعا مىندەتتىمىز دەپ ويىمدى اياقتايمىن.
توكەن سماعۇلوۆ،
قر ءبىلىم بەرۋ ءىسىنىڭ قۇرمەتتى قىزمەتكەرى، «ايبىن» وردەنىنىڭ يەگەرى قر قك ارداگەرى
Abai.kz