ورىس تىلىنەن ساقتانىڭىز! 
ءوزىڭىزدى، بالالارىڭىزدى قورعاڭىز! ءتىل ۇيرەنەيىك، بىراق ونىڭ تۇبىمىزگە ءتۇسىپ كەتۋىنەن ساقتانايىق! 
قاراڭىز، حالەل دوسمۇحامەدوۆ وسىدان 94 جىل بۇرىن قازىرگى ءتىل ماسەلەسىن بىلگەندەي جازىپ، ايتىپ كەتكەن. 
"اۋرۋپا سوزدەرى بىزگە ورىس ارقىلى جالعاسادى… سوندىقتان، ورىس سوزدەرىن قولدانعاندا ساقتىق كەرەك. (…)
مەكتەپتە انا ءتىلىن جاقسىلاپ وقىعان بالاعا ورىس سوزدەرىن كوپكە دەيىن دۇرىستاپ سويلەۋ مۇمكىن ەمەس. ءبىزدىڭ ايتايىن دەگەنىمىز مىناۋ. ورىسشا جاقسى سويلەيمىن دەپ ماقتانۋ كەرەك ەمەس، ويلاڭقىراۋ كەرەك.
انا ءتىلىن جاقسى ءبىلىپ تۇرىپ، بوتەنشە جاقسى سويلەسەڭ بۇل ءسۇيىنىش، انا ءتىلىن بىلمەي تۇرىپ، ورىسشا جاقسى سويلەسەڭ بۇل كۇيىنىش".
بۇنى حالەل مىرزا 1923 جىلى جازعان ەكەن. سودان بەرى عاسىرعا جۋىق ۋاقىت وتسە دە ءتىلدى ورىس وتارشىلدىعىنان قۇتقارا الماي وتىرمىز. ءتىل وتار بولسا، حالىق تا وتار دەگەن ءسوز.
ماسەلەن، tengrinews.kz ەكى جاڭالىق جاريالاپتى. تاقىرىبىن قاراڭىز: "ۆ چەم سەكرەت "كازاحسكوگو ۆيتاسا", پوكوريۆشەگو سەردتسا ميلليونوۆ كيتايتسەۆ", "روسسيسكيە ەكسپەرتى دالي وتسەنكۋ پەرەگوۆورام ۆ استانە". سىرت قاراعاندا الىپ بارا جاتقان ەشنارسە جوق. بىراق، ديماش قۇدايبەرگەندى ورىس ءانشىسى ۆيتاسپەن سالىستىرىپ، "قازاقتىڭ ۆيتاسى" دەمەۋگە بولار ەدى. "قازاقتىڭ ۆيتاسى" دەۋدىڭ ار جاعىندا ۇلى ورىسشىلدىق سانا، وتارلانعان ءتىل، قامىت كيگەن سانا تۇر.
ەكىنشى جاڭالىقتىڭ تاقىبىرىن قاراڭىز. "رەسەي ساراپشىسى استاناداعى سيريا كەلىسسوزدەرىنە باعا بەردى" دەيدى. نەگە ورىس ساراپشىسى باعا بەرۋى كەرەك؟ ءبىزدىڭ ەلدە دە مىقتى ساراپشىلار بار، دۇنيەنىڭ باسقا تارابىنان كەلگەن ساراپشىلار جەتەدى. بىراق، ۇلى ورىسشىل سانا ءوز دەگەنىن ىستەتىپ وتىر. ال، مۇنداي جاڭالىقتاردى كۇنىنە ميلليونداعان ادامدار وقىپ، الگى تاقىرىپتاردىڭ بىلىنبەس زاربادىن ءسىڭىرىپ جاتىر.

ءومىرجان ابدىحالىقۇلى

abai.kz