مەكتەپتە وتەتىن ءبىرىنشى جانە سوڭعى قوڭىراۋدا مەملەكەت تۋى ءانۇراننىڭ اسقاق ءۇنى اياسىندا ورتاعا كەلىپ، توردەن ورىن العان ساتىندە جۇرەگىمە ەرەكشە ءتاتتى سەزىم ۇيالايدى. وڭ قولدارىن جۇرەك تۇستارىنا قويىپ، انۇرانعا ىلەسىپ ايتىپ تۇرعان، كوزدەرى مولدىرەگەن، جانارلارىندا قۋانىشتىڭ، پاك سەزىمنىڭ نۇرى ويناعان بالعىندار مەن جاسوسپىرىمدەردى كورگەندە كوڭىل كوكجيەگىم كەڭىپ، جانىم جادىراپ سالا بەرەدى.

كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى —
قازاقتىڭ اسقاق بەدەلى.
ماحاببات، قايرات ەكەۋلەپ،
شىمىرلاتقانى دەنەنى، - دەپ اقىن جىرلاعانداي، شىنىندا دا تۇتاس جان-دۇنيەڭدى شىمىرلاتاتىن ءسات. وسى ءۇشىن دە اللاعا سانسىز شۇكىرشىلىك ايتۋعا بولادى. اناۋ جەلبىرەگەن كوك تۋىمىز، اسقاقتاتا شىرقالعان ءان ۇرانمەن بىرگە الاڭعا ەمەس، ءار ءبىر جاس تۇلەكتىڭ جۇرەگىنە قاراي جول تارتىپ كەلە جاتقانداي سەزىلەدى.
كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى —
                              جانىما قۋات بەرەدى.
          تالاسقا تۇسسە جان مەن تۋ
                              جان ەمەس، ماعان كەرەگى-
          كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى...

مىنە، جۇرەكتەرىندە كوك بايراعىمىز تۋلاعان، سانالارىندا ءانۇرانىمىز سايراعان ۇرپاعىمىز وسىنداي نامىس پەن قايراتقا، ءبىلىم مەن بىلىكتىلىككە يە بولادى. مەن وسى جاستارىمىزدان وتاندى ءسۇيۋدىڭ، ەلى مەن جەرىنە قىزمەت كورسەتۋدىڭ شىنايى ۇلگىسىن كورگەندەي بولامىن، ءارى سولاي بولاتىنىنا نىق سەنەمىن.

وزگە ازاماتتاردىڭ نە ويلايتىنىن، قانداي كوڭىل كۇيدە تۇراتىنىن بىلمەيمىن. ءوزىم وسىنداي تەبىرەنگەن كۇيمەن ءجۇرىپ ۋاقىتتىڭ وتكەنىن دە سەزبەي قالامىن. ەلىمىزدىڭ ءانۇرانى شىرقالعاندا، ءان ءسوزىن قوسىلىپ ايتىپ تۇرامىن. ءاننىڭ قايىرماسىنا كەلگەندە، تەكستە جوق، ءبىر اۋىز ءسوز بالاپان قۇستاي جۇرەگىمنەن ءالسىن-ءالى تالپىنىپ، كەيدە اۋزىمنان شىعىپ تا كەتەدى. ول قانداي ءبىر اۋىز ءسوز دەيسىز عوي، ول - “جەرىم” - دەگەن ءسوز. جەر ەڭ باستىسى ول -  تەريتوريا، مەكەن. ول - تابيعات جانە تابيعي رەسۋرستارى. ول - تىرشىلىك جانە ەكونوميكا. ول - مادەنيەت پەن ونەر. ول - وتان، انا. جەرسىز قايدان مەملەكەت بولسىن، قايدان ەل بولسىن. قازاقتان دا كوپ قانشاما حالىق بار، تۋىن تىگەرگە جەر تاپپاي جۇرگەن؟ سوندىقتان قايىرمانىڭ العاشقى “مەنىڭ ەلىم، مەنىڭ ەلىم” - دەگەن تۇسىنا كەلگەندە، “مەنىڭ ەلىم، مەنىڭ جەرىم” - دەگىم كەلەدى دە تۇرادى. ەندى ءانۇراندى وسىلايشا ايتىپ كورەيىكشى:

التىن كۇن اسپانى،
التىن ءدان دالاسى،
ەرلىكتىڭ داستانى،
ەلىمە قاراشى!
ەجەلدەن ەر دەگەن،
داڭقىمىز شىقتى عوي.
نامىسىن بەرمەگەن،
قازاعىم مىقتى عوي!

قايىرماسى:

مەنىڭ ەلىم، مەنىڭ جەرىم,
گۇلىڭ بولىپ ەگىلەمىن،
جىرىڭ بولىپ توگىلەمىن، ەلىم!
تۋعان جەرىم مەنىڭ – قازاقستانىم!

ءبىر قارىس جەرى ءۇشىن قاسقايىپ قانىن توككەن بابالارىمىزدىڭ رۋحى جەبەگەندەي وسى “مەنىڭ جەرىم” - دەگەن ءسوز ايتىلعاندا، رۋحىمىز اسقاقتاپ، مەرەيىمىز شارىقتاپ كەتەتىنى داۋسىز. سەبەبى، بۇل ءسوز -  مىناۋ كەڭ بايتاق دالانىڭ شىنايى يەسى ءبىز ەكەنىمىزدى، اتا-بابامىزدان ميراس قالعان دارحان دالانىڭ قادىرىن ءبىلىپ، ونى قورعاپ، ۇرپاققا امانات ەتەتىن ادامنىڭ دا ءبىز ەكەنىمىزدى سەزدىرىپ، مول شاتتىق پەن بىرگە مىڭ باتپان جاۋاپكەرشىلىكتى دە جۇرەگىڭە ارقالاتىپ تۇرادى.

وسىلاي بولعاندا، قايىرماسىندا “ەلىم” - دەگەن ءسوز ەكى مارتە، “جەرىم” - دەگەن ءسوز دە ەكى مارتە قايتالانىپ، ەل مەن جەردىڭ تەڭ قۇقىلى مارتەبەسى ايقىندالادى. ءارى قازاق ءتىلىنىڭ ماعانالىق ەرەكشەلىگىنە ساي، گۇلدىڭ ەلگە ەمەس، جەرگە ەگىلەتىندىگى تابيعي  تۇرعىدا جاراسىمدىلىعىن تابادى.

ءبىراز جىلداردان بەرى "وسى تولعانىسىمدى ايتۋدىڭ قاجەتى بار ما، جوق پا، كىمدەر قالاي تۇسىنەدى، قانداي استار ىزدەيدى؟"  دەگەندەي سۇراقتار كوكەيىمدە ءجۇردى. بىراق وسى ەلدىڭ ازاماتى رەتىندە، ويىمدى ورتاعا سالۋعا قۇقىم بار عوي دەگەن نيەتپەن، ءبىرىنشى قوڭىراۋدان العان شابىتتى اسەرىمنىڭ ارقاسىندا كوڭىلىمدەگى ويىمدى قاعازعا ءتۇسىرىپ، سىزدەرگە ۇسىنىپ وتىرمىن.

قاستەر سارقىتقان، اباي اتىنداعى قازۇپۋ ەلتانۋ جانە تۋريزم كافەدراسى ۇستازى

Abai.kz