جەكسەنبى, 24 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 2171 0 پىكىر 18 شىلدە, 2011 ساعات 11:43

ارمان بايەكە. مايتالمان ماماننىڭ مويىندالۋى

 

 

سونىمەن، ءبىرازدان بەرى مۇناي جانە گاز سالاسىنىڭ قىر-سىرىنا ءۇڭىلىپ جۇرگەن جۋرناليستەر مەن ساراپشىلاردىڭ تاقىرىبىنا تۇزدىق بولعان «گازپروم» ااق ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ جاڭا قۇرامىنا قاتىستى اڭگىمەگە نۇكتە قويىلدى. 2011 جىلدىڭ 30 ماۋسىم كۇنى ماسكەۋدە رەسەيدەگى ەڭ ءىرى ەنەرگەتيكالىق كومپانيا بولىپ سانالاتىن - «گازپروم» اكتسيونەرلەرىنىڭ كەزەكتەن تىس جالپى جينالىسى ءوتىپ، وندا ونىڭ ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ جاڭا مۇشەلەرى سايلاندى. ولاردىڭ ىشىندە «سامۇرىق-قازىنا» ۇلتتىق ءال-اۋقات قورى» اق-نىڭ باسقارما توراعاسى تيمۋر قۇلىباەۆ بار. وسىلايشا رەسەيلىك قانا ەمەس، الەمدىك نارىقتاعى گاز سالاسىندا دا جەتەكشى ويىنشى بولىپ ەسەپتەلىنەتىن  «گازپرومنىڭ» ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ قۇرامىنا تۇڭعىش رەت قازاقستان ازاماتى، وندا دا قازاق ۇلتىنىڭ وكىلى تاۋەلسىز ديرەكتور رەتىندە كىرىپ وتىر. كەڭەستىڭ بۇل جولعى قۇرامىن سايلاۋ ادەتتەگىدەن وزگەشە بولدى. ول نەگىزىنەن پرەزيدەنت د. مەدۆەدەۆتىڭ تاپسىرماسىمەن بايلانىستى ەدى. رەسەي باسشىسى 2011 جىلدىڭ ناۋرىزىندا مەملەكەتتىك كومپانيالاردىڭ (بۇل ساناتقا «گازپروم» دا جاتادى) ديرەكتورلار كەڭەسىنەن شەنەۋنىكتەردى شىعارىپ تاستاپ، ولاردى تاۋەلسىز ديرەكتورلارمەن الماستىرۋدى تالاپ ەتكەن بولاتىن. نۇسقاۋعا سايكەس، شەنەۋنىكتەر باسەكەلەستىك ورتادا جۇمىس ىستەيتىن كومپانيالاردىڭ ديرەكتورلار كەڭەسىنەن 1 شىلدەگە دەيىن كەتۋگە ءتيىس بولدى.  سوندىقتان دا كەڭەس قۇرامىنان ەكى تۇلعانىڭ - رف ەنەرگەتيكا ءمينيسترى سەرگەي شماتكو مەن رف ەكونوميكالىق دامۋ ءمينيسترى ەلۆيرا نابيۋللينانىڭ شىعاتىنى و باستان-اق بەلگىلى بولدى.  اقىرى، 11 ادامنان تۇراتىن ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ قۇرامىنا 12 كانديدات ءۇمىت ارتتى. بۇلاردىڭ باسىم كوپشىلىگى ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ الدىڭعى قۇرامىنان كەلە جاتقاندار بولاتىن جانە ولار وڭايلىقپەن جىلى ورىندارىن سۋىتپايتىنى انىق ەدى. ال قالعان 3 ورىننان ءۇمىتتى 4 كانديدات: رەسەيدەگى ءىرى عىلىمي-زەرتتەۋ جانە ءبىلىم بەرۋ ورتالىقتارىنىڭ ءبىرى - حالىق شارۋاشىلىعى جانە مەملەكەتتىك قىزمەت اكادەمياسىن باسقاراتىن كورنەكتى عالىم ۆلاديمير ماۋ، ي.م.گۋبكين اتىنداعى رەسەي مۇناي جانە گاز مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى ۆيكتور مارتىنوۆ، «گازپرومبانكتىڭ» باسشىسى اندرەي اكيموۆ، سونداي-اق قازاقستاندىق «سامۇرىق-قازىنا» قورىنىڭ باسقارما توراعاسى تيمۋر قۇلىباەۆ - جاڭا تۇلعالار بولدى. «سەن تۇر مەن اتايىن» دەيتىن وسى تورتتىكتەن ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ قۇرامىنا مۇشەلىككە ەنگەن ۇشتىكتىڭ قاتارىندا ت. قۇلىباەۆتىڭ بولۋى، مۇمكىن، بازبىرەۋلەر ءۇشىن كۇتپەگەن جاعداي بولعان شىعار. الايدا «گازپرومنان» ۇسىنىس جاسالعاندا ت. اسقارۇلىنىڭ ەڭ الدىمەن ءىرى كومپانيالاردى باسقارۋ ىسىندە مول تاجىريبە جيناقتاعانى، مۇناي-گاز سالاسىنىڭ قىر-سىرىن جەتىك بىلەتىن بىلىكتى مامان ەكەندىگى نازارعا الىنعانى انىق. وسىنى ەسكەرسەك، بۇعان كەزدەيسوقتىقتان گورى، زاڭدىلىق دەپ قاراعان ءجون.

ال جالپى ت. قۇلىباەۆتىڭ «گازپرومنىڭ» ديرەكتورلار كەڭەسىنە مۇشە بولۋىن مىناداي فاكتورلارمەن بايلانىستىرۋعا بولادى. بىرىنشىدەن، قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا ەكونوميكا سالاسىندا كۇردەلى رەفورمالار جاساپ، زور تابىستارعا جەتكەنىن دۇنيە ءجۇزىنىڭ بارلىق مەملەكەتتەرى كورىپ-ءبىلىپ وتىر جانە مويىندادى.  ونىڭ ىشىندە كورشىمىز رەسەي دە بار. ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ ينۆەستيتسيا قۇيۋعا (اسىرەسە مۇناي-گاز سالاسىنا) جانە بيزنەستى جۇرگىزۋگە قاي جاعىنان الىپ قاراسا دا اسا قولايلى ەل ەكەنىنە، كەز-كەلگەن سالادا ارىپتەستىك ورناتۋعا جانە ودان ەكى جاققا دا پايدا  بولاتىنىنا بارلىق ەلدىڭ كوزى انىق جەتتى. بۇل رەتتە رەسەي قازاقستانمەن ەكونوميكا، اسىرەسە مۇناي-گاز سالاسىندا قالىپتاسقان ىنتىماقتاستىقتى ودان ءارى تەرەڭدەتۋگە مۇددەلىلىك تانىتۋدا. ەكىنشىدەن، قازاقستاننىڭ ەنەرگەتيكالىق سەكتوردا تەك ەۋرازيا كەڭىستىگىندە عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ودان دا كەڭ ورىستە جەتەكشى ويىنشىعا اينالا باستاعانى جىل وتكەن سايىن ايقىن بىلىنۋدە. بۇنى الەمنىڭ بارلىق ەلدەرى دەرلىك، سونداي-اق مۇناي-گاز سەكتورىندا جۇمىس ىستەپ جاتقان الپاۋىت كومپانيالار دا سەزىپ وتىر. ۇشىنشىدەن، ت. قۇلىباەۆتىڭ جەكە باسىنىڭ قاسيەتى. ول ءوزىن وسى جىلدار ىشىندە ءىرى كومپانيالاردى باسقارۋعا قابىلەتتى ازامات رەتىندە عانا ەمەس، سونداي-اق وتاندىق، ودان قالا بەردى الەمدىك مۇناي-گاز سالاسىنداعى جاعدايدى جاقسى بىلەتىن، زاماننىڭ بەتالىسىن اڭعارا الاتىن، ۋاقىت تالابىنىڭ تامىرىن ءدوپ باساتىن توپ-مەنەدجەر رەتىندە كورسەتە ءبىلدى. وسى ايتىلعانداردى ءبىر تۇيىندەسەك، ت.قۇلىباەۆتىڭ رەسەيدىڭ اسا ءىرى ەنەرگەتيكالىق كومپانياسىنىڭ ديرەكتورلار كەڭەسىنە سايلانۋى قازاقستان مەن رەسەي اراسىنداعى ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ، اسرەسە مۇناي-گاز سەكتورىنداعى سەرىكتەستىكتىڭ ايرىقشا سيپات العانىن، ماڭىزدىلىعىن كورسەتەدى جانە مايتالمان ماماننىڭ بىلىكتىلىگىنىڭ، كاسىبي دەڭگەيىنىڭ ەل ىشىندە عانا ەمەس، شەتەلدە دە مويىندالعانىن اڭعارتادى.

وسى تۇستا ايتا كەتەرلىگى، ت. قۇلىباەۆتىڭ «قازمۇنايگاز» كومپانياسىنىڭ ءبىرىنشى ۆيتسە-پرەزيدەنتى بولعان كەزەڭدە (2002 جىلدىڭ اقپان ايىنان 2005 جىلدىڭ قازان ايىنا دەيىن) قازاقستان مەن رەسەيدىڭ مۇناي-گاز اسالىسىنداعى ىنتىماقتاستىعىن دامىتۋعا قوسقان ۇلەسى نازاردان تىس قالماعانى انىق. سول جىلداردا قازاقستان مەن رەسەي اراسىندا گازدى وندىرۋگە جانە تاسىمالداۋعا قاتىستى بىرقاتار ماڭىزدى كەلىسىمشارتارعا قول قويىلدى. ماسەلەن، 2002 جىلى قازاقستان مەن رەسەيدىڭ «قازروسگاز» بىرلەسكەن كاسىپورنى قۇرىلدى. قۇرىلتايشىلارى: قازاقستان جاعىنان - «قازمۇنايگاز» ۇلتتىق كومپانياسى» اق (50%), رەسەي جاعىنان - «گازپروم» ااق (50%). كاسىپورىننىڭ ميسسياسى - قازاقستان مەن رەسەيدىڭ ءوزارا تەڭ قۇقىلى، ءوزارا ءتيىمدى، تۇراقتى جانە ۇزاقمەرزىمدى ىنتىماقتاستىعىنىڭ نەگىزىندە قازاقستاندىق گازدىڭ ءتيىمدى ەكسپورتىن قامتاماسىز ەتۋ جانە گاز سالاسىنداعى ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ. ال بيىل ءساۋىر ايىندا وسى «قازروسگاز»  يماشەۆ ترانسشەكارالىق گاز كوندەنساتى كەشەنىن زەرتتەۋ جوباسىنىڭ وپەراتورى بولىپ انىقتالدى. ارينە، سونىمەن قاتار ت. قۇلىباەۆتىڭ «گازپرومنىڭ» ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ مۇشەسى بولۋىنا «KAZENERGY» قازاقستان مۇناي-گاز جانە ەنەرگەتيكا كەشەنى ۇيىمدارى قاۋىمداستىعىنىڭ باسشىلىعىندا اتقارعان جانە اتقارىپ جاتقان جۇمىستارى دا سەپتىگىن تيگىزگەنى داۋسىز.

ساراپشىلار «گازپرومنىڭ» ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ قۇرامىنا «سامۇرىق-قازىنا» قورى باسشىسىنىڭ سايلانۋى قازاقستان مەن رەسەي اراسىنداعى ەكىجاقتى ەنەرگەتيكالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ كەزەڭ-كەزەڭمەن دامۋىن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىنىن ايتۋدا. ال جالپى، سالا ماماندارىنىڭ پىكىرلەرىنشە، ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ جاڭا قۇرامى كومپانيانىڭ رەسەيلىك جانە حالىقارالىق گاز نارىعىندا ودان ءارى نىعايۋىن قامتاماسىز ەتۋمەن بايلانىستى ماسەلەلەردى كەشەندى تۇردە شەشۋگە قابىلەتتى.

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1490
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3257
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5543