وزگەرمەيتىن نارسە جوق. ولشەمدەر دە، تۇسىنىكتەر دە وزگەرەدى. ءبىزدىڭ بالا كەزىمىزدە ۇلكەندەر: ء«اي ورىس-اي» دەپ ريزاشىلىقپەن تاڭدايىن قاعىپ وتىراتىن. سەبەبى، بىزگە وسى نۇر شۇعىلالى بەيبىت ءومىردى ورناتقان، كاپيتاليستىك جاۋلاردى جۋساتىپ، جۋاسىتقان، ءارى قازىر دە قورعاپ وتىرۋشى، وقۋ-ءبىلىم، كەرەك-جاراقپەن قامتاماسىز ەتۋشى – مىناۋ شەكارانىڭ ارعى جاعىنداعى ۇلى كورشى سابەت ەلى ەكەن. «سابەت دەگەن نە؟» دەسەڭ «ورىس» دەيتىن. سوندىقتان ءبىز ءۇشىن سابەت پەن ورىستىڭ ايىرماشىلىعى دا، ونى تۇسىنەتىن دەڭگەيىمىز دە جوق ەدى. وقۋلىق بەتىندە جىلى جىميعان قاسقا باس شالعا دەگەن شىن ريزاشىلىقپەن: «لەنين اتا ءبىز ۇلان، سەنەن تۋعان شات كوڭىل» دەپ تاقىلدايتىنبىز. ءبىزدىڭ بۋىننىڭ ساناسىندا وسىلايشا، سابەتكە، بىلايشا ايتقاندا ورىسقا دەگەن رياسىز ءبىر قۇرمەت قالىپتاسقانى انىق ەدى. ۇزدىك بىتكەننىڭ ارمانى اسسا «ارتەك»، قالا بەردى «مانجەروك» پيونەر لاگەرىندە دەمالۋ بولاتىن. ءبىزدىڭ بالا كەزىمىزدە كورگەن ورىس ادامدارى مادەنيەتتى، مۇنتازداي تازا، مەيىربان دا قامقور، ءبىلىمدى دە ونەگەلى جاندار بولىپ سەزىلەتىن. الدە ءبىزدىڭ جاققا راسىندا دا وسىنداي جانداردى جىبەردى مە ەكەن؟

الايدا جىلدار وتە كەلە باياعى مەيىرىمدى سابەت، قايىرىمدى ورىس بەينەسى كومەسكىلەنە تۇسكەندەي. سەبەبى، «كورمەگەنگە كوسەۋ تاڭ» دەگەندەي، ورەكەڭدەر ءوزى سىزىپ بەرگەن شەڭبەردەن ارى اتتاتپاعاندىقتان، وزگە سالىستىرمالى بالاما بولماعاندىقتان، ءبىز الەمدە ورىستىڭ عىلىمىنان، بىلىمىنەن، تەحنيكاسىنان، جالپى وركەنيەتىنەن ارتىق ەشتەڭە جوق دەگەن ۇعىممەن ءومىر ءسۇرىپ كەلگەن سياقتىمىز. ءبىز تاڭداي قاعىپ كەلگەن «گاز-دار» مەن «ۋاز-دار» الىپ اقش، كارى ەۋروپانى ايتپاعاندا، كەشە عانا ەسىن جيعان جاپون مەن كارىس تەحنيكاسىنىڭ الدىندا ءجىپ ەسە المايتىنىن تۇسىندىك.

ادامي تۇرعىدان العاندا دا، ورەكەڭدەر اسا بيىكتە ەمەس ەكەن. سەبەبى، قىزىل جاعالى رەسمي، قىزىل جۇدىرىقتى بەيرەسمي توناۋشىلارى رەتى كەلسە-اق ارى وتكەن بەرى وتكەنىمىزدى تۇتتاي توناپ الىپ، مال ساداقا، جان ساۋعالاتىپ جىبەرۋدەن تايىنبايتىنىنا ابدەن كوز جەتكىزىپ بولعانبىز.

«اعا» ۇلت تۋرالى بايىرعى قازاق جەرىنە كەلگەندەگى ەستىگەنىمىز بەن كورگەنىمىزدىڭ ءوزى ءبىر حيكايا. سان عاسىر بويى وسىناۋ ۇلى دالادا جەل مەن جاڭبىردان وزگە جاۋى جوق، امان-ەسەن تۇرعان مىڭداعان كەسەنەلەر مەن قورىمداردى، قورعاندار مەن مۇنارالاردى، ياعني مادەني مۇرانى جەرمەن-جەكسەن قيراتۋ، سول مادەني مۇرانى جاساۋشى جەرگىلىكتى حالىقتى قىناداي قىرىپ، زورلىقپەن جەر اۋدارۋ، باس كوتەرەر ازاماتتارىن تىپ-تيپىل قۇرتۋ، دىنىنەن، تىلىنەن، دىلىنەن ايىرۋ – جاقسىلىقتىڭ نىشانى ما ەدى. «حالىققا توپىراق شاشپاسقا كەرەك، بيلىك قوي مۇنى ىستەگەن» دەيىن دەسەڭ، حالقىنىڭ ءوزى وسىعان قۇمبىل بولعانىن ايقىن اڭدايسىڭ.

تاۋەلسىزدىككە دەيىنگى ورىستى قايدام، كەشەگى ءبىز كورگەندەرىنىڭ ءوزى كەۋدەسىنە ورناتىپ العان ءبىر-ءبىر ناۋبايحاناسىنىڭ تابى ءالى سۋي قويماعاندار ەدى. جاڭادان كەلگەن ءبىز تۇرماق جەرگىلىكتى قازەكەمنىڭ وزىنە نىعارلاپ تۇرىپ اقىل ايتۋعا وزدەرىن مىندەتتى سانايتىندارى الەي. ەجەلگى قۇرمەت نيەتى بولعانىمەن، باعىنىش سەزىمى ورنىقپاعان بىزدەردى «مۇرتقا وكپەلەپ جۇرگەندە شىققان ساقالداي كورەتىنىن» انىق-اق اڭعاراتىنبىز.

مىنە، سودان بەرى دە سىرعىپ شيرەك عاسىرعا جۋىق ۋاقىت وتە شىعىپتى. قازاق دالاسىندا تۇتاسا سىڭسىعان ورىس ورمانى ۋاقىت اتتى بالتاشىنىڭ تەگەۋرىنىنە وتالا-وتالا، بۇگىندەرى الاتاۋ، ارقا مەن التايدىڭ ءار تۇسىندا شوق-شوق بولىپ كورىنگەنى بولماسا، جاس وسكىنىنەن گورى تامىرى كەپكەن كارى تەرەگى كوپتەۋ مە قالاي؟ كەرىسىنشە، ورتتەن كەيىنگى جاساڭعا وسكەن الاشتىڭ جاسىل ورمانى جىل وتكەن سايىن جايقالىپ كەلەدى. بۇل دا كوزگە قۋانىش، كوڭىلگە مەدەۋ.

«اعاعا» «ىنىلىك تانىتىپ» جارەۋكەلەنۋدى بىلمەيتىن، اباي اتام ايتپاقشى، ء«تىلىن ءبىلىپ، تەڭ ىرعاساتىن»، قىرىق جىل قىردا ءجۇرىپ وسىرگەن مۇسا پايعامباردىڭ ۇمبەتىندەي قۇلدىق سانادان ازات ۇرپاق ءوسىپ كەلەدى. تۇبىندە ءبىر مولدىرەپ تۇناتىن سۋدىڭ لاي قوقىستى كوتەرىپ ۇيىرە بارىپ شايىلاتىنى سياقتى، قازىرگى ەلۋدە ەلۋ بۇلىڭعىر قالپىمىز – سول شايىلىپ تازارۋ الدىنداعى كۇيىمىز بولار.

«اعا ۇلت» جايلى كەشەلى-بۇگىنگى ويلارىمىزدى سانداعى ەستەلىكپەن جاڭعىرتايىقشى. ويتكەنى، سانامىزدا وتكەن كۇننىڭ بەلگىسى بار.

***

ءبىزدىڭ اۋىلدىڭ جايلاۋىن قاق جارىپ وتەتىن كەرۋەن جولمەن كۇنى-ءتۇنى سابەتتىڭ ماشينا سۇبالارى (مونعولشا تسۋۆاا، ورىسشا كولوننا) ارلى-بەرلى ءوتىپ جاتاتىن. بىرەۋلەرى كوگەرگىدەگى مال قابىلداپ، سابەتكە ەكسپورتقا شىعاراتىن بازاعا كەرەك-جاراق تاسىسا، ەندى ءبىر توبى ارگامجا زاستاۆاسىنداعى اسكەرگە وتىن-سۋ، جەم-ءشوپ ارتىپ بارا جاتادى. ورىستىڭ ءوز جەرىمەن جۇرۋگە جول كۇدىر، قىستا مۇلدە مۇمكىندىك جوق بولعاندىقتان، باۋىرلاس ەلدىڭ جەرىمەن وتۋگە تۋرا كەلەتىن. كەمىندە ونشاقتى «زيل-131» ماشيناسىنان قۇرالعان سۇبانىڭ التايدىڭ الىپ جوتالارىن جاڭعىرىقتىرا ورلەگەن گۇرىلى تىم الىستان ەستىلەتىن. كەزەك الماستىرعان اسكەر تيەگەن، برەزەنت بۇركەمەلى «گاز-66» ماشينالارى دا ءجيى اعىلاتىن. اۋىلدىڭ جانىنان تۇندە وتەتىندەرى توقتاماي، تارتا بەرەدى. ال شاڭقاي تۇسكە تامان جەتكەندەرى از-مۇز ايالدايتىن. ماشينادان سەكىرىپ-سەكىرىپ تۇسكەن سولداتتار ءشول باسىپ، سۋسىن ءىشۋ ءۇشىن، ءۇي-ءۇيدى ارالاپ كەتەدى. شاي قايناتىپ بەرۋگە قازاقتىڭ پەيىلى بولسا دا، اسكەردىڭ ۋاقىتى جوق. ۇلكەندەر: «ۇيىنەن الىس جۇرگەن بالا عوي، ورىس بولسا دا»، - دەپ، سالقىن ءسۇتىن، ىركىت-ايرانىن ىشكىزىپ، جانتورسىعىنا قۇيىپ بەرىپ جاتاتىن. كەتەرىندە الگى سولداتتار ريزالىشىق بەلگىسى رەتىندە بالالار، بىزدەرگە اسكەري جۇلدىزشا، زناچوكتارىن، ءتىپتى كەيبىرى پيلوتكاسىن دا سىيلاپ كەتىپ جاتاتىن ەدى. زناچوكتى شىمىلدىقتىڭ جەلبىرەۋىگىنە ءتىزىپ، جۇلدىزشانى كەپكىمىزگە قاداپ الىپ ءماز بولاتىنبىز. ارينە، سول كەزدە ءبىز ءۇشىن ورىس سولداتىنان وتكەن مەيىربان ادام جوقتاي كورىنەتىن.

***

بالا كەزىمىزدە جاز بولسا اۋىل ۇستىندە اق، قوڭىر، كوك ءتۇستى تىكۇشاقتار قاپتاپ كەتەتىن. تىنىمسىز تىرتىلداپ ۇشىپ، كەيدە تىم جاقىنداپ كەلىپ ورىستەگى مالدى ۇركىتىپ «ازىلدەيتىن». «بۇلار نە ىستەپ ءجۇر؟» دەپ سۇراعاندا ۇلكەندەر «كۇيگەلەكتەر عوي» دەيتىن. «كۇيگەلەگى» نە دەسەك، التايدىڭ قاتپار تاۋلارىنىڭ قىرتىسىن سىعالاپ، كەن ىزدەپ جۇرگەن گەولوگتار ەكەن عوي.

سول «كۇيگەلەكتەر» جەرمەن دە جۇرەتىن. كورشىمىز كامالاش شالدىڭ ۇلى بيعۇمار اعا ءبىر كۇنى بىرنەشە «كۇيگەلەكتەردى» ەرتىپ كەلگەنى بار. الگىلەردىڭ اراسىنداعى ءبىر قاسقا باس ورىس بىزگە جاعالاي باتونچيك كامپيت ۇلەستىرسىن. «بەرسەڭ بالاعا بەر»، - دەگەندەي الگى قاسقا باس كۇيگەلەكتىڭ بەرگەن كامپيتىن اۋىل بالالارى اۋزىمىزدىڭ سۋى قۇرىپ اڭگىمەلەپ جۇرەتىن بولدىق. «كۇيگەلەك» ورىستار دا اقكوڭىل ەكەن.

***

ءبىر جىلى، سوعاق سۋ بويىندا جايلاپ قالعان ەدىك. سوعاقتىڭ اڭعارى جازدا تىم ىستىق. قولداعى ازعانا قوي تاۋعا قاشىپ توقتامايدى. بىردە مايداقايدىڭ ەتەگىنەن اسىپ ۇلگەرگەن قويدى وزەنگە قايىرىپ اكەلە جاتسام، جاعالاۋدا ءبىر ورىس ماشينا تۇر ەكەن. باعانا قىزىل مويناقتان ورىس سۇباسى ءتۇسىپ، تۇرپان توبەگە ورلەگەنىن الىستان كورگەمىن. مىناۋ سودان قالىپ قويسا كەرەك. نەگە سۇيرەتىپ الا كەتپەگەنى تۇسىنىكسىز. الدە جۇگى اۋىر بولدى ما ەكەن؟ تاياپ كەلسەم، ىشىندە جالعىز شوپىرى بار ەكەن. شىلدەنىڭ قاپىرىعىندا سۋسىنى تاۋسىلىپ، ابدەن شولدەسە كەرەك. ماعان ورىسشا الدەنە دەپ قايتا-قايتا ايتا بەرەدى. اقىرى «چاي، چاي» دەپ سۋسىن ىشكەندەي ىمداعان سوڭ، «شولدەدىم، سۋسىن اكەلىپ بەر» دەگەنىن ۇقتىم. اقوبادا وتىرعان تايران اعامنىڭ ۇيىنە بارىپ: «اناۋ ماشيناداعى ورىس بىردەڭە-بىردەڭە دەپ ەدى، ۇقپادىم. نەگىزى شاي سۇراپ وتىر-اۋ دەيمىن»، - دەدىم. تاڭكىش اعامىز قانشا دەگەنمەن، جوعارى وقۋ ورنىن بىتىرگەن مۇعالىم، مەنىمەن ەرە بارىپ، الگى ورىسپەن سويلەسىپ، ۇيىنەن شاي-تاماق الدىرىپ، سۋسىنداتتى. ەرتەڭىندە كوگەرگىدەن كەلگەندەر ماشينانى تۇزەتىپ، الىپ كەتتى. ورىس ادامىنا دەگەن ەل ىقىلاسى وسىنداي بولاتىن.

***

گالدان بوشيگت حان نەگىزىن قالاعان، باتىس مونعوليانىڭ بايىرعى ءارى تاريحى باي قالاسى قوبدادا وقىپ جۇرگەن كەزىم. قالا حالقىنىڭ ۇشتەن ءبىر بولىگى – قازاق. قالانىڭ قازاق بولىگىندە بالشىقتان قۇيعان ۇيلەرىن ءبىر-بىرىنە ىركەستىرە-تىركەستىرە سالعان سارتتار دا تۇرادى. قالالىق پاركتە ءامىرسانا قونتايشىنىڭ اتتى ءمۇسىنى بولاتىن-دى. قالانىڭ كۇنشىعىس بەتىندە كەڭەستىك «سوت-3» قۇرىلىس ترەسى مەن اسكەري ءبولىمى ورنالاسقان.

قىسقى-جازعى كانيكۋلدا ەلگە قايتاردا، قوڭىرقالتا ستۋدەنت بولساق تا، ۇيدەن جىبەرگەن اۋدارىم مەن ستيپەنديادان ۇنەمدەگەن اقشاعا وزىمىزشە جارقىراي كيىنىپ، ارتىلعانىنا تۋىس-تۋعانعا سالەم-ساۋقات الىپ بارۋعا تىرىسامىز. الايدا قوبدا دۇكەندەرىندەگى ازىق-تۇلىك، كيىم-كەشەك ءبىزدىڭ ولگەيدە دە بار. ەگىزدىڭ سىڭارىنداي جاتتاندى. دەگەنمەن، يمپورتتىق كيىم-كەشەكتە پروبلەما جوق. امەريكاندىق دجينسى، تورلى كەپكا، ەلەكتروندى ساعات سياقتى زاتتاردى استىرتىن ساتاتىن الىپساتارلىق جەلى سەكسەنىنشى جىلدارى جاقسى جۇمىس ىستەيتىن. تەك سۇراعان سوماسىن بەرسەڭ بولدى، بولمەڭە جەتكىزىپ بەرەدى.

ال ءتاتتى-ءتابىز جاعى قيىنداۋ. بىزگە تاڭسىق ازىق-تۇلىكتىڭ ءبارى مۇنداعى شەتەلدىك «ماماندار دۇكەنى» مەن كەڭەستىك اسكەري ءبولىم دۇكەنىندە تولىپ-اق تۇر. «ماماندار دۇكەنى» دەيتىنى – كەڭەس وداعى جانە وزگە دە سوتسياليستىك مەملەكەتتەردەن كەلىپ جۇمىس ىستەيتىندەرگە عانا قىزمەت ەتەتىن ارنايى ساۋدا نۇكتەسى. جەرگىلىكتى حالىققا ەسىك جابىق. ءبىزدىڭ ەلدە قات ءۇندى شايى مەن شەتەلدىك كونديتەر ونىمدەرىنە، جەمىس-جيدەكككە قول جەتكىزۋ ءۇشىن كەڭەس سولداتتارىن جاعالاۋعا تۋرا كەلەدى. ولاردىڭ وزىنە دە بەلگىلى مولشەردە عانا بوساتاتىن سىڭايلى. الىپساتارلىقپەن تىم اينالىسىپ كەتپەسىن دەگەنى بولار. «رادۋگا» كىتابىنان ۇيرەنگەن ورىسشامىزدىڭ جالعاۋ، جۇرناعى تۇگەل بولعانىمەن، سويلەسپەگە كەلگەندە مۇندا ونشا-مۇنشا جاراماي قالدى. سول سەبەپتى اسكەري بولىمدەگى قاپتاعان ورىستان گورى از ساندى قازاق، وزبەك سولداتتارعا كۇنىمىز تۇسەتىن. قازاق سولداتتاردىڭ بىزگە «ەكسپورت شىعارۋعا» ارتىق مۇمكىندىكتەرى جوق بولىپ شىقتى. سەبەبى، ولاردىڭ پەدينستيتۋتتا وقيتىن اپايلاردىڭ تاپسىرىسىنان بوسامايتىنىن اڭدادىق. بىزدەرگە سول وزبەكتىڭ جىلپوس جىگىتتەرى كومەكتەسەتىن. ولارمەن ۇعىنىسۋ – ورىسشامەن سالىستىرعاندا تىپتەن وڭاي بولىپ شىقتى. «ەلىك تاڭگا» – ەلۋ تەڭگە ەكەنىن دەمدە ۇعىپ العامىز. وسىلاي وزبەك باۋىرلارمەن دوستاسىپ كەتتىك. «شىركىن، سوۆەت ادامى بولعاننىڭ نە ارمانى بار ەكەن! دۇكەندەرى اناۋ، تىرەلىپ تۇرعان»، - دەپ ءبىز تامسانىپ جۇرسەك، قوبدا دۇكەندەرىندە ءۇيىلىپ جاتاتىن بىلعارى سومكە، بەس ساۋساق قولعاپ سياقتىلار بۇلارعا تاڭسىق ەكەن. كەڭەس ادامىنا قات دۇنيە دە بولادى ەكەن-اۋ! - دەيمىز

ءسويتىپ جۇرگەندە قوبدادا دەموكراتيا دەگەن جىك شىقتى. «كومپارتيا باسشىلارىن ورنىنان قۋ كەرەك، الاڭعا جينالىڭدار» دەگەن سوڭ، ستۋدەنتتە ەس بار ما، توقسانىنشى جىلى جەلتوقساننىڭ جەتىسىندە ورتالىق الاڭعا بەتتەگەن شەرۋشىلەرگە قوسىلا اندەتىپ، ازان-قازان ميتينگىلەتىپ، اقىرى ايماق باسشىلارىن ورنىنان الدىرىپ تىندىق. بيلىك اسكەري كۇش قولدانعان جوق. قولدانسا ءبىر بالە بولار ەدى. دەموكراتيالىق بيلىك ورنادى. الايدا ءبىز ەس بىلگەننەن بەرى اسا وزگەرمەگەن زات-تاۋاردىڭ باعاسى ءبىر كۇندە ەكى ەسە ءوسىپ، تاپشىلىق پايدا بولدى، جۇرت تالونعا كوشتى. «ەكونوميكا نارىقتىق، ۇن مەن شايعا تارىقتىق. ءوز تۇسىندا تويدىرعان، تسەدەنبال دەگەن جارىقتىق»، - دەپ اڭسايتىندى شىعاردى ەل. قوبداداعى كەڭەستىك ترەست مەن ارميا بولىمىنەن دە ءمان كەتتى. كەتەرىندە وزدەرى تۇرعان عيماراتتاردى ورتەپ، ۋلاپ-شۋلاپ جۇرگەندەرىن كورەتىنبىز. «باۋىرلاس ەلدىڭ مۇنىسى نەسى ەكەن، بۇلار كەتسە ءبىزدى قىتاي باسىپ الماس پا ەكەن؟» دەگەن قورقىنىش تا تالاي باستى شەڭبىرەكتەگەنى انىق ەدى.

***

التى قۇرلىقتى ايبارىمەن جاسقاپ، ايتقانىن ورىنداتقان الىپ يمپەريا 1991 جىلى جەتپىستىڭ جەلكەسىندە قۇلادى. «اق ساندىقتىڭ ىشىندە كوك ساندىق» دەگەندەي، الەم ساحناسىنا مۇراگەرى رەسەي فەدەراتسياسى شىقتى. 1992 جىلى سەمەيدە وقيتىن بەتىمىز. ايبات دوسىممەن كوكشەتاۋداعى ۇيگە كەلىپ، قۇلىندى ارقىلى سەمەيگە كەتىپ بارا جاتىرمىز. بارناۋل-بارناۋل دەيتىن اينالما پويىزبەن لوكوت بەكەتىنە جەتىپ ءتۇسىپ قالدىق. مۇنان سەمەيگە بيلەت الايىن دەسەك، ۇساق اقشامىز جەتپەيدى، كەسەك بەس مىڭدىقتى المايدى. ول تۇستا قازاقستاننىڭ وزىندە بەس مىڭدىق بەرسەڭ، ۇساقتاعانى ءۇشىن ەلۋ ءرۋبلىن الىپ قالاتىن «قىزمەت» بار-دى. ءدال جاڭا جىل كۇنى. بەكەتتىڭ ءىشى-سىرتى سىلقيا تويىپ العان كاۆكازدىق جىگىتتەر ەكەن، جاعداي قيىنداۋعا اينالدى. امالسىز بەكەت ماڭىنداعى سەلونىڭ كوشەسىن ارالاۋعا تۋرا كەلدى. اقىرى ءبىر ازىق-تۇلىك دۇكەنىنە كەلىپ كىرسەك، ەكى ساتۋشى ايەل عانا بار ەكەن. بۇلدىر-سالدىر تىلىمىزبەن جاعدايىمىزدى ايتىپ ەدىك، الگى مىڭ بولعىرلار دۇكەندى ىشتەن كىلتتەپ الىپ، بەس مىڭدىعىمىزدى كۇلدەي ۇساقتاپ، قالتامىزعا ءبولىپ سالدىرىپ، «بايقاپ جۇرىڭدەر، كوشە تولعان توناۋشى» دەپ شىعارىپ جىبەردى. بەيتانىس سەلوداعى ورىس ايەلدەردىڭ بۇل قامقورلىعىنا ريزاشىلىعىمىزدى لايىقتى جەتكىزگىمىز-اق كەلەدى، امال نە «ىسپاسيبا، ىسپاسيبادان» ءارى اسا المادىق. بەكەتكە كەلىپ، ۇساق رۋبلمەن بيلەتتى ءاپ ساتتە الىپ، «يركۋتسك-تاشكەنت» پويىزىنا ءمىنىپ سەمەيگە جول تارتقانىمىز بار. انا – قاي جەردە دە انا عوي.

***

«جامان ۇلت بولمايدى، جامان ادام بولادى» دەپتى ءبىر دانىشپان. سونىكى دە دۇرىس دەگىڭ كەلەدى. ءبىزدىڭ بۇرىن كەزدەستىرگەنىمىز جاقسى، كەيىنگى كەزدەستىرگەنىمىز جامان ورىستار بولار، بالكىم. الايدا، ءمادي اتامىزدىڭ انىندەگىدەي «اتادان اياماي-اق كەك قۋىسىپ»، ءبىر تۋىسقان كەكىلدى باۋىرلارىمەن سوعىسۋ ءۇشىن كوك سۇڭگىلى سامساعان سارى قولىن اتتاندىرىپ وتىرعانىن ەش مويىنداماستان، اۋزى جەتەر اتىراپتى اداسقاق اقپاراتتىڭ تۇمانىمەن تۇمشالاپ، توڭمويىندىققا سالىنىپ وتىرعان باسشىسىن ولەرمەندەنە قولداعان حالىقىن كورگەندە، «بالەسىنەن اۋلاق، وزىمەن كەتسىن!» دەپ يمانىڭدى ۇيىرگەننەن باسقا شاراڭ جوق.

«جاقسى دا بولسا، قاراعىم،

جامان دا بولسا قاراعىم.

سولتاباي تورە بەرەر مە،

جاقسى تۋعان باراعىن»، -

دەپ زەرە انامىز ايتپاقشى، جاقسى كورشىسىن بىزگە كىم بەرسىن. «قوي اسىعى دەمەڭىز، قولىڭا تۇسسە ساقا تۇت» دەگەندەي، كورشىمەن تاتۋ ءومىر سۇرگەنگە نە جەتسىن!

اسىلبەك بايتانۇلى،

كوكشەتاۋ قالاسى.

اباي.kz