قارا شاڭىراعىن كىم قيراتادى؟!.
«جازۋشىلار وداعى كەرەك پە؟» دەگەن ساۋال قايتا كوتەرىلە باستادى. جاقسى نارسە ەمەس... نەگە؟ جەتكىزۋگە تىرىسايىن... قۇپتاعاندار قۇپتار، قۇپتاماعاندار كوشكە بەرگەن تايلاعىن قايتىپ السىن.
تاۋەلسىزدىك الار-الماستان ەلىمىزدىڭ رۋحاني ورداسى بولعان قازاقستان جازۋشىلار وداعىنا قارسى جاسىرىن شابۋىل باستالدى. ماقسات – حالىقتى رۋحاني كوشباسشىسىنان اجىراتىپ، ازدىرىپ-توزدىرۋ; باعىت-باعدارىنان ايىرىپ ايتقانىن كوندىرىپ، ايداعان جاعىنا جۇرگىزۋ.
بىرەۋلەر قازىر دە ءبىرىنشى پرەزيدەنت، تويىس – نن باسىندا دۇرىس ەدى، كەيىن وزگەردى. ءبارىن بۇلدىرگەن وتباسى مۇشەلەرى مەن قاسىنداعى الاياقتار دەپ اقتاعىسى كەلەدى. بوس ءسوز. و باستا-اق قۇداي اتقان!.. ءوز باسىم وسىنىڭ ءبارىن ويلاستىرىپ، جوسپارلى تۇردە جاساعانىنا ەشقانداي كۇماندانبايمىن.
«ساتىپ العان ءتيىمدى بولسا، مال باعىپ، ەگىن ەگىپ قاجەتى نە؟» دەپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن قيراتىپ، جەردى تالان-تاراجعا سالدى. «ىمدى تۇسىنبەگەن – دىمدى تۇسىنبەيدى»، «اقشاڭ بولسا قالتاڭدا، تالتاڭداساڭ تالتاڭدا»، «بايلارىمىز كوبەيسە باقۋاتتى ءومىر سۇرەمىز» دەپ ەل بايلىعىن باۋىرىنا باسىپ، تەكسىزدەردى تورگە شىعارىپ، تەكتىلەردى كورگە تىقتى. «اۋەلى ەكونوميكا، سوسىن ساياسات»، «قازاقستان حالقى»، «ەۋرازيالىق وداق»، «كوپۆەكتورلى ساياسات» دەپ ۇرانداتىپ، مەملەكەتتى اقىرى وسىنداي كۇيگە جەتكىزدى. قارسى شىققانداردىڭ سوڭىنا شام الىپ ءتۇسىپ، باسىمەن قايعى ەتتى. اتتى، سوتتادى، ەلدەن بەزدىردى.
كەمەڭگەر كوسەمنىڭ قىرىنا ىلىككەن العاشقى قۇرباندىقتاردىڭ ءبىرى – قازاقستان جازۋشىلار وداعى. نەگە؟ ويتكەنى وزىنە قارسى كەپ، ەلدى سوزىنە سەندىرىپ، سوڭىنا ەرتە الار كۇش سولار ەدى. سوندىقتان ولاردان تەزىرەك قۇتىلۋ كەرەك بولدى. جانە سول ءۇشىن نە ىستەمەدى!؟. بۇل جەردە سونىڭ ءبارىن ءتىزىپ جاتۋدىڭ قاجەتتىگى بولماس; سەبەبى، ايتپاعىمىز – باسقا ماسەلە.
«قۇداي اتقان وڭالار، ارۋاق اتقان وڭالماس» دەگەن... قاي زاماندا، حالىق باسىنان وتكەن قيلى-قيلى كەزەڭدە ەل ءسوزىن سويلەپ، سەرتىن ۇستاعان كىم؟ قازاق اقىن-جازۋشىلارى. كەشەگى – الاش ارىستارى، بۇگىنگى – شەرحاندار مەن مۇحتارلار. ودان بۇرىن دا سولاي بولعان. سىپىرا جىراۋدان باستاپ، ماحامبەتكە دەيىن... بۇل – وشپەس ەل تاريحى.
ەندى سونشا نە كورىندى؟! ەل امان، جۇرت تىنىش. تاۋەلسىز، ادىلەتتى جاڭا قازاقستان...
ال سەندەر باسقا ەشتەڭە قالماعانداي، «جازۋشىلار وداعى كەرەك پە؟» دەگەن داۋدى تاعى باستاپسىڭدار. ءوز ويلارىڭ بولسا – وكىنىشتى، بىرەۋ ءتۇرتىپ جاتسا – جونگە كەل. بىزدەن قورىقپاساڭ دا، ارۋاقتاردان قورىق.
جارايدى، جازۋشىلار وداعىن جوق قىلدىڭ. نە ۇتاسىڭ؟ وشكەنىڭ جانىپ، ولگەنىڭ تىرىلە مە؟ جوعىڭ تابىلىپ، باعىڭ جانا ما؟..
تالانىپ تونالماعان نەڭ قالىپ ەدى؟ الدە سونىڭ ورنى تولا ما؟ بار بايلىعىڭ، جەرىڭنىڭ استى-ءۇستى، ءوزى، كەن ورىندارى، زاۋىتتار مەن فابريكالار، حالىقتىڭ تابان اقى، ماڭداي تەرىمەن سوعىلعان قانشاما عاجاپ عيماراتتار مەن وقۋ ورىندارى، ساۋىقتىرۋ مەكەمەلەرى، كاسىپورىندار ۇستاعاننىڭ قولىندا، تىستەگەننىڭ اۋزىندا كەتتى. ساناپ تاۋىسا المايسىڭ. ءتىپتى كەشەگى ۇكىمەت ۇيىنە دەيىن قولدى بوپتى. وزىڭە بۇيىرسا دا مەيلى عوي، يت پەن قۇسقا جەم بولدى. كوزدەرىڭە كورىنگەن سول سونشا قىرعىننان امان قالعان جالعىز جازۋشىلار وداعى مەن عيماراتى بولسا – ءسوز باسقا. بولماسا، بوس ءسوزدى قويىڭدار. وداق وتى كەشە دە سونبەگەن، بۇگىن دە وشپەس. ەل تىزگىنىن ۇستاعان تەكتى جىگىتتەر ءدال سوعان جەتكىزە قويماس. «مەشكەي دەگەن جاقسى ات ەمەس»...
جازۋشىلار وداعى كەرەك پە؟ ارينە، كەرەك... جازۋشىلار وداعى – ۇلت رۋحى. وداق عيماراتى – قانشاما اسىلدارىمىز بەن الىپتارىمىز تەر توگىپ، ەڭبەك ەتكەن قازاق حالقىنىڭ رۋحاني ورداسى. كيەلى قارا شاڭىراق.
قارا شاڭىراعىن كىم قيراتادى؟!.
راس، وزىمىزدەن دە بار شىعار... ايتقانعا كونىپ، ايداعانعا جۇردىك. جوققا سەنىپ، سوزگە ەردىك. الداندىق، اربالدىق. امال قانشا، ەل نە كورسە، ءبىز دە سونى كوردىك. كوندىك. يت ۇرەدى، كەرۋەن كوشەدى. كوش تۇزەلسە، ءبىز دە تۇزەلەرمىز. زامان – باسقا، زاڭ – باسقا. قۇدايعا شۇكىر، قازىر جاعدايى جامان ەمەس. جۇمىسى كۇن ساناپ العا جىلجي باستادى. ەڭ باستىسى – نيەت ءتۇزۋ. سوندىقتان كوپ سوزباي، ءسوز سوڭىن وسى فب-دا جاريالانعان اقىن باقىتجان الديار ءىنىمنىڭ سوزىمەن اياقتاعىم كەلەدى...
«كىم نە دەسە دە، وداقتىڭ اتى - وداق! قازاقستان جازۋشىلار وداعى! بىزگە سونىسىمەن قىمبات!»
تۇرماعانبەت كەنجەباەۆ
Abai.kz
