2016 جىلدىڭ 5 ماۋسىمىندا اقتوبە قالاسىندا بۇرىن سوڭدى بولماعان، كوزى كورىپ قۇلاق ەستىمەگەن، بۇكىل ەلدى دۇرلىكتىرگەن وقيعا بولدى. بۇل قارۋلى شابۋىل جونىندە ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ: «اقتوبەدە قاندى قول قىلمىسكەرلەردىڭ ارەكەتىنەن ادامداردىڭ ءومىرى قيىلدى، بىرقاتارى اۋىر جاراقات الدى. ءبىر توپ لاڭكەس مۇسىلمان قاۋىمى ءۇشىن قاسيەتتى سانالاتىن رامازان ايى باستالاتىن ۋاقىتتا ەلدىڭ تىنىشتىعىن بۇزدى. وسى ورايدا بۇل كۇنى بارشا حالقىمىز 5 مامىردا قاندى وقيعا سالدارىنان قازا بولعانداردى قايعىرا ەسكە الاتىن بولادى» دەپ مالىمدەمە جاساعان بولاتىن. وسى مالىمدەمەدەن سوڭ ەلىن، جەرىن قورعاپ شەيىت بولعان ازاماتتاردىڭ ەرلىكتەرى ەسكەرىلىپ، 9 ماۋسىم – جالپى ۇلتتىق ازا تۇتۋ كۇنى دەپ جاريالاندى.

قر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ اقتوبەدەگى بولعان سودىرلارلىڭ سويقانىنا قاتىستى جاساعان ارنايى مالىمدەمەسىندە لاڭكەستەر زاڭنىڭ ەڭ قاتاڭ تالاپتارىمەن جازاعا تارتىلاتىنىن ايتتى. بۇگىندە سول لاڭكەستىكتى ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ءبىرازى ارنايى سوت ۇكىمىمەن ۇزاق مەرزىمگە باس بوستاندىعىنان ايىرىلسا، كەيبىرەۋلەرىنە ءومىر بويىنا تۇرمەگە توعىتىلۋ جازاسى كەسىلدى. سول كەزدە قازا تاپقان اسكەري قىزمەتكەرلەر وتان الدىنداعى انتىنا ادال بولىپ، ەل قاۋىپسىزدىگى جولىندا وشپەس ەرلىك كورسەتتى. ەرلىكپەن قازا تاپقان ازاماتتارىمىزدىڭ قايسارلىعى ەسكەرىلىپ، مەملەكەت تاراپىنان لايىقتى باعالانۋدا.

اتاپ ايتقاندا، 2016 جىلدىڭ 5 ماۋسىمدا تۇسكى ۋاقىتتا، دالىرەك ايتقاندا 14 ساعاتتان 48 مينۋت كەتكەندە تەرروريستىك توپ قر ءىىم ۇلتتىق گۆاردياسىنىڭ №6655 اسكەري بولىمشەسىن شابۋىلدادى. اسكەري بولىمشەنىڭ اۋماعىنا كىرگەننەن كەيىن لاڭكەستەر اۆتوماتتى اتىس قارۋلارىن يەمدەنۋگە، اسكەري بولىمشەنىڭ قارۋ جاراق قويماسىن باسىپ الۋ بويىنشا بارىنشا ارەكەتتەر جاساعان. اڭشىلىق قارۋمەن جانە باسقا دا سۋىق قارۋمەن قارۋلانعان توپ مۇشەلەرى ولارمەن قولعا تۇسىرگەن قارۋسىز مەرزىمدى قىزمەتتەگى اسكەري قىزمەتشىلەر د.ساپار مەن ا.شايسۇلتاندى قارۋلاردى ساقتايتىن ورىندى ءبىلۋ ماقساتىندا قيناپ، ازاپتاعان. تەرروريستەر سولداتتاردان وزدەرىنە قاناعاتتانارلىق جاۋاپ الماعان سوڭ، د.ساپار مەن ا.شايسۇلتاندى اتىپ كەتكەن. ا.شايسۇلتان برونەجەلەتتىڭ ارقاسىندا امان قالعان. ەگەر دە ازاپقا شىداماي، قارۋدىڭ قايدا تۇرعانىن ايتىپ قويعان جاعدايدا، ادام ءولىمى بۇدان دا كوپ بولۋى ابدەن مۇمكىن ەدى. وتانىنا، انتىنا ادالدىعىن كورسەتكەن ۇلاندارىمىزدىڭ ەرلىكتەرى كوپكە ۇلگى بولارى انىق.

جان بەرىپ، جان الىسقان ارپالىستا جارالانعان س.سۇندەتوۆ ەش مويىنسىنباستان قارۋ جاراق قويماسىنىڭ ورنالاسقان جەرى تۋرالى ءتىس جارماعان. جاندى سىزداتقان سان مارتە پىشاق جاراقاتىدا ونى العان بەتىنەن قايتارمادى.اسكەري قىزمەتشى د.چەرنىشەۆ وسى قارۋلى قاقتىعىستا وقتان اۋىر جاراقات العان، د.بالجانوۆ شەگىنىپ امان قالعان. كەيىن شابۋىلدى قايتارۋعا كەلىسىم شارت بويىنشا جانە مەرزىمدى قىزمەتتەگى تاعى 16 اسكەري قىزمەتشىلەر قوسىلىپ، بىرقاتارى جاراقاتتار العان.

مەرزىمدى قىزمەتتەگى اسكەري قىزمەتكەرلەر  د.ساپار، ا.شايسۇلتان جانە س.سۇندەتوۆ ولىممەن بەتپە-بەت كەلسەدە، وتان الدىنداعى بورىشتارىن ابىرويمەن اتقارۋى، باتىرلىعىن ەل ەسىنەن استە شىعارۋعا بولمايدى.

جوعارىدا اتالعان اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ ەرجۇرەك ارەكەتتەرى بارلىق ازاماتتار ءۇشىن، اسىرەسە وسكەلەڭ ۇرپاق ءۇشىن ۇلگى بولۋى قاجەت.

ماسەلەن، اقتوبەدەگى تەراكتىدە ەلىن قورعاپ، ەرلىگىمەن كوزگە تۇسكەن اسلان ەسەنتاەۆ «جىل ادامى» اتاعىنا يە بولدى.

سونىمەن قاتار وعان مىندەتىن ۇزدىك اتقارعانى ءۇشىن «التىن ادام» اتاعى دا تابىستالدى.

بۇل ابىروي پوليتسيا قىزمەتكەرىنە ەرلىگى ەلەنىپ تابىستالدى. سەبەبى ولقارۋلى قاقتىعىستىڭ ءورشىپ تۇرعان كەزىندە ەلەك بولىمشەسىندە كەزەكتە بولىپ، ارىپتەستەرىن قورعاپ، ەرەن ەرلىك كورسەتكەن.«تۇسكى ۋاقىت كەزىندە «پاللادا» قارۋ جاراق دۇكەنىنە قارۋلى شابۋىل جاسالعانى جونىندە حابارلاندى. ءبىز «پاللادا» دۇكەنىنە بارعان كەزىمىزدە «پانتەرا» قارۋ جاراق دۇكەنىنە كومەك سۇرادى. ول جەرگە بارعانىمىزدا ارىپتەستەرىمىزدىڭ قىزمەتتىك كولىگىنىڭ اشىق تۇرعانىن كوردىك. سول جەردە ءبىز ويلانباستان اتىسقا قاتىسىپ كەتتىك. جەردە جاتقان قىلمىسكەردىڭ قارۋىن الىپ، وعان كىسەن سالىپ، ءارى قاراي اتىستىق. قاسىمدا جاقسىباەۆ پەن نۇعاليەۆ ەسىمدى ەكى سەرجانت بولدى. نۇرعاليەۆ جاراقاتتانىپ قالعاننان كەيىن جاقسىباەۆ ەكەۋمىز اتىستى جالعاستىردىق. سول كۇنى كەشكە كىرپىشتى اۋدانىندا دا شابۋىل بولدى. سول جەردەن قارۋ ۇستاپ جاتقان قىلمىسكەردى كوردىك. اتۋىما تۋرا كەلدى»،- دەدى اسلان ەسەنتاەۆ.

قازاق تاريحىندا بۇگىنىمىز بەن بولاشاعىمىز ءۇشىن تاربيە الار، تاعىلىمدى وقيعالار، ەل تاعدىرىن ءوز تاعدىرىنان بيىك قويعان، ۇلتىنىڭ بىرلىگىمەن جەرىنىڭ تۇتاستىعىن قورعاپ،ەرلىك جاساعان، ەر جۇرەك باتىرلارمەن وتان الدىنداعى ادال قىزمەتىنەن ۇلگى الار ۇلى تۇلعالار از بولماعان. اتا-بابامىزقاسىق قانى قالعانشا كۇرەسىپ، قىزعىشتاي قورعاعان وسىناۋ ۇشى-قيىرى جوق قازاقتىڭ بايتاق جەرى – بۇگىنگى ۇرپاق بىزگە امانات.

قازاق حالقىنىڭ تاريحىنا ءبىر ءسات كوز جۇگىرتىپ قارايتىن بولساق، سوناۋ كۇلتەگىن، بىلگە قاعان، تونىكوكتەن باستاپ جەرىن، ەلىن، ءتىلىن، ءدىلىن قورعاۋداعى وشپەس ەرلىكتەرگە تولى. ۇلتىمىزدىڭ بويىنداعى وتانسۇيگىشتىك قۇندىلىقتاردى ۇرپاقتان-ۇرپاققا بەرىلىپ وتىرعان زاڭدىلىق رەتىندە دە قاراۋعا بولادى. بۇعان دالەل كونە تۇركى زامانىنان باستاۋ العان، قازاق ءۇشىن تەڭدەسى جوق كۇلتەگىن جازبالارىندا: «ەلتەرىس قاعاننىڭ العىرلىعى، ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى كۇلتەگىننىڭ قانىنا انا سۇتىمەن ءسىڭدى» – دەگەن كونە جازۋ ارقىلى سۋرەتتەلەدى. بۇل جازۋدى تارقاتىپ ايتساق، قازاق حالقىنىڭ بويىنداعى وتانسۇيگىشتىك، انتقا ادالدىق سەزىمدەرى بۇگىن عانا پايدا بولماعانىن، ونىڭ ەجەلدەن تۋىنداپ، ۇرپاقتان-ۇرپاققا كەلە جاتقان قاسيەت دەۋگە بولادى.

بۇل جازبادان ءپاتريوتيزمنىڭ – اتا-بابا مەكەنىنە يە بولىپ وتىرۋ جولىندا جان اياماي، ەل بىرلىگىن قورعاۋ، وتان ءۇشىن جانىن اياماۋ ەكەندىگىن اڭعارۋعا بولادى. جوڭعار سەكىلدى الىپ يمپەرياعا تويتارىس بەرۋگە، كەشەگى پاتشا ۇكىمەتىنىڭ زەڭبىرەگىنە جالاڭ قىلىشپەن قارسى شابۋعا جەتەلەگەن دە وسى وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتىڭ قۋاتتى كۇشى.

كۇنى كەشە بەيبىت كۇنى وت كەشكەن باتىرلارىمىز وسى بابالارىمىزدىڭ ەرلىگىن قايتالاپ، ەلىنىڭ، وتانىنىڭ تىنىشتىعىن قورعاۋ ماقساتىندا كەۋدەسىن وققا توسىپ، جانىن قۇربان ەتتى. قازاقتىڭ «ات باسىنا كۇن تۋسا – اۋىزدىقپەن سۋ ىشەر، ەر باسىنا كۇن تۋسا ەتىگىمەن سۋ كەشەر» دەگەن ناقىل ءسوزى وسىنىڭ كەپىلى دەسەك ارتىق ايتقاندىق ەمەس. وسىناۋ قاندى وقيعادا كۇش قۇرىلىم وكىلدەرىنە شابۋىل بارىسىندا اسكەرلەرىمىز وزدەرىنىڭ ەلىمىزدى قورعاۋ – ونىڭ ءاربىر ازاماتىنىڭ قاسيەتتى پارىزى جانە مىندەتى دەگەن انتتارىنا ادال ەكەندىكتەرىن تاعى دا ءبىر دالەلدەدى.

عاسىرلاردىڭ قويناۋىندا اداسقان،

اشىلعانداي قازاق ءۇشىن اق اسپان

ەگەمەندى ەل بولۋعا بەكىندىك،

ءساتتى جىلى ءداۋىر باستاپ، باق اشقان.

بۇگىندە بار ارمياسى ايبىندى

قازاق جەرىن قورعايدى ولار بايىرعى.

ساربازدار مەن ساردارلارى سايما - ساي،

بولدىرمايدى قاسىرەت پەن قايعىڭدى.

ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ «Nazarbaev University» تۇلەكتەرىنىڭ وقۋ ءبىتىرۋ سالتاناتىنداعى سوزىندە: «تەررورلىق اكتىنى جاساعاندار ەل ىرگەسىن شايقالتىپ، حالىقتىڭ تىنىشتىعىن بۇزعىسى كەلدى. جاس پوليتسەيلەر مەن اسكەريلەردىڭ ەرلىگى – بارشا جاستارعا ۇلگى-ونەگە. ولار لاڭكەستەرگە تويتارىس بەرىپ، ەلىمىزدەگى بەيبىتشىلىك پەن تىنىشتىقتى ساقتاپ قالدى. ءبىز رەفورمالاردى جالعاستىرىپ، بارلىق دامۋ ستراتەگياسىن جۇزەگە اسىرامىز. بەيبىتشىلىك، تىنىشتىق پەن قاۋىپسىزدىك – تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ قۇندىلىقتارى. ەگەر بۇل اسىلىمىزدان ايىرىلساق، ۇلتتىڭ بولاشاعى بولمايدى. مۇنى ەستەن شىعارماۋلارىڭىز كەرەك.

ءبىزدى اللانىڭ ءوزى قۇتقاردى. تۇراقتىلىقتىڭ ارقاسىندا ءبىز گۇلدەنىپ، جاھان جۇرتىن جەتىستىكتەرىمىزبەن تاڭعالدىردىق، كەلەشەككە جوسپارلار قۇرىپ جاتىرمىز. بۇل ءۇشىن بىزگە تۇراقتى مەملەكەت قاجەت. مەملەكەت تە بۇل جولدا بارىن سالادى، دەگەنمەن بۇعان بارشا قازاقستاندىق، اسىرەسە سىزدەر، وسكەلەڭ ۇرپاق اتسالىسۋلارىڭىز قاجەت»، – دەپ تۇيىندەدى.

قورىتىندىلاي كەلە، ەلىمىزدە ورىن العان تەراكتىلەردەن قازا بولعان وتانداستارىمىزدىڭ اتى ماڭگىلىك ەل ەسىمىندە بولاتىنى ءسوزسىز.

ۋتەميسوۆ اسحات تالاپۇلى – قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءدىن ىستەرى جانە ازاماتتىق قوعام مينيسترلىگى ءدىن ىستەرى كوميتەتى مادەنيەتتەر مەن دىندەردىڭ حالىقارالىق ورتالىعى اقپاراتتىق جۇمىس جانە باق-قا مونيتورينگ ءبولىمىنىڭ اعا ساراپشىسى 

Abai.kz