شاكارىمنىڭ مەن بىلەتىن، باسىلعان شىعارمالارى:

«مۇسىلماندىق». جاس كەزىندە جازىلىپ، 1911 جىلى ورىنبوردا باستىرعان. «تۇرىك، قىرعىز، قازاق ءھام حاندار شەجىرەسى»، 19 جاسىنان جيناستىرا ءجۇرىپ، 1911 جىلى ورىنبوردا باستىرعان.«قازاق ايناسى». 1-ءبولىم (ولەڭدەر) 1878 بەن 1904 جىلداردا جازىلعان. 1912 جىلى سەمەيدە باستىرعان. «قالقامان — مامىر» (پوەما). 1888 جىلى جازىلىپ، 1912 جىلى سەمەيدە باستىرعان. «ەڭلىك — كەبەك» (پوەما) 1891 جىلى جازىلىپ، 1912 جىلى سەمەيدە باستىرعان. «دۋبروۆسكي» (پوەما، پۋشكيننەن). 1908 جىلى جازىلىپ، 1924 جىلى سەمەيدە باسىلعان. «ءلايلى — ءماجنۇن» (پوەما فزۋليدان). 1907 جىلى جازىلعان مۇحتار اۋەزوۆ اراب ارپىمەن تاشكەنتتە جۋرنالعا باستىرعان. ەكىنشى رەت ساكەن سەيفۋللين لاتىن ارپىمەن كىتاپشا ەتىپ، 1934 جىلى الماتىدا باستىرعان.

ەرتە كەزدەگى گازەتتەردە، جۋرنالداردا باسىلعان ولەڭدەرى، قارا سوزدەرى بار. «بوران» (پوەما، پۋشكيننەن) ەرتەرەكتە جازىلعان. 1936 جىلى الماتىدا جۋرنالعا باسىلعان. «شىن باق ايناسى». اڭگىمە. 1918 جىلى «اباي» جۋرنالىنىڭ 4 نومىرىندە باسىلعان. «ۇلتشىلدىڭ تۋرالى». اڭگىمە، 1918 جىلى «اباي» جۋرنالىنىڭ 3-نومىرىندە باسىلعان.

«9 بەت ءبايىت» (اراب، فارسى، تۇرىك تىلدەرىندە ارالاس جازىلعان). «دۋما» دەگەن پوەماسى ەرتەرەك، 1904 جىلدار شاماسىندا جازىلىپ، قازانعا جىبەرىلىپ، تسەنزۋرادان وتپەدى دەپ حابارلانعان.

«شىنى باق» (ۇزاق اڭگىمە). «نارتايلاق — ايسۇلۋ» (پوەما).«ءادىل — ماريا» (رومان). «گاليلەي» (ۇزاق اڭگىمە). «قازاق ايناسى» (2-ءبولىم، اڭگىمە). ءوزىنىڭ، اندەرىمەن جازىلعان پەساسى.

قىزىلورداعا جىبەرىلگەن 8-شىعارماسى. مۇندا اقان سەرى جايلى جانە، «شىنى باق» اتتى پەساسى، تاعى باسقا اڭگىمە، ولەڭدەرى بار.

«توم اعايدىڭ بالاگانى» (گارريەت بيچەر ستوۋ-دان. گارريەت 1812 جىلى تۋىپ، 1866 جىلى ولگەن دەيدى). «بايشەشەك باقشاسى» (بۇل شىعارماسىندا ولەڭدەرى، قارا سوزدەرى جانە باسقا دا اڭگىمەلەرى بار). «اسارحيدون — لاەلي» (تولستويدان). «ءۇش ساۋال» (تولستويدان). «كريز پاتشا» (تولستويدان). «ۇجدان» (كۇن شىعىستىڭ ءجۇز اڭگىمەسىنەن). «قول شاتىر بۇيرىعى» (كۇن شىعىس ءجۇز اڭگىمەسىنەن). «پان-جي-زان-حان» (كۇن شىعىس ءجۇز اڭگىمەسىنەن).

حافيزدان اۋدارعان 288 جول ولەڭدەر. بۇل ون ءتۇرلى ولەڭنىڭ بىرەۋى «اباي» جۋرنالىنا باسىلعان. ال ءبىرازى تاجىك اكادەمياسىنىڭ شىعاراتىن جۋرنالىنا بەرتىندە باسىلعان.

مىسال ولەڭدەرى. ناقىل سوزدەرى. جۇمباقتارى. «جايلاۋدىڭ بالاسىمەن ايتىسى» (22 جاسىندا جازىلعان). «شال مەن كەمپىردىڭ عاشىقتىعى» (پوەما). «ءومىربايانى» (ولەڭ). «ءۇش انىق» (فيلوسوفيالىق اڭگىمە). «جان مەن تىرشىلىك تۋرالى» (فيلوسوفيالىق اڭگىمە). مەن بىلەتىن 30-عا تارتا اندەرى بار. كوپ ۇساق ولەڭدەرى. مەن شالا بىلەتىن «بوزتورعاي» اتتى كۇيى.

ەسكى سوزدەر.

شاكارىمنىڭ باستالىپ، بىتپەي قالعان جازبالارى: «اباي ءومىرى»، «قازاق لۇعاتى»، «قۇران اۋدارماسى»، «ادام بالاسىنىڭ شىن باقىتتى ءومىر ءسۇرۋى» جايلى اڭگىمە.

مەن بىلمەيتىن اڭگىمە، ولەڭ، ءان، كۇيلەرى، ەرتە كەزدە گازەت - جۋرنالدارعا جازىلعان ولەڭ، قارا سوزدەرى بار ەكەنى ءسوزسىز.

اكەم: «30 جاس شاماسىندا ءبىر ايداي ءتىلىم بايلانىپ، سويلەي المايتىن بولىپ قالدىم. وسى كەزدە 7 جاستان باستاپ جازعان ولەڭدەرىمدى ورتەپ جىبەردىم. ارتىنان اباي ۇرىستى. ءوزىم دە وكىندىم» — دەيتىن.

اكەي ءوزى ەكى اڭگىمەسىن ناشار دەيتىن. ءبىرى — «مۇسىلماندىق» دەيتىن شىعارماسى: «مۇنى نادان، بىلىمنەن حابارىم جوق كەزىمدە، باسقا جۇرتتا «عيبادات يسلاميا» دەگەن كىتاپ بار، ولار اراب تىلىندە نە تۇرىك تىلىندە جازىلادى، قازاق تىلىندە نەگە جوق دەپ، سولارعا ەلىكتەپ جازدىم، ونى مانسۇق ەتتىم»، — دەيتىن.

ەكىنشى — «تۇرىك حاندار شەجىرەسى» دەپ، ولەڭمەن تۇرىك قاۋىمىندا بولعان حانداردى جازدىم. بۇل — جاسىمدا شەجىرە جازباق بولىپ، بىرنەشە ەلدەردىڭ شەجىرەلەرىن وقىعانىمدا، «وتەچەستۆەننايا يستوريا» دەپ پاتشا، حانداردى جازعانداردى كورىپ، ەلىكتەگەنىم، وسى دا ءبىلىمي كوزقاراسپەن ايتىلماعان»، — دەيتىن.

احات شاكارىمۇلىنىڭ ەستەلىگىنەن

Abai.kz