اسا مارتەبەلى بيلىكتەرىڭىزدەن كۇدەر ۇزە بەرىڭىزدەر. ولارعا تۋعان جۇرتىنىڭ قۇنى تىشقاق لاق، قوتىر ەشكىدەن دە كەم. كەيىنگى ءبىر جەتىدە ەلدەگى بولىپ جاتقان سۇمدىق وقيعالار سونى اڭعارتادى.

اسا مارتەبەلى بيلىكتەرىڭىزدەن كۇدەر ۇزە بەرىڭىزدەر. ولارعا تۋعان جۇرتىنىڭ قۇنى تىشقاق لاق، قوتىر ەشكىدەن دە كەم. كەيىنگى ءبىر جەتىدە ەلدەگى بولىپ جاتقان سۇمدىق وقيعالار سونى اڭعارتادى.

ءماسىموۆتىڭ مينيسترلەر كابينەتى قىزىلاعاشتاعى قىرعىنعا 700 ملن. تەڭگە ءبولۋدى ۇيعاردى. قازا بولعان ءاربىر جان ءۇشىن 500 مىڭ تەڭگە كولەمىندە وتباسىنا كومەك كورسەتىلەدى. ال ءبارى بەتىمەن كەتكەن ءبىزدىڭ ەلدە بولىنگەن قاراجاتتىڭ دىتتەگەن جەرىنە ءدىن امان جەتكەنىن قاداعالاۋ - قاراڭعىدا قارا قۇمىرسقانىڭ ءىزىن ىزدەگەندەي قيىن شارۋا. اپاتتىڭ الدىن الماق تۇگىلى، ەل-جۇرت كوكتەمگى سالىم قايناعان تىرشىلىككە كىرىسكەندە، قىستىڭ اياعىندا دەمالىسقا شىققان وبلىس اكىمى سەرىك ۇمبەتوۆ مىرزا ونسىز دا از سول قارجىنى امان-ەسەن قارا جامىلعان شاڭىراقتارعا جەتكىزە السا، قۋانىڭىز. 700 ملن.-دى ازىرقانۋىمىزدىڭ  سەبەبى دە جوق ەمەس. مەرەيتويىن تويلاتپاۋدى قاداعالاپ وتىرعان ەلباسىمىزدىڭ بيىلعى جولداۋىن ەل اراسىندا ناسيحاتتاۋعا 1 ملرد. تەڭگە ءبولىندى دەگەن اقپارات باق-تا كەيىنگى اپتادا جارىق كورە باستادى. بىرەۋ ۇيىقتاپ، بىرەۋ مۇرنىن شۇقىپ وتىراتىن ونداي جيىندارعا سونشا اقشانى سارپ ەتكەنشە، كۇنى كەشە تۇرىپ جاتقان جاتاقحانالارىنان كۇشتەپ قۋىلعان شىمكەنتتىك وتىز وتباسىعا كۇركە بولسا دا باسپانا سالىپ بەرۋگە بولار ەدى. باسى امان، باۋىرى ءبۇتىن دەمەسەڭىز، كوشەدە بوسىپ قالعان ولاردىڭ ءحالى دە قىزىلاعاشتىقتارداي ايانىشتى-اق. جەكەمەنشىككە ءوتىپ كەتكەن جاتاقحانانىڭ ەندىگى قوجايىنى كىم ەكەنى ازىرگە بەلگىسىز. ال جىلاعان بالا مەن شىرىلداعان انانىڭ جانايقايىن اكىم اسقار مىرزاحمەتوۆ ەستىدى مە، ەستىمەدى مە، ول دا انىق ەمەس. بەلگىلىسى - «قازاقستان-2030» ستراتەگيالىق جوباسىنىڭ العاشقى ون جىلدىعى تولايىم تابىستارمەن اياقتالعانى زور ماقتانىشپەن ناسيحاتتالىپ جاتقاندا، ءجۇز قارالى ادام كوشەدە قاڭعىپ قالدى. تاعى سونشا ادامعا قالالىق سوت ءدال سونداي «ۇكىم» شىعارۋى مۇمكىن. ياعني، تاعى ءبىر جاتاقحانا جەكە باستىڭ يەلىگىنە ءوتۋى كادىك. 

جولداۋ دەمەكشى، بيىلعى جولداۋىندا پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ ورتاشا جاسىن 72 جاسقا دەيىن كوتەرۋ كەرەكتىگىن ايتتى. كونستيتۋتسيانىڭ بەتاشارىندا دا ادام ءومىرى مەن قۇقىقتارى ءبىزدىڭ باستى بايلىعىمىز ەكەنى ايتىلاتىنى بار. بىراق ءبىزدىڭ اتقا مىنگەنىن ماڭگىلىك كورەتىن جەرگىلىكى شەنەۋنىكتەر پرەزيدەنتتىڭ ءسوزىن دە، اتا زاڭنىڭ تالابىن دا قۇلاققا قىستىرۋدى قاجەتسىز شارۋا كورەتىن سياقتى - الماتى-سەمەي تاس جولىنىڭ بويىندا جۇزدەگەن ادام ون كۇن بويى  «ومالىپ» قارعا كومىلىپ وتىردى. باق تاراتقان مالىمەتكە سەنسەك، 60 شاقتى جۇك كولىگى جول بويىندا تۇرىپ قالعان. جول تازالاۋدى - ايازدا جاتقان اعايىننىڭ دەنساۋلىعىن ويلاۋدى مايتابانىن سورىپ ۇيىقتايتىن ايۋ ىسپەتتەس مەسقارىن شەنەۋنىكتەر ويلاپ تا جاتقان جوق سەكىلدى...

«مي» دەگەن تىكۇشاق تا قازاقتى قىرىپ بىتەتىن بولدى. وتكەن اپتادا شىعىس قازاقستاندا قۇلاعان «مي-8»-ءدىڭ كەسىرىنەن 8 ادام باقيلىق بولدى. قىرىپ بىتەتىن بولدى دەيتىن دە ءجونىمىز بار. 2001 جىلدىڭ قاڭتارىندا،  قورعانىس ءمينيسترى بولىپ تۇرعان كەزدە ءسات توقپاقباە مىرزا مىنگەن تىكۇشاق ساتسىزدىككە ۇشىراپ، سونىڭ سالدارىنان ءبىر وفيتسەر قازا بولىپ، باس شتابتىڭ ونداعان وفيتسەرى جارالانعان بولاتىن. سول 2001 جىلى لەڭگىر قالاسىندا «مي-8 مت» تىكۇشاعى قۇلاپ، ءبىر ادام قازا بولعانى دا ەستە. ال 2008 جىلى ناۋرىزدا قىزىلوردا وبلىسىندا مۇحتار قۇل-مۇحاممەد مىنگەن «مي» اپاتقا ۇشىراپ، بورتتا بولعان 18 ادامنىڭ بەسەۋى كوز جۇمدى.

2009 جىلدىڭ 17 ماۋسىمىندا بولسا، ءۇشارال قالاسىندا «مي-24» اسكەري ۇشاعى ۇشۋ الاڭىنا جالپ ەتتى. قۇداي ساقتاپ، ول جولى ەشكىم زارداپ شەكپەگەن-تۇعىن. بىلتىر عانا - قىركۇيەكتىڭ 8-ىندە ءدال كەشەگى شىعىس قازاقستانداعىداي قارعىس اتقان «مي-8» وڭتۇستىك قازاقستاننىڭ وگەم شاتقالىندا اپاتقا ۇشىراعىنىن ءبىز تۇگىلى بيلىكتەگىلەر دە ۇمىتا قويماعان بولۋى كەرەك. ول اپات ون ادامنىڭ ءومىرىن جالماعان ەدى. ەندىگىسى - مىناۋ. سول جولى دا باسشىلار كەشەگى كارىم قاجىمقانۇلى سياقتى «تەز ارادا جاڭا تەحنيكا الۋ كەرەك» دەگەنگە ساياتىن قۇرعاق ۋادەمەن قۇلاعىمىزدى سارسىتىپ قۇتىلعان ەدى. ايتپاقشى، شىعىس قازاقستاننىڭ اكىمدىگى قازا بولعانداردىڭ وتباسىنا ءبىر ميلليون تەڭگە كولەمىندە كومەك كورسەتتى. قىزىلاعاشتا بولسا، ءار ولگەن قازاققا 500 مىڭ تەڭگەدەن بولىنگەن. قۇددى، قازاقتىڭ قۇنى 500 مىڭ مەن 1 ملن. تەڭگەنىڭ اراسىندا باعالاناتىن سياقتى. و، توبا!

قىسقاسى، اسا مارتەبەلى بيلىگىڭىزدەن كۇدەر ۇزە بەرىڭىز. قالاي، كىمنىڭ كىناسىنەن ولسەڭىز دە، جارتى ميلليون ۇستاتىپ جۇرە بەرەدى. ەكى قويىڭىز ءبىر تيىن. ءبىتتى. سانالارىنا ساۋلە كىرە مە، جوق پا، ءبىر قۇدايعا عانا ايان. انىعى - قازىر بىزدە بيلىك ءبىر جاق، حالىق ءبىر جاق. بيلىك - حالىققا رازى. قازاقتان ماڭىراق توبىر جاساپ العانىنا سەنىمدى سياقتى. حالىق - بيلىككە نارازى. ولاردىڭ قاتارى كەيىنگى اپتادا بىرنەشە ەسەلەندى. نارازى جۇرتتىڭ ەندى قانشا شىدارى دا اللاعا ءمالىم. ال شىدامنىڭ شەگى قانداي بولاتىنىن پوستكەڭەستىك ەلدەردىڭ ءبىرازى دالەلدەپ قويدى.