رۋسلان ەربولۇلى. جەرار جارادى!
فرانتسيانىڭ الەمگi ايگiلi اكتەرi جەرار دەپاردە استاناعا كەلiپ، "قازاقفيلم" تۇسiرگەن "كەشiككەن ماحاببات" اتتى فيلمنiڭ تۇساۋكەسەر راسiمiنە قاتىستى. بۇل كينونى كورەرمەننiڭ قىزىعا كورەتiنiنە قازiردەن باستاپ ءباس تiگە بەرۋگە بولادى. فيلم وتە ءساتتi شىققان. كۇلدiرە وتىرىپ مۇڭايتاتىن، مۇڭايتا وتىرىپ كۇلدiرەتiن بۇل فيلمنiڭ ەڭ باستى ەرەكشەلiگi - قازاق اۋىلىنىڭ ءومiرiن اينا-قاتەسiز كورسەتۋi.
وڭتۇستiك قازاقستان وبلىسىنداعى تىرس ەتكەن تiرلiگi جوق كiشiگiرiم اۋىلدىڭ تۇرعىنى گەرا اعانىڭ ءرولiن سومداعان جەرار دەپاردەنi فرانتسيانىڭ اكتەرi دەپ ايتقىڭىز كەلمەيدi. نەمiس بولسا دا (كينودا نەمiس شالىنىڭ رولiندە) قازاققا سiڭiسiپ، تازا قازاق بولىپ كەتكەن ناعىز شىمكەنتتiڭ شالى. اۋىلدىڭ قالتايى (نۇرجۇمان ىقتىمباەۆ سومدايدى) مەن ساتىبالدىسىنان (بولات قالىمبەتوۆ وينايدى) ەش ايىرماسى جوق. اڭقىلداعان اڭقاۋ، اۋزىن اشسا جۇرەگi كورiنەتiن اقكوڭiل، دوس كوڭiلi ءۇشiن وتقا دا، سۋعا دا تۇسەتiن، تiپتi العاشقى ماحابباتى، جۇرەگiنiڭ تۇكپiرiندەگi قاليمانى دا قيا سالۋعا دايىن ناعىز قازاقتىڭ مىرزا شالى.
فرانتسيانىڭ الەمگi ايگiلi اكتەرi جەرار دەپاردە استاناعا كەلiپ، "قازاقفيلم" تۇسiرگەن "كەشiككەن ماحاببات" اتتى فيلمنiڭ تۇساۋكەسەر راسiمiنە قاتىستى. بۇل كينونى كورەرمەننiڭ قىزىعا كورەتiنiنە قازiردەن باستاپ ءباس تiگە بەرۋگە بولادى. فيلم وتە ءساتتi شىققان. كۇلدiرە وتىرىپ مۇڭايتاتىن، مۇڭايتا وتىرىپ كۇلدiرەتiن بۇل فيلمنiڭ ەڭ باستى ەرەكشەلiگi - قازاق اۋىلىنىڭ ءومiرiن اينا-قاتەسiز كورسەتۋi.
وڭتۇستiك قازاقستان وبلىسىنداعى تىرس ەتكەن تiرلiگi جوق كiشiگiرiم اۋىلدىڭ تۇرعىنى گەرا اعانىڭ ءرولiن سومداعان جەرار دەپاردەنi فرانتسيانىڭ اكتەرi دەپ ايتقىڭىز كەلمەيدi. نەمiس بولسا دا (كينودا نەمiس شالىنىڭ رولiندە) قازاققا سiڭiسiپ، تازا قازاق بولىپ كەتكەن ناعىز شىمكەنتتiڭ شالى. اۋىلدىڭ قالتايى (نۇرجۇمان ىقتىمباەۆ سومدايدى) مەن ساتىبالدىسىنان (بولات قالىمبەتوۆ وينايدى) ەش ايىرماسى جوق. اڭقىلداعان اڭقاۋ، اۋزىن اشسا جۇرەگi كورiنەتiن اقكوڭiل، دوس كوڭiلi ءۇشiن وتقا دا، سۋعا دا تۇسەتiن، تiپتi العاشقى ماحابباتى، جۇرەگiنiڭ تۇكپiرiندەگi قاليمانى دا قيا سالۋعا دايىن ناعىز قازاقتىڭ مىرزا شالى.
فيلمنiڭ وقيعاسى دا قاراپايىم. جەر ورتاسىنان اسقاندا قۇداي قوسقان قوساعىنان ايىرىلىپ، جالعىز سيىرىمەن سوقا باسى سوپايىپ ەسكi ۇيدە قالعان قالتاي شالدىڭ ەرتە تۇرىپ، و دۇنيەلiك كەمپiرiنiڭ ورامالىن جامىلىپ، شالعىشىن تارتىنىپ (مۇنىسى كەيiننەن بەلگiلi بولدى: الا سيىردىڭ قايتىس بولعان كەمپiرگە عانا جەلiنiن ۇستاتاتىن قيقار ادەتi بار ەكەن), سيىر ساۋىپ وتىرۋى جانە ونىمەن جالعىزدىق جايلى سىر ءبولiسۋi باستاپقىدا كۇلكiڭدi كەلتiرگەنiمەن، ارتىنان جۇرەگiڭدi تiلگiلەيدi. قالتايدىڭ كەمپiرiنiڭ زيراتىنا بارىپ: "جاقسى جەر تاۋىپ العان شىعارسىڭ، ومiردە دە پىسىق ەدiڭ عوي..." دەۋiنiڭ ءوزi ساناڭا ءتۇرلi وي سالادى.
قالتاي شال وسىلاي جابىعىپ جۇرگەندە كورشiسiنە قالاداعى جيدە كەلەدi. ول دا تاعدىردىڭ جازۋىمەن جەسiر قالعان. "جاس كەلسە دە، كوڭiل قارتامايدى ەكەن", قالتاي دوسى گەراعا بارىپ، ءوزiنiڭ ۇيلەنبەك ويى بار ەكەنiن ايتادى. سول-اق ەكەن، گەرا اۋىلداعى جەسiرلەردiڭ اتىن اتاپ، ءتۇسiن تۇستەپ، سولاردى تۇگەلدەۋگە كiرiسiپ كەتەدi. جيدەنiڭ وزiنە توبەدەن تۇسكەندەي، دەرەۋ قۇدا بولىپ بارىپ، بەتتەرi قايتقان سوڭ، "قالالىقتار بiزدi قايتسiن!؟" دەپ بۇلقان-تالقان رەنجيدi. شالداردىڭ رەنجۋi كينودا وتە شىنايى بەينەلەنگەن. قالىڭدىق iزدەپ، اۋىلدى شارلاپ، قازاقى قالجىڭدارىمەن كورەرمەندi باۋراپ الاتىن قارتتاردىڭ تiرلiگiندە ەشقانداي جاساندىلىق جوق. ءومiردiڭ وزiندەي وتە تابيعي.
بارار جەر، باسار تاۋى تاۋسىلعاننان كەيiن گەرا ءوزiنiڭ قولى جەتپەگەن العاشقى ماحابباتى، ياكي قاليمانى قالتايعا الىپ بەرمەككە بەكiنەدi. بiراق، كەشiگiپتi. Iزدەپ بارسا، قاليما دا بۇ دۇنيەدەن ءوتiپ كەتiپتi. "انا جىلى گەرمانياعا كوشكەنiمدە، قاليما كوزi جاساۋراپ، "ول جاققا سەن سىيمايسىڭ" دەپ ەدi... اۋليە ەكەن عوي!" دەپ، ۇلتى نەمiس گەرانىڭ وكiنۋi دە رياسىز سەندiرەدi.
كينودا اۋىل ءومiرi بوياماسىز كورسەتiلەدi. مۇمكiن فيلمنiڭ جۇرەككە جاقىن كورiنۋi دە وسىدان با ەكەن... قالتايدىڭ الا سيىرىنىڭ سۇتiنە قاراعان كورشiنiڭ ءۇيi, توپساسى توزىپ، بوياۋى كەتكەن ەسكi ەسiكتەر، ابدەن توزىعى جەتiپ بورداي ۋاتىلعان شاتىرلار، جىرىق قول جۋعىش، سىنىق اينا، سىلاعى الدەقاشان تۇسكەن قابىرعالار، شوگiپ، جاربيىپ تۇرعان ۇيلەر - ءدال بۇگiنگi قازاق اۋىلىنىڭ شىنايى سۋرەتتەرi. داستارحاننان دا قازى-قارتا، قارا ۋىلدىرىق، قۇرت پەن جەنت كورiنبەيدi. جاز مەزگiلi بولعان سوڭ شىعار، ءجۇزiم مەن الما ۇشىراسادى داستارحاندا، ايتەۋiر. كوبiنەسە، باياعى نان مەن قانت. داستارحان قوناققا جايىلا قالسا، اۋىلدىڭ موينى سورايعان "ساموپالى" قويىلادى. ساتىبالدىنىڭ قۇدالىققا ۇيالماي مiنiپ باراتىن ەسكi "ۋازى" بار. بiراق، ونىڭ ايەلi ەسكi استاۋدى الدىنا جايىپ كiر جۋىپ وتىر. بۇل الەمگە اتى شىعىپ، بايلىعى تاسىعان قازاقستاننىڭ اۋىلدارىنا كiر جۋاتىن ماشينانىڭ ءالi جەتە قويماعانىن اڭعارتادى. ال كيiز ءۇي iشiندە گەرانىڭ ارقاسىن ايەلiنە ىستىرتىپ جۋىنىپ جاتۋى، اۋىلدىقتاردىڭ قاراپايىم عانا مونشاعا ءالi دە ءزارۋ ەكەنiن ايتپاي-اق ۇقتىرىپ تۇر.
كەزدەيسوقتىق پا، الدە ادەيi تۇسiرگەن بە، فيلمدە ۇيالى تەلەفوندى قىزىقتاعان مەكتەپ جاسىنداعى بالالار مەن پوشتادان زەينەتاقىسىن الاتىن زەينەتكەرلەر عانا كورiنەدi. ال جاستار مۇلدە جوق. كوشەدە ويناپ-كۇلiپ نەمەسە قىبىرلاپ تiرشiلiك ەتكەن جان بايقالمايدى. بiر كورiنiپ قالعان جالعىز باقتاشىنىڭ ءوزi دە قىزۋ. ال قالادان كەلگەن جاستاردىڭ اۋىلعا ايالدايتىن ويلارى دا، نيەتتەرi دە جوق (اۋىل جاقسى بولسا، اكە-شەشەلەرiن جالعىز تاستاپ، قالاعا نەسiنە ساندالسىن؟!).
مiنە، گەرا، قالتاي، ساتىبالدى ۇشەۋi كورشi وزبەك اۋىلىنا بارماق. كەمپiر iزدەپ، ارينە. بiراق، شەكاراشىلار ولاردى كوپiردەن وتكiزبەيدi. سەبەبi, قۇجاتتارى جوق. وعان قارايتىن شالدار ما؟! وزەندi بەلشەسiنەن كەشiپ، شەكارادان ءوتiپ بارادى... ەندi وسى كورiنiستi ويدان شىعارعان دەپ كورiڭiزشi?!
جول جيەگiندە گاز قۇبىرى تارتىلىپ تۇرسا دا، قالتاي مەن ونىڭ كورشiسi اعاش جاڭقالاپ، تۇتiنگە بىقسىپ وتىر. پارادوكس! كوركەم كينودان اۋىلدىڭ شىنايى بەينەسi كورiنەدi. "حابار" مەن "قازاقستان" تەلەارنالارىن لۋپامەن قاراساڭ دا، مۇنداي تiرi بەينەنi تاپپاسسىڭ! ال مۇندا ءبارi جاندى، ءبارi راس. تiپتi, قالتايدىڭ قالاداعى بالاسىنىڭ قولىنا بارعىسى كەلمەۋi دە (قالاداعى قازاقتار قاي بiر جەتiسiپ ءجۇر؟!) - ومiردەن ويىپ الىنعان دەرەك.
ايتپاقشى، وسى كينونىڭ العاشقى كورسەتiلiمiنە پرەزيدەنت ن.نازارباەۆتىڭ ءوزi كەلiپ قاتىستى. پرەزيدەنت اۋىلدىڭ قوڭىرقاي، جۇدەۋ تiرلiگiن كورگەندە قاتتى تولقىدى ما، كiم بiلسiن، كينو بiتكەندە كوپشiلiككە پiكiرiن بiلدiرمەستەن، كەتiپ قالدى ("كوشپەندiلەردi" كورگەندە ويىن ايتىپ ەدi). "كەشiككەن ماحابباتتىڭ" ستسەناريiن جازعان اۆتوردىڭ بiرi سەرگەي ءازiموۆ "بۇل تۋىندىنى تۇسiرۋگە بار-جوعى بiر جارىم ميلليون دوللار عانا جۇمسالدى" - دەدi جۋرناليستەرگە. باستى دەمەۋشi - قازاقستان بايلىعىنىڭ جارتىسىن جامباسىنا باسىپ جاتقان ميللياردەر پاتوح شوديەۆ. جالپى، پ.شوديەۆ، ا.ماشكەۆيچ، ۆ.كيم، ت.قۇلىباەۆ سەكiلدi شiرiگەن بايلاردىڭ ميللياردتاعان دوللارىنىڭ مىڭنان بiر بولiگiن عانا قازاق كينوسىنا جۇمساساق، شەتەلدiڭ ءتۇرلi جۇلدىزدارى ءوزiمiزدiڭ نۇرجۇمان ىقتىمباەۆ، بولات قالىمبەتوۆ سەكiلدi تالانتتى اكتەرلەرiمiزدiڭ قولدارىنا سۋ قۇيا الماي قالادى ەكەن-اۋ دەگەن وي كەلدi بiزگە...
تۇپنۇسقاداعى تاقىرىپ: «جەرار دەپاردە ن.نازارباەۆقا قازاق اۋىلىن اقىرى كورسەتتi-اۋ...»
«جاس الاش» گازەتى
