وتكەن اپتادا اقش پەن قىتاي ساۋدا سوعىسىنىڭ شىرقاۋ شەگىنە جەتكەنى بەلگىلى. ترامپ باسقا ەلدەرگە سالىنعان اتالمىش تاريفتەرىن 10 پايىزدىق شەكپەن 90 كۇنگە شەگەردى دە، قىتاي تاۋارىنان الىناتىن ءتاريفتى 145 پايىزعا ءبىر-اق كوتەردى.

ءسويتىپ ءوزىنىڭ تۇپكى ماقساتى وزگە ەلدەردى ءوز جاعىنا تارتىپ، قىتايدى تۇقىرتۋ ەكەنىن ءپاش ەتتى. ترامپتىڭ اق ۇيگە قايتا ورالعاننان بەرگى ءار ءجۇرىسىن باقىلاپ وتىرعان قىتاي بيلىگى بوساڭسۋدىڭ السىزدىك بولىپ سەزىلەتىنىن جەتە ءتۇسىنىپ، قاتاڭ جاۋاپ بەردى. اقش تاۋارلارىنا 125 پايىزدىق تاريف بەلگىلەپ، «ءارى وينا» دەدى.

بىلتىرعى امەريكاداعى پرەزيدەنت سايلاۋىندا ترامپتىڭ قولداعانداردىڭ باسىم بولىگى قۇراما شتاتتىڭ باتىسى مەن سولتۇستىگىندەگى فەرمەرلەر ەدى. قىتاي جاڭا شەشىمىندە بىردەن اقش ديحاندارىنىڭ سويا بۇرشاق، جۇگەرى قاتارلى ءداندى داقىلدارىن، تاۋىق، شوشقا ەتتەرىن ەلگە كىرگىزۋگە تىيىم سالدى. الدىنىعى جولى ترامپپەن بولعان ساۋدا سوعىسىندا قىتاي وسى تاكتيكانى قولدانعان ەدى. قىتاي الىستاعى اۋستراليادان، بولماسا قاسىنداعى قازاقستاننان بۇل ونىمدەردى ەركىن يمپورتتاي الادى. كەرىسىنشە بۇل شەشىمنىڭ قازىرگى ماۋسىمدىق ناۋقان كەزىندە اقش فەرمەرلەرىنە قاي جاقتان بولسىن، (بولاشاققا، ترامپتىڭ ساياساتىنا سەنىم) قاتتى سوققى بولىپ تينەنى انىق.

بۇگىنگى عالامتور زامانىندا، ۆيرتۋالدى ءومىردىڭ ءداستۇرلى تۇرمىس قاتىناستارىنىڭ ورىنىن باسىپ، نەگىزگى اعىمعا اينالعانى بەلگىلى. زەردەلى قالتالى تەلەفوندار مەن نوۋتبۋكتەر مەيلى تۇرمىستا، جۇمىستا بولسىن، كەم بولسا بولمايتىن زاتقا اينالدى. امەريكانىڭ اۋىلداعى فەرمەرىنەن تارتىپ، نيۋ-يوركتەگى ينۆەرتورلارىنا دەيىن ونسىز ءومىر سۇرە المايدى.

وسىنداي جاڭا تەحنولوگيالارعا قاجەتتى بولشەكتەردىڭ قىتايدا ءوندىرىلىپ، بولماس قۇراستىرىلىپ، الەمدىك نارىققا جۇيەدەن اقش نارىعىنا بەت الاتىنى بەلگىلى. قىتايدىڭ كەزەكتى جوعارى تاريفى تۇرمىستىق جانە اسكەري سالادا قولدانىلاتىن چيپ، جارتىلاي وتكىزگىشتەردىڭ باعاسىنىڭ اسپانداۋىنا اكەلىپ سوقتى. اقش تىڭ ايفون قاتارلى برەندتەرىنىڭ باعاسىنىڭ قىمباتتايتىنى قور بيرجالارى مەن سايلاۋشى حالىق اراسىندا ۇلكەن تولقۋ تۋدىردى. قاۋىپتى سەزگەن ترامپ قىتاي دا قۇراستىرىلاتىن، وندىرىلەتىن 20-عا جۋىق جوعارى تەحنولوگيا تاۋارلارىنان 145 پايىزدىق ءتاريفتى الىپ تاستادى، كەدەندىك سالىقتان بوساتتى. بۇل – اقپاندا باستالعان تاريف سوعىسىنداعى قىتايدىڭ العاشقى جەڭىسى ەدى.

قىتاي بيلىگى بۇنىمەن عانا شەكتەلىپ وتىرعان جوق. وزگە ەلدەرگە ترامپتىڭ تاريف سوعىسىنا ىلەسىپ، قىتايدىڭ ەكونوميكالىق مۇددەسىنە زيان كەلتىرسە، قاتاڭ جاۋاپ بەرەتىنىن ەسكەرتتى.

وسى ماقساتتا قىتاي باسشىسى بۇگىن مالايزيا، ۆەتنام، كامبودجاعا ساپارىن باستايدى. بۇل مالىمدەمەنى تاراتۋدىڭ الدىندا قىتاي تارابى اق ۇيگە قايىرىلىپ، قىتاي تاۋارىنا سالىنعان بارلىق تاريفتى الىپ تاستاۋعا شاقىردى. ترامپتىڭ كوزسىز ساۋدا سوعىسى «دامۋشى ەلدەردىڭ ەكونوميكاسىنا تۇساۋ سالدى» دەدى.

قىتاي تارابى اق ۇيگە قارسى ەكونوميكالىق وداقتاستار قۇرۋ سياقتى سىرتقى امالداردان بولەك، ترامپتىڭ اقش ءوندىرىسىن دامىتۋ جوسپارىنا قارسى كەزەكتى سانكتسياسىن جاريالادى. ۇشاق پەن ماشينا جاساۋعا قاجەتتى ەڭ كەرەكتى بولشەكتەر جاسالاتىن سيرەك مەتالدارمەن حيميالىق زاتتاردى قىتايدان اقش-قا جاسىرىن جەتكىزۋگە، ەكسپورتتاۋعا تىيىم سالدى. ساراپشىلار بۇل شارانىڭ دا امەريكانىڭ اۆيا، ماشينا وندىرىسىنە اسەرى ايتارلىقتاي بولادى دەيدى.

Abai.kz