بالىق شارۋاشىلىعى تۇراقتى دامىپ كەلەدى: 2024 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا بالىق ونىمدەرى نارىعىنىڭ كولەمى 94,6 مىڭ توننانى قۇراپ، 2023 جىلدىڭ وسى كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 7%-عا ارتتى. ونىڭ ىشىندە 45,2 مىڭ تونناسى تابيعي سۋ ايدىندارىنان اۋلانعان بالىققا، ال 18,2 مىڭ تونناسى بالىق ءوسىرۋ شارۋاشىلىقتارىندا وندىرىلگەن ونىمگە تيەسىلى. بالىق ونىمدەرىنىڭ ەكسپورتى 23,4 مىڭ توننانى قۇرادى.

بالىقتى قايتا وڭدەۋمەن 72 كاسىپورىن اينالىسادى، ونىڭ ىشىندە 20 كاسىپورىن ءوز ونىمدەرىن ەۋروپالىق وداق ەلدەرىنە ەكسپورتتايدى. بۇگىندە قازاقستاندا وندىرىلەتىن 50-دەن استام اتاۋلى بالىق ءونىمى الەمنىڭ 21 ەلىنە ەكسپورتتالادى.

مەملەكەت اكۆاكۋلتۋرانى دامىتۋعا بەلسەندى قولداۋ كورسەتۋدە. 2021 جىلدان بەرى سالاعا بولىنەتىن سۋبسيديا كولەمى 9 ەسەگە ءوسىپ، 2024 جىلى 4,5 ملرد تەڭگەگە جەتتى. ينۆەستيتسيالىق شىعىنداردىڭ 25%-نا دەيىن، جەم-شوپكە جۇمسالاتىن شىعىنداردىڭ 30%-ى، شاباق، انالىق بالىق جانە ۆەتەريناريالىق پرەپاراتتار ساتىپ الۋعا كەتەتىن شىعىنداردىڭ 50%-ى مەملەكەت تاراپىنان وتەلەدى. ناتيجەسىندە، سوڭعى ءۇش جىلدا بالىق ءوسىرۋ شارۋاشىلىقتارىنىڭ سانى ەكى ەسەگە ارتىپ، 600-گە جەتتى.

2024 جىلى بالىق شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيتسيالار 5,2 ملرد تەڭگەدەن استى. قۋاتتىلىعى 2,5 مىڭ توننا بولاتىن 30 جوبا ىسكە اسىرىلدى. سونىمەن قاتار، جىلىنا 50 مىڭ تونناعا دەيىن بالىق وندىرۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن تاعى 50 ينۆەستيتسيالىق جوبانىڭ جۇزەگە اسىرىلۋى جالعاسۋدا.

سالانى دامىتۋ 2021–2030 جىلدارعا ارنالعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ بالىق شارۋاشىلىعىن دامىتۋ باعدارلاماسى اياسىندا جۇزەگە اسىرىلۋدا. باعدارلاما مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارىن، اكۆاكۋلتۋرانى باقىلاۋ بويىنشا اقپاراتتىق جۇيەلەردى ەنگىزۋدى، وتاندىق وندىرۋشىلەردى قولداۋدى جانە بالىق رەسۋرستارىن ساقتاۋ مەن مولايتۋعا باعىتتالعان ءىس-شارالاردى قامتيدى.

بالىق پوپۋلياتسياسىن قالپىنا كەلتىرۋ ماقساتىندا تابيعي سۋ ايدىندارىنا جىل سايىن شاباق جىبەرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى. 2024 جىلى مەملەكەتتىك تاپسىرىس اياسىندا سۋ ايدىندارىنا 54 ميلليون دانا باعالى بالىق تۇرلەرىنىڭ شاباعى جىبەرىلدى.

دايىن ءونىمدى قايتا وڭدەۋدى ىنتالاندىرۋ جانە ەكسپورتتى ارتتىرۋ ماقساتىندا وڭدەلمەگەن بالىقتى سىرتقا شىعارۋعا شەكتەۋ قويىلدى. 2024–2025 جىلدارى كوكسەركە مەن سوم بالىعىن ەكسپورتتاۋعا التى ايلىق تىيىم سالۋ ەنگىزىلدى. بۇل اتالعان بالىق تۇرلەرىن قايتا وڭدەۋگە ارنالعان شيكىزات كولەمىن 23%-عا ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەردى.

وڭدەلگەن بالىق ونىمدەرىن سۋبسيديالاۋ مەحانيزمدەرىن ەنگىزۋ، سونداي-اق 2,5% مولشەرلەمەمەن بالىق ءوسىرۋ جانە وڭدەۋ جوبالارىن قارجىلاندىرۋعا ارنالعان بيۋدجەتتىك نەسيەلەۋ باعدارلامالارىن كەڭەيتۋ جوسپارلانۋدا.

وتكەن جىلى «ە-fish» اتتى بالىق پەن بالىق ونىمدەرىنىڭ زاڭدىلىعىن قاداعالاۋعا ارنالعان اقپاراتتىق جۇيە پيلوتتىق رەجيمدە ىسكە قوسىلدى.

كاسپي يتبالىعى پوپۋلياتسياسىن ساقتاۋ ماقساتىندا «كاسپي يتبالىعى» مەملەكەتتىك تابيعي رەزەرۆاتى قۇرىلدى. اتىراۋداعى بەكىرە زاۋىتىن جاڭعىرتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە، سونداي-اق قىزىلوردا وبلىسىندا ينكۋباتسيالىق تسەحتىڭ قۇرىلىسى باستالدى.

قازىرگى ۋاقىتتا سەناتتا سالانىڭ ءوسۋىن ىنتالاندىرۋعا، ونىڭ اشىقتىعىن ارتتىرۋعا جانە ينۆەستيتسيا تارتۋعا باعىتتالعان «اكۆاكۋلتۋرا تۋرالى» زاڭ جوباسى قارالۋدا.

Abai.kz