سوڭعى جىلدارى ەلiمiزدە جاۋىننان كەيىنگى ساڭىراۋقۇلاقتاي قاپتاپ كەتكەن ورتا ارناۋلى وقۋ ورىندارىنىڭ ساناتىنا جاتاتىن اتى اتان، زاتى تۇتام كوللەدج اتاۋلىلاردان اياق الىپ جۇرگىسىز جاعدايعا جەتتىك. تiپتi, وبلىس ورتالىقتارى تۇرماق، شاعىن اۋدان مەن قالالاردان ءوزiنiڭ فيليالدارىن اشىپ الىپ، تەحنيكالىق دەيسىز بە، گۋمانيتارلىق دەيسىز بە، قالا بەردى مەديتسينالىق ماماندىقتاردى وقىتىپ-شوقىتىپ، ارتىنان وقىعان ماماندارى ەلدى «قورقىتىپ» جۇرگەندەرى دە جىرتىلىپ-ايىرىلادى.

سوڭعى جىلدارى ەلiمiزدە جاۋىننان كەيىنگى ساڭىراۋقۇلاقتاي قاپتاپ كەتكەن ورتا ارناۋلى وقۋ ورىندارىنىڭ ساناتىنا جاتاتىن اتى اتان، زاتى تۇتام كوللەدج اتاۋلىلاردان اياق الىپ جۇرگىسىز جاعدايعا جەتتىك. تiپتi, وبلىس ورتالىقتارى تۇرماق، شاعىن اۋدان مەن قالالاردان ءوزiنiڭ فيليالدارىن اشىپ الىپ، تەحنيكالىق دەيسىز بە، گۋمانيتارلىق دەيسىز بە، قالا بەردى مەديتسينالىق ماماندىقتاردى وقىتىپ-شوقىتىپ، ارتىنان وقىعان ماماندارى ەلدى «قورقىتىپ» جۇرگەندەرى دە جىرتىلىپ-ايىرىلادى.

ايتەۋiر، قالتاسىنا اقشا ءتۇسiپ، كۇمپيە قالعان قازاق جەكەمەنشiك وقۋ ورنىن اشىپ، تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ءبىلىمى مەن عىلىمىن «ۇشپاققا» شىعارۋعا شىنداپ كىرىسكەندەي. وسىنداي كوللەدج اشقىش اعايىندار قاتارى اۋليەاتا جەرىندە دە ساپ تۇزەپ كەلەدى. قازىر قالامىزدا قۇجاتى قوجىراعان، عيماراتى قاڭىراعان وقۋ ورىندارى كوپتەپ اشىلىپ، بالالاردى «سۋپەر» ستۋدەنت اتاندىرىپ جاتقان جايى بار. وسىنداي اتى ۇلىق، زاتى كۇدىك وقۋ ورىندارى تالاپكەرلەردى قابىلداپ جاتقاندا، وڭىردەگى بىلىمگە جاۋاپتى ورگانداردىڭ، تۋراسى ءبازبىر ادامداردىڭ كوزىن جۇمىپ، بەيجاي مۇلگىپ وتىرعانى دا تاڭ قالدىرادى. وعان دالەل كەرەك دەسەڭىز، جۋىردا عانا جامبىل وبلىستىق پروكۋراتۋراسى «ءبىلىم تۋرالى» زاڭ تالاپتارىنىڭ ورىندالۋ بارىسىنا جانە ورتا ارناۋلى وقۋ وردا­لارىنىڭ ليتسەنزياسىنىڭ دۇرىستىعىنا تەكسەرۋ جۇرگىزگەندە بارلىعى ءسۇت بەتىندەگى قايماقتاي قالقىپ شىقتى. اسىرەسە كەيبىر اتىنان ات ۇركەتىن (اتا-باباسىنىڭ اتىن قويىپ العان وقۋ وردالارى) جەكەمەنشىك وقۋ ورىندارى تەك اقشا تابۋدى عانا كوزدەپ، ساپالى ءبىلىمىڭىز بىلاي تۇرسىن، ستۋدەنتتەردىڭ باسىن قوسىپ، كۇنىنە ءۇش-ءتورت ساعات جيناۋدى دا ۇمىتقان با دەرسىڭ. ءتىپتى، ءبىلىم سالاسىنداعى باستى تۇلعا وقىتۋشى دەسەك، وسى وقىتۋشىلارعا قويىلاتىن قاراپايىم تالاپتاردىڭ ساقتالماعانى، جامبىلدا ءبىلىم سالاسىنىڭ «ءوزىم بىلەرمەندىككە» سالىنىپ كەتكەندەي ويعا جەتەلەيدى.

جالپى، ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە ۇكىمەتتىڭ №452 قاۋلىسىنا سايكەس، وقۋ ورىندارىندا جوعارى جانە ءبىرىنشى كاتەگوريالى وقىتۋشىلار قۇرامى 40 پايىزدى قۇراۋى كەرەك. ال بۇل تالاپ قالامىزداعى «وركەنيەت» اتتى وركەنيەتكە جەتەلەر كوللەدجىمىزدە كەرىسىن­شە، 10-اق پايىزدى قۇراسا، تاراز كاسىپتىك كوللەدجى مەن «قازبيزنەس» كوللەدجىندە جوعا­رى كاتەگوريالى وقىتۋشىلار قۇرامى - 15 پايىزدى، ينفورماتيكا، بايلانىس جانە تەحنولوگيالار كوللەدجىندە - 20 پايىز، تاراز پوليتەحنيكالىق كوللەدجىندە - 14 پايىزدى عانا قۇراپ وتىر. مۇنداي جاعاي تاراز گۋمانيتارلىق-تەحنيكالىق كوللەدجى مەن كوپسالالى «اۋليە اتا» كوللەدجىنىڭ باسىنا دا «باق» بولىپ قونىپتى. ال، ەڭ سۇمدىعى «قازبيزنەس» كوللەدجىندە ەكەن. قانداي سۇمدىق دەيسىز عوي؟ وندا شتاتتىق وقىتۋشىلار مۇلدە جوق. ستۋدەنتتەر ءبىلىمدى جان-جاقتان كەلگەن «كەلىمسەك» مۇعالىمنەن، كەلمەگەن كۇنى «اۋادان» الىپ، ايتەۋىر ديپلومدى قالتاعا سالىپ وتىرعان. ارى قاراي ول ءبىلىم ورداسىنان قانداي ماماندار دايارلانعانىن ويلاي بەرىڭىز... «اقىرى ايتتىم عوي، اياعىنا دەيىن ايتايىنشى» دەپتى ءبىر بەيباق، ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ №673 بۇيرىعى بويىنشا، ەلىمىزدەگى بارلىق وقۋ ورىندارى مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ ستاندارتىنا سايكەس، ءبىلىم ورداسىنىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسى دا ساي بولۋى ءتيىس. بىراق، كەيبىر وقۋ ورىندارى بۇل جاۋاپكەرشىلىكتى ۇمىتىپ، تۋراسىن ايتقاندا زاڭ مەن زاكونىڭىزگە قىرىن قاراپ وتىر. «وركەنيەت» كوللەدجىنىڭ عيماراتى 4 قاباتتى جايعا ورنالاسقانىمەن، وسى عيماراتتىڭ ءبىرىنشى جانە ءۇشىنشى قاباتتارىندا جامبىل پوليتەحنيكالىق كوللەدجىنىڭ جاتاقحاناسى ورىن تەپكەن. سوندا بۇل نە بولعانى؟ استىندا بىلىمگەر «ءولىپ-ءتىرىلىپ» ءبىلىم الىپ جاتسا، توبەڭدە ءبازبىر ستۋدەنتتەر تاماق ىستەپ، كىرىن جۋىپ، الشاڭ باسىپ جۇرە بەرە مە؟ الدە، «وركەنيەتتىك جاستارعا ءبارىبىر بولعانى ما؟ ودان كەيىن تاعى ءبىر تۇسىنىكسىز جايت تاراز پوليتەحنيكالىق كوللەدجىندە زەرتحانا، شەبەرحانا كابينەتتەرىن «ءورت ءسوندىرۋشى» اتتى جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىك پەن قالالىق №5 ەمحاناعا جالعا العان. سوندا بۇل كوللەدجدىڭ ستۋدەنتتەرى زەرتحانا مەن شەبەرحاناعا كىرىپ، كەرەك جۇمىستارىن ىستەي مە، الدە، جشس مەن ەمحانا­نىڭ ادامدارى كەتكەن سوڭ، تۇندەلەتىپ قانا زەرتتەي مە؟ نە دە بولسا، كۇلكىلى جاعداي. كۇلكىلى دەۋگە كەلمەس، بارىپ تۇرعان ماسقارالىق ەمەس پە؟ بۇل قالاداعى كوللەدجدەردىڭ مۇشكىل ءحالى، ال اۋدانداعى ءبىرلى-جارىم كوللەدجدەرىمىز تىپتەن ەسىرىپ كەتكەن بە دەرسىز؟ بۇلاي دەۋىمىزدىڭ سەبەبى، شۋ تەمىرجول كوللەدجىندە «ءبىلىم تۋرالى» زاڭنىڭ 51-بابىن ورەسكەل بۇزۋ فاكتىلەرى انىقتالدى. وندا وقىتۋشىلىق قىزمەتكە ارنايى پەداگوگيكالىق نەمەسە كاسىپتىك ءبىلىمى ساي كەلەتىندەر قىزمەتكە الىنۋى ءتيىس بولسا، اتالمىش كوللەدجدە دەنەشىنىقتىرۋ پانىنەن «لوكوموتيۆ جانە ۆاگوندار» ماماندىعى بويىنشا بىتىرگەن ن.قالىنعاراەۆ جانە فيزيكا پانىنەن قازاق كولىك جانە كوممۋنيكاتسيا اكادەمياسىن «اۆتوماتيكا، تەلەمەحانيكا جانە بايلانىس» ماماندىعى بويىنشا تامامداعان ە.ۆاسيلەۆا دەگەن «بەساسپاپ» ماماندار ساباق بەرىپ كەلگەن. پروكۋرورلىق تەكسەرۋدەن كەيىن ولار جۇمىستان بوساتىلىپتى. ال تەكسەرۋ بولماسا، ول «بەساسپاپ» بەيباقتاردىڭ قانشا جۇرەتىنىڭ ءبىر اللا ءبىلسىن؟.. ايتەۋىر، «ءبارىن ايت تا ءبىرىن ايت، كولحوزدى اۋىل جىرىن ايت» دەمەكشى، زاڭ تالاپتارىن ورىنداماي، بەلدەن باسقان كوللەدجدەرگە ءدال بۇگىندە ونىڭ ىشىندە جامبىلدا تەك ەسكەرتۋ مەن ايىپپۇل عانا سالىناتىن سياقتى. قازاقتا «اۋرۋ قالسا دا، ادەت قالمايدى» دەگەن ءسوز بار... بۇلارعا ەڭ باستىسى توقتام كەرەك. ەلباسىنىڭ ءوزى ساپالى دا، سانالى ۇرپاق تاربيەلەۋدى العا تارتىپ جاتقان زاماندا وسىنداي «سىرتى بار، ءىشى جوق» وقۋ وردا­لارىنىڭ كەسىرى كەرى اسەرىن بەرمەسە، وڭ اسەرىن بەرمەسى ايدان انىق.

ايتپاقشى...

عيمارات تاۋىپ، ءبىر-ەكى پارتاسىن قويىپ، كوللەدج اشسا، وعان ءبىلىم باسقارماسى ليتسەنزيا بەرە بەرەتىن بولسا، وقۋدىڭ قۇنى نە بولعانى، كيە دەگەن ۇعىمنىڭ قايدا كەتكەنى دەپ تە ويلايسىن. بيزنەستىڭ ءتۇرىن تاپقان جاقسى شىعار، الايدا، اقشا تابۋدىڭ ءجونى وسى ەكەن دەپ ەسسىز الاسۇرا بەرۋ كىمگە وپا بەرەر ەكەن؟ ويتكەنى، جامبىل وبلىسىندا ءبىلىم سالاسىنا بايلانىستى ليتسەنزيا الۋ، اۋرۋحانادان انىقتاما الۋدان دا وڭاي بولىپ تۇر...

جامبىل وبلىسى

«اباي-اقپارات»