سارسەنبى, 19 ناۋرىز 2025
ءبىرتۋار 180 0 پىكىر 18 ناۋرىز, 2025 ساعات 21:20

جاۋ جولىنا بومبا قىلعان جۇرەگىن

كوللاجدى جاساعان – امانگەلدى قياس، «EQ».

«جاس اقىن ابدوللا جۇماعاليەۆ باتىرلىق تۋرالى جازۋدى ءسۇيۋشى ەدى. ونىڭ گەرويلارى تاماشا ەرلىكتەر جاساۋعا ۇمتىلاتىن. سوعىس اقىننىڭ ءوزىن دە شىعارمالارىنداعى گەرويلارى سياقتى باتىر، تاباندى سولدات ەتىپ شىعاردى».

«سوتسياليستىك قازاقستان» گازەتىنىڭ 1943 جىلعى 13 قاڭتار نومىرىندەگى وسىلاي باستالاتىن شاعىن ماقالا اقىننىڭ مايدانداعى ەرلىگىن ەلىنە ايگىلەگەن ەدى. جەرلەستەرىنە، قالامداس جولداستارىنا عانا ەمەس، ەرجۇرەكتىك وقيعا بۇدان ەكى كۇن بۇرىن «پراۆدا» گازەتى ارقىلى بۇكىل وداققا ءمالىم بولعان-دى.

ابدوللا جۇماعاليەۆ 1915 جىلى 26 اقپاندا (كەيبىر رەسمي قۇجاتتاردا 1914 جىلى) (قۇجاتتا 3 ءساۋىر دەپ قاتە كورسەتىلگەن) باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ جىمپيتى اۋدانىنداعى ماركس سەلولىق كەڭەسىنە قاراستى بىلقىلداق ەلدى مەكەنىندە دۇنيەگە كەلدى. بۇگىنگى تاڭدا سىرىم اۋدانى، جوسالى اۋىلدىق وكرۋگى اتالادى. 1941 جىلدىڭ شىلدەسىندە الماتى قالاسىنداعى فرۋنزە قالالىق اسكەري كوميسسارياتىنان 316-اتقىشتار ديۆيزياسىنىڭ 1075-اتقىشتار پولكى قۇرامىندا مايدانعا اتتاندى. ايگىلى گەنەرال پانفيلوۆتىڭ باسقارۋىنداعى قۇراما بىلىكتىلىگى مەن باتىلدىعىنىڭ ارقاسىندا مايدانعا تىڭعىلىقتى دايىندىقپەن شىققان. جاۋ­جۇرەك پانفيلوۆشىلار قازان ايىن­دا باتىس شەپتىڭ 16-اسكەرى قۇرامىندا قولباسشى روكوسسوۆسكيدىڭ باسشىلىعىمەن اسا جاۋاپتى شەپ – ۆولوكالام تاسجولىنىڭ قورعانىسىن قامتاماسىز ەتتى.

اسكەري دايىندىقتا ەرەكشە قابىلەتى­مەن كوزگە تۇسكەن جاۋىنگەر ابدوللا جۇماعاليەۆ 203-ارناۋلى بارلاۋشىلار روتاسىنىڭ ساپىنا الىندى. كوپ كەشىكپەي پۋلەمەتشى بولۋ ارمانىنا دا قول جەتكىزدى. بىراق سوعىستىڭ اتى – سوعىس، نوۆينكي دەرەۆنياسىندا بولعان ۇرىستا ۆزۆود پۋلەمەتشىسى ابدوللا جۇماعاليەۆ قازا تاپتى. اقىن­نىڭ ەرلىگى تۋرالى تەك گازەت بەتىندەگى قىسقاشا دەرەك كۇيى قالماسىن دەگەن نيەتپەن ماسكەۋدىڭ قورعانىس تاسىلدەرى تۋرالى 1941 جىلعى قازانداعى بيبليوگرافيالىق دەرەككوزدەر مەن ارحيۆ قۇجاتتارىن ساراپتاپ، ءبىرشاما زەردەلەۋ جۇمىسىن جۇرگىزگەن ەدىك. ويتكەنى ابدوللانىڭ سوڭعى شايقاسى سول جىلدىڭ 26 قازانىنداعى اسكەري بۇيرىقتى ورىنداۋ ءىس-قيمىلىنىڭ اياسىندا بولعان.

ابدوللا جۇماعاليەۆكە قاتىستى تىڭ مالىمەتتەردى جاڭعىرتۋعا، اسىرەسە دميتري سنەگيننىڭ 1948 جىلى جارىق كورگەن «نا دالنيح پودستۋپاح» اتتى پوۆەسى ماعان ونىڭ جاۋىنگەرلىك بەينەسىن زەردەلەۋدە ءبىراز جايتتى اشىپ بەردى. بۇل مايدان جازبالارى كەيىپكەردىڭ قاھارماندىق قىرىن اشۋدا قۇندى دەرەكتەر ۇسىنادى. جازۋشى قاجەتتى دەرەكتەردى مۇقيات جيناقتاۋ ارقىلى پانفيلوۆ ديۆيزياسىنا قاتىستى شىنايى تاريحتىڭ بەتتەرىن جازعان. ونىڭ جازبالارىنداعى مايدان دالاسىنداعى ۇرىستاردىڭ مەزگىلى مەن ورنى، ۇرىسقا قاتىسۋشىلار تۋرالى اقپارات ءدال بەرىلگەن. قالامگەر ديۆيزيا قۇرامىندا بەس جىل بويى مايدان دالاسىندا بولدى. سوعىستان سوڭ اتى اڭىزعا اينالعان داڭقتى قۇرامانىڭ جولىن دارىپتەپ، كومانديرلەرى مەن قاتارداعى جاۋىنگەرلەرىن ايگىلە­گەن شىعارمالارى ارقىلى سول سۇراپىل كەزەڭنىڭ شەجىرەسىن جازدى.

«شالعايداعى شەپتە» پوۆەسى اۋىز ادەبيەتى مەن ۇلتىمىزدىڭ ۇلى ويشىلى ابايدىڭ مول مۇراسىمەن سۋسىنداعان ابدوللا جۇماعاليەۆتىڭ جوعارى پاتريوتتىق رۋحى مەن شەشۋشى شايقاس الدىنداعى ىشكى جان دۇنيەسىن شەبەر سۋرەتتەيدى. اسكەري پروزانىڭ ارتىقشىلىعى سول، اۆتور قۇندى قۇجاتتار مەن ءوزى كۋاگەر بولعان ناقتى وقيعالارعا سۇيەنە وتىرىپ، مايدان دالاسىنداعى شىنايى كورىنىستى وقىرماننىڭ كوز الدىنا اكەلەدى.

مىنە، قارۋلاس ارتيللەريست جولداسى اقىنجاندى بەرەگوۆويعا ابدوللا اباي ولەڭدەرىنەن ءۇزىندى وقىپ وتىرعان ءسات: «نە پرازدنو تيكايۋت چاسى، جيزن ۋحوديت – ۆوت گليادي، پروشلا مينۋتا ي جيزن پروشلا، ەە نە ۆەرنۋت، پروششاي سۋدبا». سىز وقپانادا وتىرىپ قارۋلاسىمەن ءوز سىرىن، سوعىس الدىندا باستاپ جازعان ۇزاق داستانى تۋرالى دا سىر بولىسەدى.

– تىڭداشى، ابدوللا. – بەرەگوۆوي پۋلەمەتشى دوسىن يىعىنان قىسا ءتىل قاتتى. ابايىڭنىڭ: «ليش ۆەرا ي پراۆدا – نا گرەبنە ۆولنى» دەگەنى قانداي! بۇل، باۋىرىم، ءبىز تۋرالى، ءبارىمىز تۋرالى ايتىلعان. ءسىرا، اباي سەنىڭ داستانىڭا جول اشقانداي، ادەبيەتكە تۇساۋىڭدى كەسكەن دەپ بەينەلەۋ­گە دە بولار.
ابدوللا قارۋلاسىنىڭ ءسوزىن جالعاي ءتۇستى:

– وزىمە شىعارمام باسىندا شيكى كورىندى. مەنىڭ تەرەڭ بويلاي الماعانىم انىق. ول ەندى مۇندا، مايدان دالاسىندا جالعاسادى... – دەگەن سارباز ءسوزىن نىقتاپ، سالماقتى جۇزبەن قولىن قۇلاشتاي سەرمەدى. الىستان اسپانعا اتقىلاعان جاۋ راكەتالارىنىڭ جارقىلى، وتقا ورانعان اۋىلدار، جارالى جاۋىنگەرلەر، ءبارى دە ونىڭ نازارىنان تىس قالعان جوق. – مەن ەندى ابايعا ارنالعان پوەمانى قالاي جازۋ كەرەگىن بىلەمىن!

راسىندا دا، ابدوللا جۇماعاليەۆ سوعىسقا دەيىن دە اباي شىعارمالارىن جاتا-جاستانا وقىپ، جىر جازۋعا، ولەڭدى ابايشا جازۋعا اسا قۇمار بولدى. ال جازۋشى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ قولداۋى ونىڭ دارىن-قۋاتىن ەسەلەپ، ۇلى اقىن تۋرالى پوەمانى جازۋعا كىرىسۋىنە سەبەپ بولعان ەدى. دميتري سنەگين اقىن شىعارماشىلىعى تۋرالى كوزقاراسى مەن جاۋىنگەردىڭ جان دۇنيەسىن، ۇستانىمىن وقىرمانعا بايلانىسشى ايامبەك نۇركەنوۆ ارقىلى جەتكىزەدى. «مەن اۋىل مۇعالىمى كىم ەكەنىن ەندى عانا ۇققاندايمىن. مەن بۇدان بىلاي بالالاردى باتىل ءارى وتانسۇيگىش ەتىپ قالاي تاربيەلەۋ قاجەتتىگىن بىلەمىن. مەن ولارعا وسى ءتۇن تۋرالى، ابدوللا تۋرالى، ۇلكەن وتان... ءبارى، ءبارى جونىندە بۇگە-شۇگەسىنە دەيىن بايانداپ بەرەمىن».

وسىلايشا، جازۋشى قازاق دالاسىنىڭ ۇلى ابدوللاعا ايامبەك بولىپ تامسانادى، وسىلايشا، دميتري سنەگين ۇلى ابايدىڭ قازاق حالقىنا قالدىرعان باي مۇراسى مەن ابدوللا جۇماعاليەۆتىڭ اباي شىعارمالارىنا قۇشتارلىعىن پاش ەتەدى، اقىنداردىڭ قۇندىلىعىن ۇرپاعىنا اماناتتاعىسى كەلەدى.

ءسويتىپ، سنەگيننىڭ مايدان تۋىندىسى ارقىلى ابدوللاداي باتىردىڭ قايسارلىعى مەن قالامگەرلىگىن قاتار ايتا تۇسكەن ابزال. ابايدان قۋات العان، ونىڭ اقىندىق قۋاتىن جان-تانىمەن سەزىنگەن، ءسويتىپ، ۇلت ۇستازى تۋرالى داستان جازۋدى ارمانداعان ابدوللانىڭ شيرەك عاسىردان ءسال اسقان شاعىندا شەيىت بولعانى وزەكتى ورتەيدى. وت پەن وقتىڭ اراسىندا كوزسىز ەرلىگىمەن تانىلعان اقىن ەلگە امان ورالعاندا قازاق ادەبيەتىن قۇندى دۇنيەمەن بايىتا تۇسەر مە ەدى دەگەن ساۋال كوڭىلدە تۇرادى.

ابدوللانىڭ روتا كومانديرى ۆ.گريگورەۆتىڭ 1942 جىلعى 6 جەلتوقساندا «سوۆەتسكايا گۆارديا» گازەتىندە جارىق كورگەن «پيساتەل – گەروي!» اتتى ماقالاسى ءبىزدى سوناۋ سوعىستىڭ ءبىر سۇراپىل كۇنىنە قايتا ورالتادى. دەرەۆنيا شەتىندەگى جالعىز ءۇي جاۋ قۇرساۋىندا قالعان. «ودينوكي دوم بىل وكرۋجەن سو ۆسەح ستورون»... قازاقشا سويلەتسەك: «نەمىستەر جۇماعاليەۆتىڭ كوزىن قۇرتۋ ءۇشىن بار كۇشىن سالدى. جان-جاقتان شابۋىلداعان نەمىس اسكەرىنە جالعىز دا بولسا جۇماعاليەۆ وڭايلىقپەن بەرىلمەيتىنىن بايقاتتى. سول كەزدە نەمىستەر ۇيگە وت قويدى. ءبىز اۋىلدى الىستان باقىلاپ تۇردىق. ورتكە ورانعان ۇيدەن اۆتومات داۋسى ءالى شىعىپ جاتتى. ۇرىستا ءبىز كوپ دۇنيەگە ۇيرەندىك. ەرلىككە، قايسارلىققا. الايدا، ءبىز جاپادان جالعىز جاۋ قۇرساۋىندا قالعان، سوندا دا ولىسپەي بەرىسپەگەن ابدوللانى ەسكە العاندا، ونىڭ جاساعانى جاي ەرلىك ەمەس ەكەنىن ءسوزسىز ۇعىندىق. ول ورتەنىپ جاتقان ۇيدەن ءتىرى شىعا الماسىن سەزسە دە، اجالدى قاسقايىپ تۇرىپ قارسى الدى. ونىڭ بار ويى وتانسۇيگىشتىك سەزىممەن، نامىسپەن استاسىپ جاتتى. ابدوللا باتىرلار تۋرالى ءجيى جازاتىن، ەندى ءوزى دە قاھارماندىق تانىتتى».

1943 جىلعى 13 قاڭتاردا «سوتسياليستىك قازاقستان» گازەتى اتالعان ماقالانى قازاق تىلىندە باسىپ شىعاردى. كومانديردىڭ بۇل مالىمەتى – ابدوللانىڭ باتىرلىعىنا بەرىلگەن العاشقى تاريحي باعا ەدى. ءسويتىپ، جايساڭ جىگىت ابدوللانىڭ تەڭدەسسىز ەرلىگى تۋعان ەلىنە ءمالىم بولدى. كەيىن اقىن ءابۋ سارسەنباەۆ 316-اتقىشتار ديۆيزياسىنىڭ قۇرامىندا ماسكەۋ قورعانىسىن قامتاماسىز ەتۋگە قاتىسۋشى رەتىندە «اقىن جۇرەگىنىڭ الاۋى» اتتى ماقالا جاريالاپ، وندا ابدوللا جۇماعاليەۆتىڭ قايتپاس قايسارلىعىنا كۋا قارۋلاستارىنىڭ اتىن اتاپ، ناقتى دەرەكتەر كەلتىرەدى.

«26 قازان. ءتاڭسارى. ارتيللەريالىق كانونادا. پانفيلوۆ ديۆيزياسى بىرنەشە دۇركىن جاۋعا تويتارىس بەرىپ، قورعانىستىڭ جاڭا دەڭگەيىنە كوشتى. لەيتەنانت گريگورەۆتىڭ روتاسى ديۆيزيا مەن ارتيللەريالىق پولكتىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتتى. قيان-كەسكى شايقاس كەزىندە جاۋ اسكەرلەرى باقىلاۋعا العان ۇيدە باسىن قاتەرگە تىككەن ءۇش جاۋىنگەر قالدى. ولار ابدوللا جۇماعاليەۆ، يۆان دۋناي، ءابىل قۇندىباەۆ». دەمەك كەيىنگى ەكەۋى ابدوللانىڭ ەرلىگىن كوزبەن كورگەن قارۋلاستارى. جاۋجۇرەك جىگىتتىڭ باتىرلىعى تۋرالى جار سالعان دا – سول ەكەۋى. گۆارديا كاپيتانى ۆ.گريگورەۆ تە «پيساتەل – گەروي!» ماقالاسىن يۆان دۋناي مەن ءابىل قۇندىباەۆ بايانحاتتارىنىڭ نەگىزىندە قۇرعان.

1944 جىلى تاعى دا «سوتسياليستىك قازاقستان» رەسپۋبليكالىق گازەتىندە اقىن قاسىم امانجولوۆتىڭ «ابدوللا» پوەماسى جارىق كوردى. مىنە، سەكسەن جىل بويى وقىرمان سۋسىنداپ كەلە جاتقان شوقتىعى بيىك پوەزيا تۋىندىسىنىڭ سوڭعى ءبىر باعاسىن ولاردىڭ ءىزباسارى – قازاقتىڭ قادىر اقىنى بەرىپتى. ياعني «قاسىم امانجولوۆ ءوزىنىڭ ۇزەڭگىلەس دوسى، اقىن-باتىردىڭ ەرلىگىنە ارناپ جالعىز ءارى ماڭگى ەسكەرتكىشتى ورناتتى». شىنىندا دا:

«كوكىرەگىنىڭ كەكتى ءزىلىن،
قوسا تۇيرەپ قورعاسىنعا،
قاندى قىرعىن قاپىلىستا
ايرىلىپ بار جولداسىنان.
جارالانعان جولبارىستاي
ءورت جانارلى ءبىر جاس ۇلان،
ىرعىپ بۇلتتان تۇسەر جايداي.
ءوزى وق بوپ اتىلعانداي،
ەرەگىسكە جانىن تىگىپ،
كۇتتى جاۋىن، تاس بەكىنىپ»، – دەپ تاس ءتۇيىن سەرتپەن جاۋ وعىنا كەۋدە توسقان ابدوللا ەرلىگىن جىرعا قوسقان قاسىمنىڭ اقىن ءولىمى تۋرالى اڭىزىن جاتتاپ وسكەن ۇرپاق قانشاما.

1948 جىلى جازۋشى دميتري سنەگيننىڭ 316-اتقىشتار ديۆيزياسىنىڭ 857 ارتيلەريالىق پولكى قۇرامىندا سوعىسىپ، مايدان ورتاسىنداعى وقيعالاردى كوزىمەن كورگەن شەجىرەشى ءارى مۇراعات قۇجاتتارىن پايدالانعان قالامگەر رەتىندە جازعان جوعارىداعى «شالعايداعى شەپتە» اتتى پوۆەسىن جاريالادى. پوۆەستىڭ باستى كەيىپكەرلەرى – گەنەرال ۆ.پانفيلوۆ، باتىر باۋىرجان مومىشۇلى، اقىن ابدوللا جۇماعاليەۆ، برەست قامالىن قورعاۋشى، بولاشاق عالىم ۆ.فۋرسوۆ سەكىلدى تۇلعالار. سنەگين ءوز شىعارماسىندا قاتارداعى سارباز ابدوللا جۇماعاليەۆتى اتالعانداردان بولە-جارماي، ونىڭ ەرلىگىنە ەرەكشە ەكپىن ءتۇسىردى. ايتار بولساق، گەنەرال پانفيلوۆتىڭ ءوزى دە جۇماعاليەۆتىڭ جاۋجۇرەكتىگىنە ءتانتى بولاتىن.

– رەداكتورعا ايتىپ، قايسار پۋلەمەتشىنىڭ جازعان ولەڭى مەن جاساعان ەرلىگىن گازەت بەتىندە جاريالاۋ كەرەك. وتباسىنىڭ قايعىسىن ءبولىسىپ، ەلگە لايىقتى حات جونەلتۋ كەرەك، – دەپتى پانفيلوۆ. جازۋشى اراعا ءبىراز جىل سالىپ، دالىرەك ايتقاندا، 1961 جىلدىڭ 30 تامىزىندا بۇل تاقىرىپقا قايتا ورالدى. ول ابدوللانىڭ اعاسى عۇبايدوللا جۇماعاليەۆكە حات جولداپ: «ءسىزدىڭ باۋىرىڭىز ابدوللامەن مەن شىن مانىندە پانفيلوۆ ديۆيزياسىندا بىرگە قارۋلاس بولدىم. ول اتقىشتار، ال مەن ارتيللەريالىق پولكتە تۇردىق. سوڭعى رەت ونى 1941 جىلعى قازاندا، ماسكەۋدەن شالعايداعى كىرە بەرىستە فاشيستەرمەن بولعان كەسكىلەسكەن شايقاس كەزىندە كوردىم. تىزەرلەپ ءومىر سۇرگەننەن گورى تۇرىپ ولگەندى ءجون ساناعان جاۋىنگەر وتانىنىڭ ۇلكەن جۇرەكتى ۇلى بولا ءبىلدى. باۋىرىڭمەن قالاي ماقتانسا دا بولادى! ابدوللانىڭ ەرلىگى دارىپتەلگەن «شالعايداعى شەپتە» اتتى كىتابىم دا ءسىزدىڭ جەكە قورىڭىزدا بار دەپ ويلايمىن.

سنەگين اتالعان پوۆەسىندە بارلاۋشى ابدوللا جۇماعاليەۆ پەن كىشى كومانديردىڭ ۇرىس الاڭىنداعى الدىن الا بولجامى ءدال كەلگەنىن باياندايدى. تانكتەر ابدەن جۇرىلگەن جولمەن 1-باتالوننىڭ قورعانىسىنا شابۋىل جاسايتىنى بولجانعان. ويلى-قىرلى، شىنجىر تاباننىڭ ءجۇرۋىنىڭ ءوزىن قيىنداتاتىن تۇستاردا باسقا بولىمدەر ورنالاسقان ەدى. ءسويتىپ، فاشيستەر باتالون قورعاپ تۇرعان نەگىزگى سوققىنى نوۆينكي دەرەۆنياسىنا باعىتتادى. قىسىلتاياڭ ساتتە ابدوللالاردىڭ پۋلەمەتشىلەر ۆزۆودىنا فاشيستەردىڭ جاقىنداۋىنا جول بەرمەي، باتالوننىڭ شەگىنە وتىرىپ، جاڭا بەكىنىسكە كوشۋىن قامتاماسىز ەتۋ مىندەتى جۇكتەلدى. «ۇرىس كۇننىڭ ەكىنشى جارتىسىنا دەيىن جالعاستى. وق داۋىستارى، اسىرەسە ابدوللا بولعان ساراي جاقتاعى اتىستار سايابىرسىدى. توقتادى. نەمىستەردىڭ سناريادى دا كوك ءجۇزىن شارلاۋدى قويدى. فاشيستتەردىڭ دە قارۋ-جاراعى وتقا وراندى. وكوپ ىشىندە جارالى جاۋىنگەر جاتىر. ول ايانعان جوق، ءۇستى-ۇستىنە وق اتقىلادى، اقىر اياعىنا دەيىن شايقاسىپ باقتى. ءبارى ورتەندى، پۋلەمەتشى دە قازا تاپتى. دۇشپانعا وق جاۋدىرۋ اراسىندا ءوز تىلىندە... اندەتكەن ەدى. بۇل – نامىستىڭ ءانى، اسقاق رۋحتىڭ اۋەنى ەدى».

ابدوللا ەرلىگى تۋرالى جىلدار جۇزىندە جۋرناليست ي.نارتسيسوۆ، اقىن-جازۋشىلار پ.كۋزنەتسوۆ، ءابۋ سارسەنباەۆ، باۋىرجان مومىشۇلى، مالىك عابدۋللين، جۇبان مولداعاليەۆ، قاليجان بەكحوجيندەر ەستەلىك قالدىردى. وكىنىشكە قاراي، كسرو قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ ورتالىق ارحيۆىندە ساقتالعان «مەموريال» دەرەكتەر بازاسىندا ابدوللا جۇماعاليەۆ جونىندە 1954 جىلعى 20 اقپاندا جىمپيتى اۋداندىق اسكەري كوميسسارياتى جولداعان «1944 جىلدىڭ سوڭىندا قازا تاپتى دەپ ساناۋعا بولادى» دەگەن ءبىراۋىز ءسوز جازىلعان. جەرلەس جاۋىنگەر جونىندە وسىنداي ماردىمسىز اقپاراتتى تولىقتىرۋعا تىرىسىپ، مالىمەتتەر سايتتىڭ «قوسىمشا دەرەكتەر» بولىمىندە ءوز قولىمىزداعى دەرەكتەردى توپتاستىرىپ، «ەستەلىكتەر جولى» جوباسىندا باتىردىڭ سۋرەتىن جاريالاعان ەدىك.

316-اتقىشتار ديۆيزياسىنىڭ ەرەن ەرلىگىن لايىقتى باعالاعان مارشال گ.جۋكوۆتىڭ: «مەنەن سوعىس نەسىمەن ەستە قالدى دەپ سۇراعاندا، بىردەن ماسكەۋ ءۇشىن شايقاس كوز الدىما كەلەدى. ول تاريحي شايقاس، جاۋدىڭ «بارباروس» جوسپارىنىڭ بىت-شىتىن شىعارعان جەڭىستى تەكەتىرەس» دەپ ەسكە الادى. وسى تاعدىرشەشتى ۇرىس ىشىندە ابدوللا جۇماعاليەۆتىڭ بولعانىن، كوپتىڭ ءبىرى بولماي، نامىستى تۋ ەتىپ، جارقىراي كورىنگەنى ۇلتى ءۇشىن وشپەس ونەگە. «اقىن ابدوللا جۇماعاليەۆ وتان ءۇشىن مايداندا وت بولىپ جانىپ كەتتى. ونىڭ الاۋى ءالى سونگەن جوق. سونبەك تە ەمەس: ول – ماڭگىلىك الاۋ» (قادىر مىرزاليەۆ).

«ءتۇسىر ەسكە ەسىل ەردى،
اتى ونىڭ ەدى ابدوللا»، – دەپ قاسىم اقىن اماناتتاپ كەتكەندەي، سوعىس ءورتى الىستاي تۇسكەنىمەن، بۇگىنگى ۇرپاق ەلى ءۇشىن وتقا تۇسكەن باتىرىنىڭ ەرلىگى لايىقتى باعالانعانىن قالايدى. بۇل – اعا بۋىننىڭ دا، جاڭا بۋىننىڭ دا، سوعىس كورگەن بىرەن-ساران قالعان مايدانگەرلەر مەن تىل ارداگەرلەردىڭ ورتاق تىلەگى، ەلدىڭ ءسوزى. سولاردىڭ اتىنان قازاقستان جازۋشىلار وداعى 60-جىلدارى قازاق كسر جوعارى كەڭەسى تورالقاسىنا جانە كسرو جوعارى كەڭەسى تورالقاسىنا ازامات ابدوللا جۇماعاليەۆكە «كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى» اتاعىن بەرۋ تۋرالى ۇندەۋ جولدانعان ەدى. ەسكەرۋسىز قالدى. ەندەشە، ەگەمەندىك تالابىمەن «حالىق قاھارمانى» اتاعىن بەرۋ – رۋحاني جاڭعىرىپ، تاريحتى تۇگەندەۋگە كىرىسكەن، بۇگىنگى بەيبىت كۇننىڭ قانشالىقتى قيىندىقپەن كەلگەنىن سەزىنە بىلەتىن ءبىزدىڭ تىلەگىمىز بولسا دەيمىز.

نۇرجان تولەپوۆ،

مۋزەي ارداگەرى، ولكەتانۋ ءىسىنىڭ ۇزدىگى

استانا

Abai.kz

0 پىكىر