قىرعىزبەن اراداعى سۋ داۋى: كرەملدىڭ سۇلباسى كورىنەدى...
ماسكەۋ اقورداعا قىرعىز بيلىگى ارقىلى قىسىم جاساماقشى. سانكتسياعا ىلىككىسى كەلمەيتىن قازاقستان تىيىم سالىنعان تاۋارلاردى ءوز اۋماعى وتكىزۋگە قاتاڭ شەكتەۋ قويعان.
توقاەۆتى تاۋبەسىنە ءتۇسىرۋدىڭ ءبىر امالى - شانتاج. كرەمل يدەولوگتارى باستاۋىن قىرعىز جەرىنەن الاتىن وزەندەردىڭ (شۋ مەن تالاس) شۇمەگىن بۇراپ، سۋ ماسەلەسىن ساۋداعا سالماق. باتىسپەن اراسى سۋىي باستاعان جاپاروۆ بيلىگىنىڭ ماسكەۋدىڭ جەتەگىنە ەرۋدەن وزگە امالى جوق.
"جاپاروۆ كرەملدىڭ ءسوزىن سويلەر بولسا، مۇنىڭ سوڭى ايماقتىق دەڭگەيدەن اسىپ، حالىقارالىق كونفليكتىگە ۇلاسادى. دامىعان ەلدەردىڭ تەحنولوگياسىنا سۋساپ وتىرعان رەسەي الگىندەي ساياسي ينتريگاعا بارۋدان تايىنبايدى. قىرعىز بيلىگى ترانسشەكارالىق وزەندەردى پايدالانۋ تۋرالى حالىقارالىق قۇقىقتى تابانعا تاپتاسا، بۇدان وزبەكستان دا زارداپ شەگەدى" دەيدى DALA INSIDE دەرەككوزى.
ايماق ەلدەرى ءۇشىن اۋىز سۋ تاپشىلىعى وتە نازىك ماسەلە. ايماقتى "اسىراپ" وتىرعان ءامۋداريا مەن مەن سىرداريا سەكىلدى نەگىزگى سۋ ارتەريالارىنىڭ ەرنەۋى تارىلىپ كەلەدى. بۇلار تايازدانا تۇسسە ورتا ازياداعى بەس مەملەكەتتىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋى دا تەجەلەرى ايداي انىق.
سۋ ماسەلەسىندە قازاقستان قىرعىز بيلىگىنىڭ قاس-قاباعىنا قاراۋعا ءماجبۇر. شۋ مەن تالاستىڭ ارناسىن رەتتەپ وتىراتىن بۇكىل پلوتينا، سۋ قويمالارى، باسقا دا كومەكشى قۇرالدار قىرعىز جەرىندە ورنالاسقان. بۇل تۇرعىدا كورشى ەلگە كىرىپتار ەكەنىمىزدى ماسكەۋ دە بەسكە بىلەدى.
كرەملدەن پارمەن كەلسە پىشكەك سۋ ماسەلەسىن ساياسي ساۋداعا سالۋى عاجاپ ەمەس. قىرعىزستان تاراپى بۇعان دەيىن دە سۋ داۋىن "رىچاگ" رەتىندە قولدانعان. 2018 جىلى ەكى ەلدىڭ ۇكىمەت مۇشەلەرى شۋ وزەنىن پايدالانۋعا قاتىستى ورتاق ۇيعارىمعا كەلە الماي تارقاسقان-تۇعىن. سول جىلى قىساستىق قىلماسا دا، بىلتىرعى جىلى قىرعىز تاراپى شۋدىڭ "اۋزىن بۋىپ" تاستاعان. سالدارىنان جامبىل وبلىسىنداعى 49 مىڭ گەكتار سۋارمالى جەر كۇنگە قاقتالعان بولاتىن.
DALA INSIDE-قا جەتكەن مالىمەت بويىنشا توقاەۆ ترانسشەكالارلىق وزەندەردى پايدالانۋ ماسەلەسىن بۇۇ مىنبەرىندە ءسوز ەتۋى مۇمكىن.
بريۋسسەلدىڭ ەسكەرتۋىنەن كەيىن "قارا تىزىمدەگى" تاۋارلاردى قازاقستان ارقىلى تاسىمالداۋ ساپ تىيىلعان ەدى. سانكتسيانىڭ قامىتىن كيگەن رەسەي ءۇشىن ورتا ازيا وسى كۇنگە دەيىن لوگيستيكالىق حابتىڭ قىزمەتىن اتقارىپ كەلدى.
تەك بىلتىردىڭ وزىندە باسقىنشى ەل ايماق ارقىلى "Made in EU-دە" جاسالعان 20 ملرد دوللاردىڭ (2 ملن توننا) تاۋارىن الدىرعان. باتىس بۇعان قازاقستاننىڭ سۇبەلى ۇلەسى قوسقانىن بىلەدى. قارۋ-جاراققا قاجەتتى جارتىلاي وتكىزگىشتەر، ميكروسحەمالار، ەلەكترونيكا جانە باسقا دا قات ونىمدەر قازاق جەرىن باسىپ وتكەن.
بريۋسسەلدىڭ سابىرى سارقىلا باستاعانىن سەزگەن اقوردا رەسەيمەن اراداعى الىس-بەرىسكە قاتاڭ باقىلاۋ ورناتقان. شەكارادان كىرگەن، شىققان تاۋار اتاۋلى مۇقيات سۇزگىدەن وتەتىن بولعان. وسىلايشا پاراللەلدى يمپورتتىڭ جولى كەسىلگەن ەدى.
پۋتين سىرت كوزگە سىر بەرمەگەنمەن، مۇندايدى كەشىرمەسى بەلگىلى. توقاەۆتىڭ جاعاسىنا جارماسۋدى جاپاروۆتىڭ كومەگىمەن جۇزەگە اسىرماق. قازاق پەن قىرعىزدىڭ اراسىنا وت سالۋ ستسەناريىن پىسىقتاپ جاتقان كرەمل يدەولوگتارى سۋ داۋىن ۇشىقتىرا تۇسۋگە مۇددەلى. "وسى ارقىلى اقوردانى ساباسىنا تۇسىرەمىز، قازاقتار الدىمىزعا جورعالاپ كەلەدى..." دەپ توپشىلايدى. توقاەۆ بۇعان كونە قويار ما ەكەن؟..
Abai.kz