ەلدىڭ كوزىنىڭ الدىندا جۇرگەن باسشى جونىندە كوپشىلىكتىڭ پىكىرىنىڭ ەكىۇداي بولۋى جازىلماعان زاڭدىلىق. باسشى دا كىرشىكسىز پەرىشتە ەمەس. تالاي باسشىنى كوردىك، كورىپ تە ءجۇرمىز. كوڭىلىمىزگە جاعاتىنى نەمەسە كوڭىلىمىزگە تەرىس اسەر ەتەتىندەرى دە بار. ءبىز ءوزىمىز بۇگىن شاعىن عانا پىكىرىمىزدىڭ باستى كەيىپكەرى ەتىپ الىپ وتىرعان ازامات – وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى بەيبىت باكىرۇلى اتامقۇلوۆقا وسىدان ءبىر جىلعا تاياۋ ۋاقىت بۇرىن ول كىسىگە وڭتۇستىك ءوڭىرىن باسقارۋ باقىتى بۇيىردى. سىرعىپ كۇندەر، جىلجىپ ايلار ءوتتى. جىلدىق ەسەپ بەرەتىن مەزگىل دە تاياق تاستام جەردە تۇر. «نە اتقارىلدى؟» دەگەن كوكەيدەگى نەگىزگى ساۋالعا وسى جىل ىشىندەگى جاسالىنعان بارلىق تىرلىك سىيىپ كەتەدى. ال ەندى «نە ىستەلىنبەك؟» دەگەن كەلەر كۇندەردىڭ ماسەلەسىن قامتيتىن ساۋالدىڭ جاۋابى بۇگىنگە دەيىنگى تىرلىكتى تۇيىندەپ، باعاسىن بەرگەننەن كەيىن ءوزى-اق بەلگىلى بولىپ جاتادى.

بەيبىت باكىرۇلى تۋراسىندا باسپاسوزدە سىني پىكىرلەر مۇلدەم جوق دەرلىك. تەك بار نارسەنى باتىل ايتاتىن «ۋاقىت» گازەتى ول كىسىنىڭ جاقسى ىستەرىن قامتي وتىرىپ، كەمشىلىكتەرى جونىندە ورىندى ءۇش بىردەي سىن ماقالانى قاۋىمنىڭ نازارىنا ۇسىندى. بىزدىڭشە، مۇنى ارقايسىسىمىز تەرىس نيەتتەن قالىسسىز، شىنايى دوستىق راۋىشتەگى، جاناشىر پەيىلدەن ايتىلعان سىن دەپ قابىلداعانىمىز ءجون. بايقاعانىمىز سول كەمشىلىكتەردى قامتىعان ماقالالار وبلىس باسشىسىنىڭ نازارىنان تىس قالماعان سىڭايلى. ونى ورىندى دەپ قابىلداعاندىعىنا رەداكتسياعا ارنايى حاتپەن جاۋاپ بەرگەندىگىن ەستىگەندە كادىمگىدەي ءىشىمىز جىلىدى. ناعىز حالىقتىڭ قامىن جەگەن باسشى عانا – حالىقتىڭ ادامىنا اينالۋى ءتيىس.

اتامقۇلوۆتىڭ كوپكە تانىمال بولعان جاقسى قاسيەتتەرىنەن حالىق تا قالىس قالماپتى. جۇرتتىڭ اۋزىنداعى اڭگىمەگە قۇلاق تۇرسەڭ، ونىڭ اراسىنان كوپتەگەن ورىندى پىكىرلەردى، جىلى لەبىزدەردى ەستيسىڭ. سونىڭ ەڭ باستىسى رەتىندە ينۆەستيتسيا توڭىرەگىندەگى جاسالىنىپ جاتقان جاقسى ىستەر ىلكى ساتتە اۋىزعا الىنادى. قاراپ وتىرساڭىز وبلىسقا شەت جاقتان تارتىلعان ينۆەستيتسيا، كاسىبي بايلانىسقا تۇسكەن مەملەكەتتەر سانى بۇرىن-سوڭدى بولماعان دارەجەگە جەتىپتى. 24 مەملەكەتتىڭ 700-دەن استام ءىرى كاسىپكەرلەرى وڭتۇستىككە ىنتا قويىپ، قۇنى 2 ميلليارد اقش دوللارىنىڭ كولەمىندەگى ينۆەستيتسيانىڭ تارتىلۋىندا وبلىس باسشىسى بەيبىت اتامقۇلوۆتىڭ ۇلكەن ۇلەسى بار ەكەندىگىن اشىق ايتۋمەن قاتار، ونىڭ تىندىرىمدى تىرلىگىن مويىنداۋىمىز كەرەك. ءوزى عانا بەلسەندىلىك تانىتپاي، ورىنباسارلارى مەن باسقارما باسشىلارىن قۇرىلىقتىڭ سان تارابىن جىبەرىپ، بىتىمگەرشىلىك اڭگىمەسىن ۇيىمداستىرۋىنىڭ ءوزى ءبىر كەزدەگى ديپلوماتيالىق جۇمىستاعى باي تاجىريبەسى دەپ ەسەپتەگەنىمىز ءجون. قازىر سول الىس-بەرىس، بارىس-كەلىس ءوز ناتيجەسىن بەرىپ، وبلىس اۋماعىندا 24 جوبا تىڭنان جۇزەگە اسىرىلۋدا. ءوڭىرىمىزدىڭ ءىرى كاسىپكەرلەرى بۇگىندە دۇنيەگە اتى تانىمال الپاۋىت برەند يەلەرىمەن كاسىپتىك قارىم-قاتىناس جاساۋعا جول جەتكىزدى. بۇل مىنانداي اۋمالى توكپەلى زاماندا قول جەتىپ وتىرعان ۇلكەن تابىس بولىپ سانالادى.

اكىم ب.اتامقۇلوۆ ۋاقىت وتكەن سايىن قاراپايىم حالىققا جاقىنداي تۇسۋدە. وعان مىسالدى الىستان ىزدەۋدىڭ قاجەتى جوق. ءوڭىردىڭ قاي نۇكتەسىندە جىلت ەتكەن كىشكەنە ءبىر جاڭالىق بولىپ جاتسا، ءوڭىر باسشىسىن سول جەردەن كورەتىن بولدىق. وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا اۋداندار مەن قالالار اراسىندا بۇكىل اۋىلىن، ەلدى-مەكەندەرىن «كوگىلدىر وتىنمەن» تۇڭعىش رەت تولىق قامتاماسىز ەتكەن ساتتەگى تۇلكىباس اۋدانىنىڭ شالعايداعى اۋىلىندا اكىمدى تاعى كەزدەستىردىك. اقساقالىنىڭ قولىن الىپ، انالارىنىڭ جاعدايىن سۇراپ، كەلىندەرىمەن بىرگە گاز پەشىنىڭ وتىن تۇتاتىسىپ جۇرگەن اكىمدى كورگەندە جىلى كوڭىلىمىزدە تاعى ءبىر نۇرلى شۋاق پايدا بولدى.

ورىمدەي جاستاردىڭ باسقوسۋىنا بارىپ، فورۋمدا ءسوز سويلەپ، تەك اكىم رەتىندە ەمەس، اعا، اتا بولىپ اڭگىمە تولعاۋ، اقىل بەرىپ، باعىت سىلتەۋ، ساتتىلىك تىلەۋ سەكىلدى يگىلىكتى ءىستىڭ ورتاسىندا ءجۇرۋ بەيبىت باكىرۇلىنىڭ كۇندەلىكتى داعدىلى ىسىنە اينالىپ كەلەدى. وبلىس وڭىرىندە باسشى رەتىندە تالاي جەكەلەگەن باستامالاردى كوتەرىپ، ونى ىسكە اسىرۋعا مۇرىندىق بولىپ مۇمكىندىك جاساۋدا دا ب.اتامقۇلوۆ بار جاعىنان كوش باستاپ كەلەدى. سونىڭ بارلىعى ەلدىڭ يگىلىگى، حالىقتىڭ پايداسى ءۇشىن جاسالىنىپ جاتقان جان سۇيسىنتەر ىستەر.

ءتورتىنشى بيلىك دارەجەسىنە بالاپ جۇرگەن بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى وكىلدەرىنىڭ اراسىندا وبلىس باسشىسى ءجيى بولادى. جاقىندا عانا وتكىزىلگەن قالامگەرلەردىڭ ءتول مەرەكەسىندە توبەدەي بولىپ توبەدە وتىرىپ قالماي، توپ جارعان جۋرناليستەرگە ءوز قولىنان اكىم بولعالى تۇڭعىش رەت ارنايى سىيلىق بەردى. ساياسي جانە ەل ومىىندەگى ۇلكەن ناۋقاندار الدىندا گازەتتىڭ، تەلەارنانىڭ باسشىلارىن قابىلداپ، ولارمەن سان-الۋان ساۋالدار توڭىرەگىندە وي ءبولىسىپ، پىكىر الماستى. ءوزىنىڭ ويىنداعى جۇرگەن ىزگى نيەتتى جوسپارلارىن، وبلىستاعى اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستاردى ءباسپاسوز باسشىلارى ارقىلى ەلگە تانىستىردى.

اۋەل باستا توماعا تۇيىقتاۋ كورىنىپ، جۇرتشىلىق اراسىندا الۋان پىكىر تۋعىزعان وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى بەيبىت اتامقۇلوۆ قازىر وزىنە ۇلكەن سەنىممەن تاپسىرىلعان باسشىلىق قىزمەتتە ءار قىرىنان تانىلۋدا. حالىققا كۇن ساناپ جاقىنداي تۇسۋدە. كوپكە ءوزىنىڭ اشىلماعان جاڭا قىرلارىن ءىس-ارەكەتىمەن تانىتۋدا.

تىپتەن بۇرىن ويعا كەلمەگەن، قولعا الىنباعان «اقىلدى ايماق» كلاستەرىن قۇرۋدىڭ اۆتورى دا بەيبىت باكىرۇلى. يننوۆاتسيا ەنگىزۋ جونىندەگى جاڭا باستاما قازىر ءوزىنىڭ ومىرشەڭدىگىن تانىتۋدىڭ نىق قادامىنا اياق باسۋدا. قىزمەتكە العاش كەلگەن ساتتە كادرلاردى اۋىستىرۋمەن اينالىسپادى. ولاردىڭ جۇمىستارىنا وزىندىك باعا بەردى. تالداۋ جاسادى. تالاپ تا اسا قاتال بولا قويعان جوق. قازىر ب.اتامقۇلوۆتىڭ ءبىراز كادرلارى اۋىستى. بارلىق باسشىلارعا قويىلاتىن تالاپ مۇلدەم جاڭا ماعىناعا يە بولدى. ياعني سۇرانىس بارىنشا كۇشەيدى. سونىڭ ناتيجەسىندە بارلىق سالادا جاندى جۇمىس ءجۇرىپ جاتىر.

وبلىس باسشىسىنىڭ ون ءبىر جارىم ايداعى اتقارعان جۇمىستارىنىڭ ءبارىن تالداپ، ساراپتاما جاساۋ ءبىزدىڭ مىندەتىمىزگە جاتپايدى. ءبىز ونىڭ تەك كوزگە كورىنەتىن ءىرى ەلەمەنتتەرىن عانا اڭگىمەمىزگە ارقاۋ ەتتىك. بۇعان قاراپ ءتورت قۇبىلاسى تۇگەل ساي دەگەن پىكىر تاعى تۋىنداماۋى كەرەك. بىزدىڭشە بۇل الداعى ءىرى ىستەردىڭ باستاماسى عانا. جىل بويعى جاسالىنعان تىرلىكتىڭ ءبارىن ۇشپاققا شىعارۋعا ءالى ەرتە. ونى الداعى ەكى-ءۇش جىلدىڭ كولەمىندەگى تولىمدى تىرلىكتەردى توپتاستىرىپ بارىپ ايتساق، ناعىز باعا سول بولماق. ب.اتامقۇلوۆتىڭ باسقالاردان ەرەكشەلىگى مەن ارتىقشىلىعىن سوندا عانا تولىققاندى بىلەمىز.

ا.ساتىبالدى

(ماتەريال "uakit.kz" پورتالىنان الىندى)

Abai.kz