ەل ەڭسەسىن تىكتەدى. قوعامعا باعا بەرەتىندەي جاعدايعا جەتتى. اسىرەسە، قوستانايدىڭ قايمانا قازاق، اقساقال قاۋىمى جاڭا كەلگەن كىسىدەن اسا ءۇمىتتى ەكەنى كورىنىپ-اق تۇر. بۇل كىسى اناۋ ايتقانداي وسال ەمەس، اۋزىن ۋادە بەرىپ ايعا دا بىلەمەيدى، ۇلتتىق ماسەلەگە كەلگەندە وزگە حالىقتىڭ قىبىن تابۋعا دا اسا بەلسەندىلىك تانىتپايدى،  ايتارىن توتەسىنەن قويىپ ورىنداتا ءبىلۋى قاراپايىم جۇرتقا ءتيىمدى.

باس-كوزسىز ەرلىككە بارا سالۋ قيىنداۋ ارينە. شاھارىمىز كوپ ۇلتتى دەمەكشى، ءبىر كۇنى ارىپتەستەرىمىزبەن لەزدەمەدەمىز. سول كەزدەگى رەداكتورىمىز سويلەپ وتىر. رەداكتسيادان جۋناليستەردىڭ ءبىرىن كوپپارتيالى كەڭەستىڭ ءىس-شاراسىنا شاقىرتىپتى. اڭگىمە سول جايىندا.

- اۋمالى-توكپەلى ۋاقىتتا كوسەگەمىز ەندى كوگەرىپ، جەتپىس جىلعى بۇعاۋدان جاڭا قازاق بولدىق قوي. سوعان قوعام اراسىندا وزىنشە كيلىگەتىندەر بار، - دەپ قالماسى بار ما؟!

- سويتەدى ولار. كىرمەي جاتىپ: «ءتور مەنىكى» دەگەندەردىڭ ونداي پيعىلىنا ەتىمىز ابدەن ۇيرەنىپ بارادى، جاكە، - دەپ قوستاپ قويدى ورىنباسارى نامىستى كەيىپكە ەنە ءتۇسىپ.

- مىنە، سول جەرلەردە وسىنداي كىسىلەردىڭ پىكىرلەرىن نازاردان تىس جىبەرمەي، ۋاقىتىندا قارسى ىقپال ەتۋ كەلەشەك ءۇشىن ماڭىزدى. ولار حالقىمىزدىڭ قاس جاۋى، تۇسىنىكتى مە، قاس جاۋى، - دەپ «سەن تۇر، مەن اتايىن» دەگەن قوستانايداعى ورىس بەلسەندىلەرىنىڭ ءبىرىن قالدىرماي ءتىزىپ شىقتى...

جاڭادان سايلانعان اكىم تاعايىندالعان كۇننىڭ ەرتەڭىنە وبلىس باسشىسىنىڭ قاتىسۋىمەن حالىقپەن كەزدەسكەنىن بىلەمىز. سول جيىننان كەزىندە ەستى اعالارىمىز ءجون ءسوز ايتقان ەكەن دەگەن وي تۇيدىك.

جۋىردا عانا قالامىزداعى بىلىكتى دارىگەر دميتري گەراسيموۆ قىرشىننان كوز جۇمعان بولاتىن. اكتيۆ جيىنىندا اعامىزدىڭ جىپكە ءتىزىپ كەتكەن الگى بەلسەندىلەرى مارقۇمنىڭ توپىراعى سۋىماي جاتىپ، قالامىزداعى داڭعىلعا بەرگىسىز «گاشەك» كوشەسىن سول كىسىنىڭ اتىنا اۋىستىرۋدى ءسوز ەتتى. ول جايىندا ورىس ءتىلدى باسىلىمدار جارىسا جازدى...

كەز كەلگەن جەردەن سۋىرىلىپ شىعاتىن سۋ جاڭا اكىمىمىز قايرات احمەتوۆ بۇل جەردە دە تاباندىلىق تانىتتى. اتا زاڭىمىزعا سۇيەنىپ، بۇل ماسەلە بەس جىلسىز قوزعالماۋ كەرەكتىگىن شەگەلەدى.

نەگىزى، بۇل كوشەنىڭ اتىن اۋىستىرۋ كوپتەن بەرى قوزعالىپ كەلە جاتقانىن بەلسەندى توپ بىلسە كەرەك-ءتى. ول تۋرالى قازاق باسىلىمدارىنا تالاي رەت باسىلدى دا. جەرگىلىكتى عالىم قالقامان جاقىپ اتالعان كوشەنى قازاقتىڭ تۇڭعىش دارىگەرى، جەرلەسىمىز  مۇحامەدجان قاراباەۆتىڭ اتىنا بەرۋ تۋرالى ۇسىنىسىن تالاي جەردە كوتەرىپ، بىرنەشە ەسىكتى توزدىرعانى كوز الدىمىزدا. سوندا وزىمىزگە كەلگەندە نەگە وسالدىق تانىتادى ەكەنبىز؟ بويىمىزداعى ۇلتتىق نامىس قايدا اعايىن؟ گەراسيموۆ قازاق حالقى ءۇشىن نە ىستەپ قويدى؟

ايبەك ءجۇزباي

Abai.kz