سۇلتانوۆ "الاشقا تاعزىم جاساۋشىلاردى" جاۋاپقا تارتپاق پا؟

ورىستىڭ «بەسسمەرتنىي پولك» شەرۋىن وتكىزگەن باس قالانىڭ باسشىسى باقىت سۇلتانوۆ «الاشقا تاعزىم» شەرۋىنە رۇقسات بەرمەدى. ەندى تارقاتىپ جازايىق...

ەستەرىڭىزدە بولسا، بيىل، 17 ءساۋىر كۇنى، «اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسى اتىنان پارتيا توراعاسى ازات پەرۋاشەۆ نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ اكىمدىگىنە ارنايى حات جازعان. 31 مامىر كۇنى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى بەيبىت شەرۋ وتكىزۋ تۋرالى ۇسىنىس جولداعان. جولدانعان حات تا، باستاما كوتەرگەن «اق جولدىقتاردىڭ» كوزدەگەن ماقساتى تۋرالى دا «Abai.kz» اقپاراتتىق پورتالىندا جاريالاندى. تاپتىشتەپ ءتۇسىندىرىلدى. قايتالاپ جاتپايىق، تانىسىپ شىعامىن دەۋشىلەر ءۇشىن مىنە سىلتەمە...

ۇسىنىس حات قالا باسشىسى باقىت سۇلتانوۆتىڭ اتىنا جولدانعان ەدى. الگى حاتقا اكىم ەمەس، اكىمدىك جاۋاپ بەرىپتى. دالىرەك ايتساق، نۇر-سۇلتان قالالىق قوعامدىق دامۋ ىستەرى باسقارما باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ءسابيت اقمارال سابيتقىزى قول قويىپتى.

ءسويتىپ، نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ اكىمدىگى «الاشقا تاعزىم» شەرۋىنە رۇقسات بەرمەپتى. رۇقسات بەرمەۋىنىڭ سەبەبىن بىلايشا تۇسىندىرگەن ەكەن. كوز جۇگىرتەيىك:

«قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا بەيبىت جينالىستار، ميتينگىلەر، پيكەتتەر جانە شەرۋلەر وتكىزۋ جانە ۇيىمداستىرۋ تۋرالى» قر زاڭىنىڭ 3-بابىندا قوعامدىق ورىنداردا اكتسيالاردى وتكىزۋ ءۇشىن جولداناتىن ءوتىنىشتىڭ مازمۇنىنا قاتىستى ناقتى تالاپتار انىقتالعان.

بۇعان سايكەس، بەيبىت جينالىس، شەرۋ وتكىزۋ تۋرالى ءوتىنىش وتەتىن كۇننەن كەم دەگەندە 10 كۇن بۇرىن جولدانادى. وتىنىشتە شارانىڭ ماقساتى، فورماسى، وتكىزۋ ورنى، كۇنى، اكتسيانىڭ باستالاتىن جانە اياقتالاتىن ۋاقىتى، شاراعا قاتىساتىن ادامداردىڭ سانى، ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ جانە قوعامدىق تارتىپكە جاۋاپتى تۇلعالاردىڭ تولىق اتى-ءجونى، مەكەن-جايى، جۇمىس ورنى (وقۋ ورنى), ناقتى كورسەتىلۋى قاجەت. ءوتىنىشتىڭ بەرىلگەن مەرزىمى ونىڭ جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندا تىركەلگەن كۇنىنەن باستاپ ەسەپتەلەدى.

جوعارىدا ايتىلعانداردىڭ نەگىزىندە سىزگە زاڭناما تالاپتارىنىڭ ساقتالماۋىنا بايلانىستى شەرۋ وتكىزۋ تۋرالى ءوتىنىشىڭىزدىڭ قاناعاتتاندىرىلمايتىندىعىن حابارلايمىز.

سونداي-اق، «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا بەيبىت جينالىستار، ميتينگىلەر، پيكەتتەر جانە شەرۋلەر وتكىزۋ جانە ۇيىمداستىرۋ تۋرالى» قر زاڭىنىڭ تالاپتارىن بۇزۋ جاۋاپكەرشىلىككە اكەپ سوقتىراتىندىعىن ەسكەرتەمىز».

اكىمدىكتىڭ جاۋابىنىڭ سيقى وسى. «الاشقا تاعزىم» شەرۋىن وتكىزبەۋگە سەبەپ دەپ تانىعان ارگۋمەنتتەرىنىڭ استىن سىزىپ، ايشىقتاپ كورسەتىپتى. دەسە دە اقمارال سابيتقىزىنىڭ بۇل ارگۋمەنتى شىندىققا سايكەس كەلمەيتىنىن بىلاي دالەلدەپ كورەيىك.

اۋەلى «ءوتىنىش كەم دەگەندە 10 كۇن بۇرىن جولدانۋى ءتيىس» دەيدى. ءوتىنىش 2019 جىلدىڭ 17 ءساۋىرى كۇنى جولدانعان. بۇگىن 16 مامىر. ەسەپتەيىك:

ءوتىنىش جولدانعان 17 ءساۋىر مەن 31 مامىر ارالىعى – 44 كۇن;

رەسمي جاۋاپ بەرىلگەن 6 مامىر مەن 31 مامىر ارالىعى – 25 كۇن;

ماقالا جازىلعان 16 مامىر مەن 31 مامىر ارالىعى – 15 كۇن.

ياعني، سۇلتانوۆ اكىمدىگىنىڭ بۇل ەسەپتەۋىن سەبەپ دەپ تانۋعا كەلمەيدى. ءارى قاراي «فورماسى، وتكىزۋ ورنى، كۇنى، اكتسيانىڭ باستالاتىن جانە اياقتالاتىن ۋاقىتى، شاراعا قاتىساتىن ادامداردىڭ سانى، ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ جانە قوعامدىق تارتىپكە جاۋاپتى تۇلعالاردىڭ تولىق اتى-ءجونى، مەكەن-جايى، جۇمىس ورنى (وقۋ ورنى), ناقتى كورسەتىلۋى قاجەت» دەيدى.

*شارانىڭ ماقساتى – ساياسي رەپرەسسياعا ۇشىراعاندار مەن اشارشىلىق قۇربانى بولعانداردى ەسكە الۋ. سونداي-اق، قازاقستاننىڭ ۇلتتىق تاۋەلسىزدىگىنىڭ حابارشىسىنا اينالعان «الاش» قوزعالىسىنىڭ ەرلىگىنە قۇرمەت كورسەتۋ;

*فورماسى – شەرۋ. جينالعان جۇرت اشتىقتا نەمەسە ستالين اباقتىلارىندا قازا تاپقان قازاقتىڭ قايراتكەرلەرىنىڭ، ءوز اتالارىنىڭ پورترەتتەرىمەن اكىمدىكپەن كەلىسىلگەن باعىت بويىنشا ءجۇرىپ ءوتۋ;

*وتكىزۋ ورنى – نۇر-سۇلتان قالاسىنداعى قر مەملەكەتتىك تۋىنا (قابانباي باتىر داڭعىلى باسىنان) نەمەسە تاۋەلسىزدىك سارايىنداعى جوقتاۋ قابىرعاسىنا گۇل قويۋ;

*كۇنى – 31 مامىر، ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشتىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى;

*اكتسيانىڭ باستالاتىن ۋاقىتى – 2019 جىلعى 31 مامىر، ساعات 09:00;

*اكتسيانىڭ اياقتالاتىن ۋاقىتى – 2019 جىلعى 31 مامىر، ساعات 12:00;

*شاراعا قاتىسانىن ادامداردىڭ سانى – 3-5 مىڭ ادام;

*مارشرۋتتىڭ ۇزاقتىعى – 3-5 شاقىرىم;

*ۇيىمداستىرۋشى – «قازاقستاننىڭ «اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسى» قب. نۇر-سۇلتان قالاسى، قوناەۆ كوشەسى 14 ءۇي، 41 پاتەر;

*جاۋاپتى تۇلعالار – دۇيسەمبينوۆ بەرىك ءسالىمجانۇلى، قر ءماجىلىس دەپۋتاتى (مەكەن-جايى ۇسىنىس حاتتا تولىق كورسەتىلگەن) جانە قوجاحمەتوۆ اسىلحان تولەببەرگەنۇلى، پارتيانىڭ ورتالىق كەڭەسىنىڭ حاتشىسى (مەكەن-جايى ۇسىنىس حاتتا تولىق كورسەتىلگەن).

راس، قازاقستاندا بەيبىت شەرۋلەر، اكتسيالار مەن ميتينگىلەر وتكىزۋدىڭ بەلگىلەنگەن ەرەجەسى بار. زاڭى بار. ول – قر كونستيتۋتسياسىنىڭ 32 بابى، سونداي-اق، «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا بەيبىت جينالىستار، ميتينگىلەر، پيكەتتەر جانە شەرۋلەر وتكىزۋ جانە ۇيىمداستىرۋ تۋرالى» قر زاڭى.

ۇسىنىس وسى باپتاردى نەگىزگە الا وتىرىپ، بەلگىلەنگەن ەرەجەگە ساي بەرىلگەن ەدى. الايدا باقىت سۇلتانوۆ باسقاراتىن قالانىڭ اكىمدىگى ءۇشىن بۇل كورسەتىلگەن مالەمەتتەر جەتكىلىكسىز بولسا كەرەك. ايتپەسە، اقمارال سابيتقىزىنىڭ ءدال وسى تالاپتاردىڭ نەگىزىندە رۇقسات بەرمەۋىن اقىلدىڭ شەڭبەرىنە سىيعىزا المادىق. اكىمدىك رۇقساتىنسىز الاش ارىستارىنىڭ رۋحىنا تاعزىم جاساۋ – زاڭ بۇزۋ بولىپ تابىلا ما؟

ال «الاشقا تاعزىم» شەرۋىن وتكىزۋ تۋرالى ۇسىنىستى جولداعان «اق جول» ءپارتياسىنىڭ وكىلدەرى 31 مامىر كۇنى ستاليندىك رەپرەسسيا جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ ماقساتىندا ەسكە الۋ ورىندارىنا الاش ارىستارىنىڭ، قۋعىن-سۇرگىن مەن اشتىق قۇرباندارىنىڭ پورترەتتەرىن كوتەرىپ بارۋدى، اتالار رۋحىنا تاعزىم جاساۋدى جوسپارلاپ وتىر ەكەن. بۇل تۋرالى پارتيانىڭ ورتالىق كەڭەسىنىڭ حاتشىسى ارمان سقابىلۇلى ءوزىنىڭ «فەيسبۋكتەگى» پاراقشاسىندا جازدى.

«9 مامىردا «ولمەس پولك» دەگەندى سىلتاۋراتىپ الاڭعا ادامزاتتىڭ «قانىشەرى» - ءستاليننىڭ سۋرەتىن كوتەرىپ شىققاندار – سول تيراننىڭ قولىنان قازا تاپقان، ازاپتالعان، ايدالعان اتا-بابالارىنىڭ ارۋاعىن قورلاعاندار دەپ ەسەپتەيمىن. قازاق دەگەن حالىقتىڭ قايماقتارىن قۇرتقان دا سول جاۋىز!

«اق جول» پارتياسى 31 مامىر كۇنى قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى نۇر-سۇلتانداعى جوقتاۋ قابىرعاسىنا، اقمولاداعى «الجير» مەموريالىنا، قاراعاندىداعى «كارلاگ» كەشەنىنە، الماتىداعى، وبلىستارداعى ەسكە الۋ قابىرعالارىنا قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارى بولعان بابالارىمىزدىڭ، الاش ارىستارىنىڭ پورترەتتەرىن كوتەرىپ بارۋدى جوسپارلاپ وتىر. بۇل ەشقانداي شەرۋ، ميتينگ ەمەس! بۇل – تاعزىم! ەسىل ەرلەردىڭ ارۋاعىن سىيلايتىن ءار قازاق بالاسى جاساۋى ءتيىس – تاعزىم!» دەپ جازدى.

تۇيىندەيىك. 9 مامىر كۇنى قازاقستاننىڭ كوپتەگەن قالالارىندا «بەسسمەرتنىي پولك» شەرۋى ءوتتى. شارانى وتكىزۋگە اكىمدىكتەر رۇقسات بەردى. ءتىپتى كەيبىر وڭىرلەردە وبلىس اكىمدەرى الگى «بەسسمەرتنىي پولكتى» باستاپ بارا جاتقانىن كوردىك.

باسقاسىن قويىپ، تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ باس قالاسىندا دا «بەسسمەرتنىي پولك» ءوتتى. وعان شامامەن 25 مىڭداي ادام قاتىستى.

سول كۇنى رەسپۋبليكا بويىنشا ۇزىن-ىرعاسى 180 مىڭنان استام الگى شەرۋگە قاتىستى. قازاققا قاستاندىق جاساعان، حالىقتىڭ 60 پايىزىن جويعان قانقاساپ جۇيەنىڭ قىزىل جالاۋىن جەلبىرەتكەندەر مەن قاندىقول يوسيف ءستاليننىڭ پورترەتىن توبەلەرىنە كوتەرگەندەر تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ كوشەلەرىندە ءجۇردى. وداقتىڭ كۇل-تالقان بولعانىنا وتىز جىلعا جۋىقتاسا دا، كرەمل بۇرىنعى وداقتاس ەلدەردە سوۆەتتىڭ قىزىل جالاۋىن جەلبىرەتتى.

«بەسسمەرتنىي پولك» دەيتىن كرەملدىڭ يدەولوگيالىق قارۋىنا اينالعان ۇلىدەرجاۆالىق شوۆينيزم شوۋىنىڭ قازاقستاندا قالاي وتكەندىگى تۋرالى وتكەندە ەگجەي-تەگجەيلى جازدىق.

31 مامىر. ساياسي قۋعىن-سۇرگىن مەن اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى. ۇلتتىق ازا تۇتۋ كۇنى. بۇل جاڭاعى جۇرت قۇدايىنداي توبەسىنە كوتەرىپ جۇرگەن ستالين قانقاسابىنىڭ قۇرباندارىن، الاش ارىستارىن ۇلىقتايتىن كۇن!

30-جىلداردىڭ باسىنان باستاپ جاسالعان قاستاندىقتان حالىقتىڭ 3/1-ءى قىرىلدى. 1920 جىلدان باستاپ قازاق جەرىندە 3 ميلليوننان استام ادام اشتىقتان كوز جۇمدى. 1,5 ميلليون حالىق بوسىپ كەتتى. الاشتىڭ قانشاما ارىستارى اتىلدى.

تاۋەلسىزدىك العانىمىزعا 28 جىل، مىنە. ەردىڭ قۇنى، ەلدىڭ قۇنىن سۇرادىق پا؟ كەڭەس وكىمەتىنىڭ تىكەلەي مۇراگەرى – رەسەي. ەڭ قۇرىعاندا وسى كۇنى رەسەيدىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى قۇربانداردى ەسكە الۋ شاراسىنا قاتىسىپتى ما؟ جوق!

سالىستىرمالى تۇردە ايتساق، ۋكراينا اشارشىلىقتى جارتى الەمگە «گەنوتسيد» دەپ مويىنداتتى. ال ءبىز شە؟ «بەسسمەرتنىي پولك» شەرۋىن وتكىزدىك دەپ ءمازبىز!

تاۋەلسىزدىك العانىمىزعا 28 جىل تولسا دا، اكىمدەرىمىز ءالى كۇنگە كرەملدىڭ قاس-قاباعىنا قارايلاپ، «الاشقا تاعزىم» شەرۋىن وتكىزۋگە دارمەنسىزدىك كورسەتىپ وتىر! ايتپەسە، باقىت سۇلتانوۆ باسقاراتىن اكىمدىكتىڭ، اناۋ اقمارال سابيتقىزى دەيتىن ءبولىم باسشىسىنىڭ (ورىنباسارى) «الاشقا تاعزىم» شەرۋىنە توسقاۋىل قويىپ، «رۇقساتسىز وتكىزسەڭدەر جاۋاپقا تارتىلۋلارىڭ مۇكىن» دەپ ەسكەرتۋىن باسقاشا تۇسىندىرە المايمىز! «بەسسمەرتنىي پولكتى» وتكىزگەن اكىمدىك «الاشقا تاعزىم» شەرۋىن وتكىزۋگە مىندەتتى ەدى!

ارى ايت تا، بەرى ايت، «بەسسمەرتنىي پولك» وتكىزگەن باقىت سۇلتانوۆ، «الاشقا تاعزىمعا» رۇقسات بەرگەن جوق!

باقىت سۇلتانوۆقا جازعان ۇسىنىس حات: