كۇنى كەشە وتكەن قازاقستان-رەسەي وڭىرارالىق فورۋمىندا رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين اەس سالۋ ءۇشىن قازاقستانعا قولداۋ كورسەتۋگە دايىن ەكەنىن مالىمدەدى.

«بەيبىت اتوم سالاسىنا كەلسەك. مەنىڭ قازاقستاندىق ارىپتەسىم جانە دوسىم بۇل تۋرالى ايتقان ەدى. ءبىز كورشىلەس ەلدەردىڭ، ءبىزدىڭ وداقتاستارىمىزدىڭ جوسپارلارىنا مۇقيات قاراپ وتىرامىز. رەسەي ءبىزدىڭ سەرىكتەستەرگە (ونىڭ ىشىندە قازاقستانعا دا) اتوم ەلەتر ستانتسيالارىن سالۋعا شەشىم قابىلداپ جاتسا، ونى سالۋعا قولداۋ كورسەتۋگە دايىن»، – دەدى پۋتين.

راس، وسىعان دەيىن رەسەيدە وتكەن «شىعىس ەكونوميكالىق فورۋمىندا» قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ءوزى «قازاقستانعا اەس كەرەك»، - دەپ سويلەگەن.

جۋىردا DEMOSCOPE قوعامدىق پىكىرگە جەدەل مونيتورينگ جۇرگىزۋ بيۋروسى قازاقستان ازاماتتارى اراسىندا «قازاقستاندىقتاردىڭ اەس قۇرىلىسى تۋرالى پىكىرى» تاقىرىبىندا ساۋالناما جۇرگىزىپتى. ناتيجەسىندە، قازاقستان ازاماتتارىنىڭ 55%-ى اتوم ەلەكتر ستانتسياسىنىڭ سالىنۋىنا قارسى، ال، 36%-ى ءۇزىلدى-كەسىلدى قارسى بولعان. ولاردىڭ پىكىرىنشە، قازاقستان اەس سەكىلدى وبەكتىلەردى سالۋعا دايىن ەمەس. ال، اەس قورشاعان ورتا مەن ادامعا قاۋىپتى ەكەندىگىن ەسكەرگەن 19% رەسپوندەنت تە مۇنداي شەشىمدى قۇپ كورمەيتىنىن ايتىپتى.

«جالپى العاندا 40% قازاقستاندىق پرەزيدەنتتىڭ باستاماسىن قولدايدى. ولاردىڭ 30%-ى: «قانداي قاۋىپ-قاتەر بار ەكەنىن جاقسىلاپ زەرتتەۋ كەرەك جانە وزگە ەلدەردىڭ تاجىربيەسىنە تالداۋ جاساۋ كەرەك، سودان كەيىن عانا باستاۋعا بولادى»، - دەيدى. اەس قۇرىلىسى مەن قاۋىپسىز اتوم ەنەرگەتيكاسىن پايدالانۋ تۋرالى باستامانى تولىقتاي قولدايتىندار – 10%»،- دەلىنگەن بيۋرو اقپاراتىندا.

سونىمەن قاتار، ساۋالناما قاتىسۋشىلارىنا «اەس-تەن ناقتى قانداي قاۋىپ بار؟» دەگەن ساۋال قويعان. ناتيجەسىندە، رەسپوندەنتتەردىڭ 39%-ى: «اەس سالىنسا - راديواكتيۆتى قالدىقتاردى ساقتاۋ مەن جويۋدان تۋىندايتىن ەكولوگيالىق قاتەرلەر بولادى»، - دەيدى. 37% قاتىسۋشى سىبايلاس جەمقورلىق پەن ادامي فاكتورلارمەن بايلانىستى اپاتتار بولۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتقان. ال ساۋالناماعا قاتىسقان 6% ازامات: «اەس-تەن كەلىپ-كەتەر ەشقانداي دا قاۋىپ-قاتەر جوق»، - دەپ جاۋاپ بەرىپتى.

سونداي-اق، DEMOSCOPE ساۋالناماسىندا قاتىسۋشىلاردىڭ  41%-ءى اەس سالۋ ماسەلەسى بويىنشا بۇكىلحالىقتىق رەفەرەندۋم وتكىزۋدى ۇسىنسا، 22% قاتىسۋشى دۇرىس شەشىم قابىلداۋ ءۇشىن ەڭ ۇزدىك حالىقارالىق ساراپشىلاردىڭ كومەگىنە جۇگىنۋگە كەڭەس بەرگەن. 16%-ى: «اشىق قوعامدىق تالقىعا سالعاننان سوڭ عانا شەشىم شىعارۋ كەرەك»، - دەسە، 12% رەسپوندەنت: «بۇل ماسەلەنىڭ شەشىمى - ۇكىمەتتىڭ قۇزىرىندا قالعانى دۇرىس»، - دەپتى. ال، ساۋالناماعا قاتىسقان قازاقستاندىقتاردىڭ 9%-ى قازاقستاندا اەس قۇرىلىسىنا بىردەن موراتوري جاريالاۋ كەرەك دەپ سانايدى ەكەن.

ايتا كەتەيىك، رەسەي پرەزيدەنتى قازاقستاندا اەس سالۋ ماسەلەسىن بۇعان دەيىن دە بىرنەشە رەت كوتەرگەن. ماسەلەن، 2019 جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا قازاقستان پرەزيدەنتىمەن كەزدەسكەن ول: «بىرلەسە وتىرىپ جۇمىس جۇرگىزۋدىڭ جاڭا فورماسىنا كوشۋدى ۇسىنامىن. قازاقستاندا رەسەي تەحنولوگياسى بويىنشا اەس سالۋدىڭ مۇمكىندىگى تۋرالى مەڭزەپ وتىرمىن»، - دەگەن بولاتىن.

ءسويتىپ، قازاقستاننىڭ سول كەزدەگى ەنەرگەتيكا ۆيتسە-ءمينيسترى ماعزۇم مىرزاعاليەۆ اەس الماتى وبلىسىنىڭ ماڭىندا سالىنۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتقان. الايدا، قوعام نارازىلىعىنان سوڭ، بۇل ماسەلە كەيىنگە قالدىرىلعان.

ال، پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ «شىعىس ەكونوميكالىق فورۋمىنا» ونلاين قاتىسىپ: «قازاقستانعا اەس قاجەت»، - دەپ قايتا مالىمدەدى.  الايدا، حالىقتىڭ باسىم كوپشىلىگى اەس-كە قارسى ەكەندەرىن ايتىپ وتىر.

نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى

Abai.kz