ءلاززات قاپىشەۆا. نوۆەللالار

ماڭگىلىك ساعىنىش

شىعارما ءانشى بيعازى تۇتقابەكوۆتىڭ رۋحىنا ارنالادى سۇيگەندەر قوسىلمايدى دەگەن ۇعىم بار عوي. بىراق ءبىز قوسىلدىق. ءبىر ءبىرىمىزدى ءسال كورمەسەك تاعاتسىزدانىپ، ۋاقىت توقتاپ قالعانداي كۇيىپ-جانىپ، ساعىنىشتى كۇندەردى وتكەردىك. جۇبايلىق ءومىردىڭ بال شىرىنىن تاتا ءجۇرىپ ءبىر-بىرىمىزگە دەگەن ىنتىق كوڭىل مەن ىستىق سەزىم سۋىماپ ەدى. ءسابيلى بولدىق. تۇڭعىشىمىز الماس ومىرگە كەلدى. ۇلدى بولدىم دەپ، قاتتى قۋانىپ ەدىڭ. باس ەكەۋ بولماي مال ەكەۋ بولمايدى دەگەندەي كۇندەلىكتى ومىرىمىزدە بىرەۋدەن ىلگەرى، بىرەۋدەن كەيىن بولساق تا، ءبىز وتە باقىتتى ەدىك. كەشەگى ستۋدەنتتىك شاقتىڭ العاشقى جىلدارىندا تابىسقان ەكەۋمىز ەندى، ۇلكەن شاڭىراقتىڭ يەسى اتاندىق. ومىرگە قىزىمىز قارلىعاش كەلدى. قىز-ىرىس بەرەكە، ءۇمىتىمنىڭ جالعاسى دەپ، بالاشا ءماز بولىپ ەدىڭ. كەشەگى بوز بالا جىگىت ساليقالى دا سالماقتى، ەكى بالانىڭ اكەسى اتانىپ، دوس جاراننىڭ، اعايىن تۋعاننىڭ قۇرمەتىنە بولەندىڭ. ونەر دەگەندە ىشكەن اسىڭدى جەرگە قوياتىن سەن رەسپۋبليكا دارەجەسىندەگى ساحنادان كورىنىپ، اۋەلەتە ءان سالىپ، حالقىڭنىڭ قوشەمەتىنە يە

بولدىڭ.

مەن دە ونەر ورداسىنان ءبىلىم العانمىن. قارا جاياۋ

ەمەسپىن. بىراق، سەنىڭ ابىرويىڭ اسقاق، بەدەلىڭ بيىك بولسىن

دەپ، شاڭىراقتىڭ ۋىعىن بەرىك قاداپ، كەرەگەڭدى كەڭەيتۋدى

ويلادىم، ونەرىمدى دە، ءومىرىمدى دە تەك ساعان ارنادىم.

باقىتتى كۇندەر ءوتىپ جاتتى، الاڭسىز ەدىم، ءبارى دە وسى-

لاي بولىپ قاز قالپىندا تۇرا بەرەدى دەپ ويلايتىنمىن. كەي-

دە گاسترولدىك ساپارمەن سەن الىسقا كەتكەندە ساعىنىشتان جانىمدى قويارعا جەر تاپپايتىنمىن. كەزەكتى كونتسەرت-

تەردەن كەشىگىپ كەلسەڭ كوڭىلىمدى مۇڭ باسىپ، جۇرەگىمدى

قىزعانىشتىڭ قىزىل ءيتى تالاپ جاتاتىن. نەگە دەسەڭ سەن

سىمباتىڭا اقىلىڭ ساي سەگىز قىرلى، ءبىر سىرلى، ءاربىر ايەل

زاتى ارمانداپ، شىركىن، مەنىڭ جارىم وسىنداي بولسىنشى

دەپ تىلەيتىندەي ازامات ەدىڭ. بالكىم، سوندىقتان بولار مەن

سەنى وزگە تۇگىلى وزىمنەن دە قىزعانىپ جۇرەتىنمىن. وزىڭمەن

بىرگە تويلارعا، كەشتەرگە بارعاندا نەبىر سۇلۋلار ۇرلانا،

كەيبىرەۋلەر سۇقتانا قاراعاندا سەنى بىرەۋى قولتىقتاپ كەتەر-

دەي قينالاتىنمىن. الدە جار عۇمىرىنىڭ قىسقا بولارىن

سەزىپ جانىمنىڭ جانتالاسقانى ما؟ بەكەر ەكەن. ءبارى دە بە-

كەر ەكەن. سەنى نەبىر سىلقىم سۇلۋلار مەن ارۋلاردان قورىپ

جۇرسەم دە، اجالدىڭ تىرناعىنان ايلا تاۋىپ، قورعاي الماي-

تىنىمدى بىلمەپپىن. وزىڭنەن قاپيادا كوز جازىپ قالدىم.

قىمبات اپام ايتقانداي سەن الماتىعا شابىت ىزدەپ كەلىپ-

ەڭ، تۋعان توپىراعىڭ جاڭاارقاعا تابىت بولىپ اتتاندىڭ-اۋ..

ءوزىڭسىز مىنا ومىردە ەڭسەم ەندى كوتەرىلمەيتىن شىعار،

قارا جەردى باسىپ جۇرە المايتىن شىعارمىن دەپ ەدىم.

ولگەننىڭ ارتىنان ولمەك جوق، قازىر شۇكىرشىلىك الماسىڭ

ەر جەتىپ كەلەدى، قارلىعاشىڭ بوي جەتىپ كەلەدى، سەنىڭ ءۇزىلىپ

قالعان ءانىڭدى جالعاستىرامىز دەگەن ارمان ماقساتتارى دا

بار.

تەك مەن عانا، ءوزىڭنىڭ بەينەڭدى كوڭىلدەن وشىرە الماي

باقىتتى كۇندەردىڭ ەلەسىنەن ەس جيا الماي كۇندە مامىق

توسەك مۇزعا اينالىپ، قۇس جاستىعىم قارعا اينالىپ، ءوزىڭ

جاققان جۇرەك وتىنىڭ قىزۋى قايتىپ، جاۋراپ ءجۇرمىن.

سەنسىز وتكەن كۇندەردەن جالىعىپ، جالعىزسىراپ، جابىقتىم.

جانىم! ەسىمىڭدى ۇمىتپاس ەلىڭ بار دا، اۋەلەتە سالعان ءانىڭ

بار دا، قوس تۇياعىڭ امان بولسا شىراعىڭ سونبەيدى – بيعازى!

سەن مەنىڭ ماڭگىلىك ساعىنىشىمسىڭ!

 

 

 

جالعىز ۇلىم

اۋىل شەتىندەگى ۇزىن جولعا قاراپ، كۇنى بويى ءارلى بەرلى

جۇرەتىن اسىلباي قاريا وتكەن كەتكەننەن بۇگىن قاي كۇن، دەما-

لىس ەمەس پە دەپ، ءجيى سۇرايدى. تاياعىنا سۇيەنىپ تۇرىپ، شەتسىز

شەكسىز دالاعا قاراپ، و دۇنيە-اي دەپ، اۋىر كۇرسىنەدى. كەشە

عانا «كىمسىڭ – اسىلبايمىن» دەپ كەۋدەسىن جوعارى ۇستاپ ءبىر

اۋلەتتىڭ باس كوتەرەر ازاماتى اسىلبايى ەدى، ءومىردىڭ ءبىراز

قىزىعى مەن قيىندىعىن دا قاتار كوردى. سوناۋ ءبىر جىلدا-

رى اكە - شەشەسىمەن بىرگە اسۋ دا اسۋ بەل اسىپ، قىتايعا دا

شۇبىرىپ ءوتىپ كەتپەدى مە؟ ءيا ءبارىن قازىر ەسكە الىپ كەرەگى

نە؟ ەڭ باستىسى كارىلىك كەلگەندە قالاداعى جالعىز تۇياعىنىڭ

حابارسىز قالعانىنا قاپالانىپ ءبىر كەلىپ قالادى ما دەپ جو-

لىنا قاراپ جۇرگەنىنە كوپ بولدى. كارى قويدىڭ جاسىنداي جا-

سىم قالدى، الدىمدا تورىمنەن كورىم جاقىن، قۋ جالعىز بەن

نەمەرەمدى كوكىرەگىمە باسىپ تۇرىپ، ءبىر كورسەم دەپ ارمان-

دايدى. ەي بالام، اكەڭنىڭ كوڭىل كۇيىن سەزىپ، ءبىر كەلىپ كەتسەڭ

بولار ەدى دەپ اسىلباي قارتتىڭ كەيدە بالاشا سولقىلداپ

جىلايتىنى دا بار. جىلاماي قايتسىن، سوناۋ الپىسىنشى

جىلدارى قىتايدان زورعا ەلگە جەتكەندە بايبىشەسى قايتىس

بولدى، وڭ سولىن تانىماعان ۇلى ەكەۋى عانا ۇيدە سوپيىپ

قالدى. سودان اعايىن تۋىس كورشى قولاڭ كورشى اۋىلداعى

جەسىر ايەل جاميلاعا قولقا سالىپ، شاڭىراعىنا كىرگىزىپ

بەردى. وي، ءجاميلا پىسىق قوي، ءۇي شارۋاسىن دوڭگەلەتىپ،

شاڭىراعىمەن داۋلەتىنىڭ يەسى بولىپ شىعا كەلدى، ەكى قىز

تۋىپ بەردى. سىرتتاي قاراعان ادامعا ءبارى دە دۇرىس سياقتى.

بىراق، اسىلبايدىڭ اۋزىن اشىپ سۇيگەنى، كوزىن اشىپ كورگەنى

تۇڭعىش ۇلى ساناتى جىراقتاي بەردى. وگەي شەشە وگەيلىك تا-

نىتپاي تۇرمادى. نە كەرەك، جالعىز ۇلى قالاعا وقۋعا كەتتى.

سول جاقتا وتاۋ قۇردى. ءبىر ورىس كەمپىردىڭ پاتەرىن جالداپ ءجۇرىپ بالالى بولدى، بىردە بار جيعان تەرگەنىن الىپ ۇلىنا

قالادان ءۇي اپەرمەك بولىپ ەدى، كەمپىرى مەن قىزدارى ورە

تۇرەگەلدى، نە كەرەك جىلدار بويى جيعان اقشاسى ءبىر كۇننىڭ

ىشىندە قۇنسىزدانىپ كەتپەدى مە؟ جالعىز ۇل اندا-ساندا

بولسا دا ات ءىزىن سالىپ تۇرۋشى ەدى. بىراق، ىزدەپ كەلگەن اكە

شاڭىراعىنان جىلى قاباق، مەيىرىمدىلىك كورمەگەن سوڭ،

سوڭعى ۋاقىت حابارسىز قالدى. ە، قارتتىق دەگەن دە تورتكە

بولىنەدى دەيدى عوي، ءبىرىنشىسى شال، ەكىنشىسى قاريا، ءۇشىنشىسى

اقساقال، ءتورتىنشىسى ابىز دەيدى. اسىلباي اقساقال دومبىرا-

سىن قولىنا الىپ، اۋىل ايماعىنا قوس ىشەكتەن كۇمبىرلەتە

كۇي توگىپ، ءتۇرلى اڭىز قيسسالاردى، تەرمە جىرلاردى ايتىپ

وتىرعان ورتاسىن دۋمانعا بولەيتىن.

قانشا كوڭىلدى وتىرسا دا كوكىرەگىندەگى جالعىز ۇلعا دەگەن

ساعىنىش جانىن سىزداتىپ، سىرىن ادام بالاسىنا ايتا ال-

ماي قالاعا جەتە الماي ءاجىمدى ءجۇزىن مۇڭ باساتىن. كوكىرەگى

زەرەك قاريا بۇگىن دە اقساقال اتاندى. ءومىردىڭ اششى تۇششىسىن

تاتىپ، وتكەن ومىرىنە شۇكىرشىلىك دەيدى. اللادان بۇيرىق

كەلسە، بارىنە دايىن. تەك جالعىز ۇلىمدى ءبىر كورسەم دەگەن

تىلەگى ارمانى بار. اكەنىڭ كۇندىز كۇلكى، تۇندە ۇيقى كورمەي

جۇدەپ جۇرگەن كوڭىلىنىڭ اسەرى مە قالاداعى جالعىز ۇلى سا-

نات تا سوڭعى ۋاقىت اكەسىن ءجيى تۇسىندە كورىپ مازاسىزدانىپ

ءجۇر ەدى. ءبىر كۇنى كوللەدجدە وقيتىن جالعىز ۇلى ايبات

سەنبى كۇنى ساباقتان ەرتەرەك كەلىپ «كوكە، قولىڭىز بوس بول-

سا اۋىلعا اتاما بارىپ قايتايىق» دەگەندە قۋانىپ كەتتى.

كۇندىز تۇنگى تىلەگى قابىل بولىپ جاراتقانعا مىڭ العىس

ايتقان اسىلباي قارت جالعىز ۇلى مەن نەمەرەسىن جولعا

شىعارىپ سالىپ كەلىپ، توسەگىنە قيسايىپ جاتىپ، ماڭگىلىككە

كوز جۇمىپ ەدى. قالاعا جاقىنداي بەرگەندە جۇرەگى الدە

نەنى سەزدى مە سابىرسىزدانعان سانات جالعىز ۇلى ايبات-

تى قۇشاعىنا الىپ جالعىز ۇلىم مەنىڭ اكەمنىڭ ۇرپاعى،

سەن امان بولشى دەپ ماڭدايىنان ءسۇيدى. مىنا بەس كۇندىك

تىرشىلىكتە اكە مەن بالانىڭ تاتۋلىعىنا، اعايىن تۋعاننىڭ

سيلاستىعىنا جەتەر نە بار دەيسىڭ. سانات كوپتەن كورمەگەن

اكەسىنە دەگەن ساعىنىشىنىڭ باسىلماعانىن ەندى سەزگەندەي

وزەگىن وكسىك قارىپ: جالعىز ۇلىن باۋىرىنا باسىپ، جالعىز

ۇلىم، جالعىز ۇلىم دەي بەردى...

 

 

مۇڭايدىم ءوزىڭ جوقتا...

ساعىنىشتىڭ ساعىمىنا ورانىپ، ءوزىڭدى ويلاپ، ءبىر كەزدە-

سۋ بار دەپ الدا، «قوشتاسامىن وزىڭمەن» دەگەن ولەڭ جولدارى

ءتىل ۇشىنا ورالىپ، ەزۋ تارتىپ، ءتاتتى ءبىر قيالدىڭ جەتەگىندە

كەلە جاتىر ەدىم، قالتا تەلەفونىم شىر-شىر ەتە قالدى:

– سالەمەتسىز بە، ءجاميلا بازاربەكقىزى، مەن، اسەل

ەرگەشقىزى دەگەن جۋرناليست ءسىڭىلىڭىز بولامىن، سىزدەن

سۇحبات السام دەگەن جوسپارىم بار ەدى.

– راحمەت، اينالايىن، مەن ايىپتى بولىپ، جازاسىن وتەپ

كەلگەن جانمىن، سوندىقتان سۇحباتتىڭ رەتى كەلە قويماس دەپ

ويلايمىن.

– ءجاميليا بازاربەكقىزى، مىنا ومىردە «جاڭىلمايتىن

جاق، سۇرىنبەيتىن تۇياق جوق»، ءسىزدىڭ ءومىرىڭىز كەيبىرەۋلەرگە

ساباق بولار، ءبىز ءسىزدى سوڭعى ۋاقىت بار قيىندىقتى جەڭىپ

شىققان، بۇگىندە ىسكەر دە كاسىپكەر ايەل رەتىندە جاقسى تا-

نيمىز.

اسەل ىزىمنەن قالماي ءجۇرىپ، سۇحبات بەرۋگە مەنى كەلىستىردى.

قازىرگى وقىرمان دا، تىڭدارمان دا، كورەرمەن دە ءبىلىمدى دە،

بىلىكتى زەرەك قوي. وزدەرىنە ۇناعان ويىمدى كوڭىلدەرىنە تەك-

شەلەپ جيناپ، وي تۇيەر دەپ، وتكەن كۇندەرىمنەن سىر شەرتە

باستادىم..

...مەنىڭ بالالىق شاعىم، اتا-انام، اعايىن-تۋىس،

اعالارىمنىڭ ارقاسىندا الاڭسىز ءوتتى. جاستىق داۋرەنىمدە

دە، ستۋدەنتتىك شاقتىڭ قىزىق قۋانىشىن دا كوپ كوردىم.

ءوزىم قاتارلى جاستار ارماندايتىن جوعارعى وقۋ ورنىن

ءبىتىرىپ، العان ماماندىعىم بويىنشا جۇمىسقا دا تەز ور-

نالاستىم. بىردە جاقىن قۇربىم تۇرمىسقا شىعىپ، سوعان

قىز-جولداس بولىپ، ەرىپ باردىم. تويدان قايتار ۋاقىتتا

كوپشىلىك قاۋىم جينالىپ، باسىما ورامال سالىپ، ءبىر كۇندە وڭتۇستىك وڭىرگە كەلىن بوپ شىعا كەلدىم. بىراق، ءوزىڭ تانىماي-

تىن، جانىڭ قالاماعان جانمەن توسەكتە باسىڭ قوسىلعانمەن،

كوڭىلىڭ قوسىلماسا بولمايدى ەكەن. ارادا بەس-التى اي وتكەن

سوڭ، اجىراسىپ كەتتىك. اكە-شەشەمدى، اعالارىمدى ۇياتقا

قالدىردىم، تۇرمىستان قايتىپ كەلدىم دەپ، ءوزىمدى-ءوزىم

ىشتەي ءمۇجىپ، ءبىراز ۋاقىت سەلسوق كۇي كەشتىم، بارىنە ۋاقىت

ەمشى ەكەن. ەڭسەمدى تىكتەپ، بار ىقىلاس-ىنتاممەن ادال ەڭبەك

ەتۋگە ءار ساعاتىمدى، كۇندەرىمدى بوسقا وتكىزبەۋگە بەل بۋدىم.

ساعات ءتىلى جىلجىپ، كۇندەرگە ۇلاسىپ، وتكەن كۇندەر اپتاعا

اينالىپ، ايلار مەن جىلدار جىمىن بىلدىرمەي وتە بەردى. ءوزىم

قاتارلاس قۇربىلار ءۇيلى-بوراندى بولىپ، جان-جارىمەن قاتار

جۇرگەندە مەن ولارعا قىزىعا قارايتىنمىن. ءار بوساعانىڭ

كيەسى بار دەۋشى ەدى، العاش اتتاعان بوساعامدى بەكەر تاستاپ

كەتتىم با دەپ، ۇزاق تۇنگە كوز ىلمەي، ويلانىپ شىعاتىنمىن

جانە اللاعا عانا جاراسقان جالعىزدىق دەگەن ۇرەيدەن قورقا

باستادىم. بالكىم، ... تاعدىرىم وسىلاي شىعار..

ءبىر كەشتە قۇرمانعازى اتتى ازاماتپەن تانىسىپ، كوپ

ۋاقىت وتپەي، وعان تۇرمىسقا شىقتىم. ومىرگە بىرىنەن سوڭ

ءبىرى ەكى قىزىم كەلدى. پاتەردەن پاتەرگە كوشىپ جۇرسەك تە،

ونى قيىندىق دەپ ويلاماپپىن. بالالار وسە كەلە قىزمەتىم

دە ساتىلاپ جوعارىلادى، ايلىعىم دا جاقسى، كولىگىم دە

بار، ماڭايىمدا دوس-جاران دا كوپ، اعايىن-تۋىس تا ەلدەن

ۇزدىكسىز كەلىپ-كەتىپ جاتادى. جان-جارىم جانىمدى ءتۇسىنىپ،

جاعدايىمدى جاساماسا دا، وعان ەكى قىزىمنىڭ اكەسى دەپ

قاراپ، ارادا جۇبايلىق جاراسىمدىلىق بولماسا دا، بارىنە

توزۋگە دە، كونۋگە دە دايىن ەدىم. سول كەزدەگى بار الدانى-

شىم – جۇمىسىم، بالالارىم بولاتىن، سول ومىرىمە شۇكىر

دەيتىنمىن. «شولمەك مىڭ كۇن سىنبايدى، ءبىر كۇن سىنادى»

دەگەندەي، اياق-استىنان مەكەمەمىزگە تەكسەرۋ جۇرگىزىلىپ، ءبىر

كۇندە قاماۋعا الىنىپ، ايىپكەر اتاندىم.

ۇزاق-ۇزاق تەرگەۋلەر، تىنىمسىز تەكسەرۋلەر قاجىتىپ،

جۇيكەم سىر بەرىپ، تار قاپاستا قامالىپ، نە ءوڭىم، نە ءتۇسىم

ەكەنىن اجىراتا المادىم. اقتالا المادىق، ءوزىم جانە

ەسەپشى، ءبىرىمىز 8 جىلدى، ءبىرىمىز 6 جىلدى ارقالاپ، الما-

تى وبلىسى، جاۋعاشتى اۋدانىنداعى «ايەلدەردى ەڭبەكپەن

تۇزەتۋ» مەكەمەسىنە جونەلتىلدىك.

ە، نەسىن ايتاسىڭ، ول جەر مەن قازىر ەكەۋمىز وتىرعان مىنا  جەردىڭ اراسى جەر مەن كوكتەي. ءبارىن تىزبەلەپ قايتەيىن، مەن

ول جاقتا 4 جىل 8 اي وتىردىم. نەبىر ارۋلار مەن اقىلدى،

ىسكەر، كورىكتى ايەلدەردى دە، تاماشا قىز-كەلىنشەكتەردى دە،

جاسى كەلگەن قارت انالاردى دا سول جەردە كوردىم. وسىندايدا

ەسكە تۇسەدى، دۋلات يسابەكوۆ ءبىر شىعارماسىندا «جالماۋىز

كەمپىردىڭ دە شىققان تەگى ايەل، ونى وسىنداي كۇيگە تۇسىرگەن

مىنا قۋ يت تىرشىلىك» دەپ جازعانى بار ەدى. سول ايتپاقشى،

تۋمىسىنان جانى نازىك، جاقسىلىققا جانى قۇمار ايەل زا-

تىن تەمىر تورعا تەلمىرتكەن مىنا قۋ تىرشىلىك ادامداردىڭ

ءبىر-بىرىنە دەگەن قاتالدىعى، مەيىرىمسىزدىگى دەر ەدىم. جازا-

سىن وتەپ جاتقان ايەلدەردىڭ ءار قايسىسىنىڭ ءومىرى ءبىر دەرەكتى

دە، كوركەم شىعارما. مەن 4 جىل 8 ايدى جانارىم جاسقا تو-

لىپ، قوس پەرزەنتىمدى، انامدى، اۋىلىمدى، بوستاندىقتى

ساعىنۋمەن وتكىزدىم. توزاقتا وتكىزگەن كۇندەرىمنىڭ ءار ءساتىن

سوزبەن جەتكىزىپ ايتا المايمىن. ەڭ باستىسى، شۇكىر دەيىن،

بوستاندىققا شىقتىم. الدىمنان شىققان ەشكىم جوق، بالا-

لارىم بولسا اقتوبەدە، انام اۋرۋشاڭ بولىپ قالعان، كۇيەۋىم

مەن ءىستى بولعان كۇننەن-اق قول ۇزگەن، باياعى دوس-جاران دا

الىستاعان، سوتتالعان جان كىمگە كەرەك دەيسىڭ. تەمىر توردىڭ

ار جاعىنان دالاعا شىققاندا، تازا اۋانى جۇتىپ، اسپانعا

تەسىلە قاراپ، ۇزا-ا-اق تۇرىپ قالدىم دا، سەنىمسىز قاداممەن

قالاعا بەت الدىم. قالتامدا كىلتىم بار، ۇيگە جەتكەنشە

اسىقتىم.

و، توبا، باياعىدا مەن ماشينادان ءتۇسىپ جاتقانىمدا،

جۇگىرىپ كەلىپ، قال- جاعدايىمدى سۇراپ امانداسىپ جاتاتىن

كورشىلەرىم بۇل جولى مەنى كورىپ، ءبىر-بىرىنە سىبىر-سىبىر

ەتىپ، تەرىس اينالدى. ەسىكتى اشىپ، ىشكە كىردىم. ايەلى جوق،

يەسىز قالعان ءۇيدىڭ ءىشى استان-كەستەڭ. تەلەفون ىستەمەيدى،

تەلەۆيزور كورسەتپەيدى، دەل-سال بولىپ ءبىراز ۋاقىت وتى-

رىپ قالدىم دا، سىرتقا شىقتىم. كوشەنىڭ قارسى بەتىندەگى

دۇكەنگە بارىپ، سول جەردەن دوستارىما، اعايىن- تۋىسقا

قوڭىراۋ شالىپ ەدىم، داۋسىمدى ەستىپ قۋانعان ەشكىم بول-

مادى، ءتىپتى مەنىمەن سويلەسكىلەرى دە كەلمەدى. قالتامدا از

عانا قاراجات بار ەدى، دۇكەننەن از-ماز ازىق-تۇلىك، ءبىر جار-

تى الىپ، اس بولمەگە كىرىپ، ءوز-وزىمە داستارحان ازىرلەپ جاتىر

ەدىم، ەسىك قاعىلىپ، ۇيگە بەيتانىس ەر ادام كىرىپ كەلدى. شى-

نىمدى ايتسام، مەن العاشقىدا قورقىپ كەتتىم

– ءجاميلا، سالەمەتسىز بە، تاڭ قالىپ تۇرسىز با؟ مەن

ءرازيانىڭ اعاسى تۇرسىنمىن. ءسىزدى ارنايى قاراعاندىدان

ىزدەپ كەلىپ ەدىم.

مەن ەسىمدى تەز جيدىم

– ءرازيا قالاي، ءتاۋىر بولدى ما؟

– ءجاميلا، ءرازيانى اپارماعان جەرىمىز جوق، دارىگەرلەر

دە، ەمشىلەر دە ەمىن تابا المادى. قايران، قارىنداسىم،

ساندىراقتاپ جاتىپ، سەنىڭ اتىڭدى سان مارتە ايتاتىن. بىردە

ەسىن جيعاندا ماعان امانات ءسوزىن ايتىپ ەدى، سول ءۇشىن كەلىپ

تۇرمىن.

–اعا، ءبىر ءوتىنىشىم، قولىڭىزدان كەلگەنشە ءجاميلا

تاتەگە كومەكتەسىڭىز، ول جاقسى ادام. ءبىز ءبىر كامەرادا 13 ايەل

بولدىق، كەزەكتەسىپ ۇيىقتايتىنبىز، مەن قاتتى اۋىرعاندا

ءجاميلا تاتە مەنى ارقاسىنا سالىپ، بولماسا، باۋىرىنا با-

سىپ، بالاشا الپەشتەپ، مەنى ءان ايتىپ ۇيىقتاتاتىن. اعا، بار

تىلەگىم – ول كىسىنى جاۋعاشتىعا ىزدەپ بارىڭىز.

قارىنداسىمنىڭ قايعىسى قابىرعاما قاتتى باتتى، قوساق

اراسىندا بوسقا كۇيىپ كەتكەن بوتامنىڭ سوڭعى سوزدەرىن

ەسىمنەن شىعارا المادىم، ءوزىڭىزدى ىزدەپ جاۋعاشتىعا دا

باردىم، بوستاندىققا شىققان ەكەنسىز، سول جەردەن مەكەن-

جايىڭىزدى الىپ، كەلىپ تۇرعانىم وسى.

سول كۇنى ءرازيانىڭ اعاسى ماعان كوپ قاراجات بەردى،

قۇجاتتارىما كومەكتەستى جانە اقتوبەگە قاراي ۇشاققا بيلەت

تە الدىق.

– ءجاميلا، اۋىلىڭىزدا اسىقپاي ءبىر ايداي ۋاقىت بولىڭىز،

ال مىنا ءۇيدىڭ كىلتىن ماعان تاستاپ كەتىڭىز، قىزدارىڭىزبەن

كەلگەندە مەن ءسىزدى ءوزىم كۇتىپ الامىن.

قاشاندا ويىمىز جاقسىلىقتان كورى جاماندىققا اۋىپ

تۇرادى عوي. تۇرسىن ماراتۇلى ءۇيدىڭ كىلتىن سۇراعاندا

ءبىر ءتۇرلى سەكەمدەنىپ قالدىم، بىراق اۋىلعا كەتكىم كەلىپ

تۇرعاندىقتان، ءۇيدىڭ كىلتتەرىن ء«لام» دەمەستەن، قولىنا

ۇستاتا سالدىم. سول ساتتە ماعان ەشنارسەنىڭ قاجەتى جوقتاي،

كوڭىلىم قۇلازىپ تۇر ەدى. كوپ سوزىپ قايتەيىن، سونىمەن

مەن اۋىلعا اتتاندىم. تۋرا ءبىر اي بولعاندا قىزدارىممەن

الماتىعا ورالدىم، ءبىزدى ۇشاقتان تۇرسىن ماراتۇلى

كۇتىپ الدى. وزدەرىن كۇتىپ تۇرعان بوتەن جاندى كورگەن

قىزدارىم العاشقىدا توسىرقاپ قالدى. مەن ءمان-جايدى،  ول كىسىنىڭ قارىنداسى رازيامەن بىرگە جاۋعاشتىدا وتكىزگەن

كۇندەرىمدى، ءبارىن-ءبارىن ايتىپ بەردىم. اۋەجايدان ۇيگە دە

كەلدىك، سەنسەڭىز سىرتقى ەسىكتەن باستاپ، ءۇيدىڭ ءىشىن دە تانى-

ماي قالدىق، كۇردەلى جوندەۋ جۇرگىزىلگەن. قىمبات جيھازدار،

ۇلبىرەگەن پەردەلەر، ىدىس-اياققا دەيىن جاڭارىپ، جاڭعىرىپ،

جارقىراپ تۇر. ايتارعا ءسوزىمىز جوق. تۇرسىن ماراتۇلىنا

كىلتتى بەرەر الدىنداعى ارام ويىمنان ءوزىم ۇيالىپ كەتتىم.

ارادا كوپ ۋاقىت وتپەي، داستارحان ءمازىرى دە دايىن بولدى.

اس ۇستىندە تۇرسىن ماراتۇلى جاقسى تىلەكتەر تىلەپ تۇرىپ،

ەندى مەنىڭ مەملەكەتتىك مەكەمەدە ءبىراز ۋاقىتقا دەيىن

قىزمەت ىستەي المايتىنىمدى ايتىپ، جەكە كاسىپپەن اينالى-

سۋىما باعىت-باعدار بەردى. مەنىڭ ايتايىن دەگەنىم، جالپى

ايەل زاتىنا عانا ەمەس، ءار ادامعا ءبىر-ءبىرىنىڭ جان-جىلۋى،

قامقورلىعى كەرەك، قازاقتىڭ جاۋى قازاق بولماي، قازاقتىڭ

قورعانى قازاق بولۋى كەرەك.

مەن سويلەپ وتىرمىن، اڭگىمەمنىڭ اياعى بىتپەستەن ءبارىن

ءۇنسىز عانا تىڭداپ، جازىپ وتىرعان جۋرناليست اسەل جانارى-

نا ۇيىرىلگەن جاسىن تىيا الماي، ەسىكتەن شىعىپ كەتتى. ول جازا

ما، جازباي ما، وندا شارۋام جوق، بۇل قازاقتا جىگىتتەر بار نار

قاسقا دەپ تولەگەن ايبەرگەنوۆ جىرلاعانداي، ەل-جۇرتتىڭ،

اعايىن-تۋىستىڭ قامىن ويلاعان تۇرسىن ماراتۇلى

سياقتى ازاماتتاردىڭ كوپ بولۋىن تىلەدىم. اجەم ۇنەمى ء«بىر

جاماندىقتىڭ ءبىر جاقسىلىعى بولادى» دەپ ايتىپ وتىرۋشى

ەدى. ءتىپتى، تەمىر توردىڭ ار جاعىندا وتكىزگەن 4 جىل، 8 ايىما

دا ريزا سياقتىمىن. ول جاققا بارماسام، ءرازيانى كورمەسەم،

تۇرسىن ماراتۇلىمەن مىنا ومىردە كەزدەسپەي، قامقورلىعىن

كورمەي، جان-جىلۋىن سەزىنبەي، ومىردەن وتەرىم دە مۇمكىن

ەدى-اۋ. ريزامىن ساعان، تاعدىرىم، تۇرسىن ماراتۇلىنسىز

وتكەرگەن كۇندەرىمە وكىنىپ، ونىمەن كەزدەسكەننەن كەيىنگى ءوزى

جوق كۇندەردە دە كوپ مۇڭايىپ ءجۇرمىن.

ءومىر اتتى ايدىندا ەسكەكسىز قايىقتاي بولىپ، قالتىلداپ

قالعان مەنىڭ ءومىر جولىمدا كەزدەسىپ جارىق ساۋلە شاشقانىڭ

ءۇشىن اللاعا سان مىڭ العىس ايتامىن وزىڭمەن وتكەرەتىن

مۇڭلى كۇندەرىمە دە ريزامىن!