ءبىر تال بۇرشاق
(جاپون اڭىزى)
مەن ءبىر تال بۇرشاقتى ءومىر ءسۇرۋدىڭ ءمانى سانايتىن ءبىر انانى ءبىلۋشى ەدىم.
ونىڭ ۇلكەن ۇلى ءۇشىنشى سىنىپتا، ال، كىشى ۇلى ءبىرىنشى سىنىپتا وقىپ جۇرگەندە كۇيەۋى اۆتوكولىك اپاتىنان قايتىس بولدى. وسى ادام جانىن تۇرشىكتىرەتىن وقيعادان كەيىن سوت «ءوز ومىرىنەن ايىرىلۋمەن بىرگە وزگەلەرگە دە زيان شەكتىردى» دەگەن ۇكىم شىعاردى. وسىنداي ءجايسىز جاعدايعا تاپ بولعان ول لاجىسىزدان ءۇيى مەن جەرىن ساتىپ، تولەمگە بەرەدى.
انا مەن قارشاداي ەكى ۇلى باسپانادان ايىرىلىپ، جەر-كوكتى كەزىپ، سەرگەلدەڭ كۇيگە ءتۇستى. اقىرى قۇدايعا قاراعان بىرەۋ كەزدەسىپ قول ۇشىن بەرىپ، قويماسىنىڭ ءبىر بۇرىشىن ولارعا پانالاۋعا بەرەدى. سونداعى ولاردىڭ بار ءۇي-مۇلكى — ەدەنگە توسەلەتىن ءبىر جاپىراق الاشا، ءبىر مەش (پەش), اس ىشەتىن ءارى بالالارى ساباق قارايتىن ءبىر اعاش ساندىقشا، توزىعى جەتكەن كورپە-جاستىق، كونە-توز كيىم-كەشەك قانا.
تىرشىلىك قامى ءۇشىن ءار كۇنى اناسى ازاندا تۇرىپ، سول ماڭداعى ءزاۋلىم قابات ۇيلەرگە بارىپ اۋلا سىپىرىپ، تۇندە اسحانالارعا بارىپ، ىدىس-اياق جۋادى. ءبىر كۇندىك جۇمىستى اياقتاپ ۇيىنە قايتقاندا تۇنگى ساعات 11-12 بولادى. ءۇي شارۋاسىنىڭ ءبارىن ۇلكەن ۇلى ىستەيدى.
جانباعىس ءۇشىن اناسى اي جامىلىپ، ءتۇن قاتىپ، جارعاق قۇلاعى جاستىققا تيمەي جۇمىس ىستەسە دە، تۇرمىستارى ءبىر تۇزەلمەيدى. بالالارىنىڭ جوقشىلىقتان قينالىپ ءومىر سۇرۋىنە اناسىنىڭ ءتوزىمى جەتپەي، بۇل دۇنيەدەن كۇدەرىن ءۇزىپ، ەكى بالاسىمەن و دۇنيەگە كۇيەۋىنىڭ قاسىنا بارعىسى دا كەلەدى.
ءبىر كۇنى ازاندا اناسى قازانعا بۇرشاق ءجىبىتىپ (بىقتىرىپ), كەتەرىندە ۇلكەن ۇلىنا «قازانعا بۇرشاق ءجىبىتىپ قويدىم، ءپىسىرىپ قوي، كەشكە كوكونىس ورنىنا جەيمىز. بۇرشاق ەزىلگەندە ازىراق دامدەندىرگىش قۇي» دەپ جازىپ كەتەدى. كەشتە جۇمىستان ابدەن دىڭكەلەپ، شارشاپ كەلە جاتقان انا تىرشىلىكتەن تورىعىپ، ءبىر ورام تىنىشتاندىرۋ ءدارىسىن ساتىپ الادى دا، بالالارىمەن بىرگە ولمەكشى بولادى. ۇيگە كىرسە، ەكى ۇلى الگى توزىعى جەتكەن كورپەگە كىرىپ، ەگىز قوزىداي قاتارلاسىپ جاتىپ ۇيىقتاپ قالىپتى. ول ۇلكەن ۇلىنىڭ باس جاعىندا تۇرعان قاعازدى كورەدى. قاعازدا بىلاي دەپ جازىلعان ەكەن: «شەشە، جازىپ كەتكەنىڭىز بويىنشا بۇرشاقتى باپتاپ قايناتتىم، بۇرشاق ەزىلگەندە دامدەندىرگىش قۇيدىم، كەشكە باۋىرىما بەرسەم، «اششى ەكەن» دەپ جەي المادى، ول سالقىن سۋعا نان شىلاپ جەپ، جاتىپ قالدى. شەشە، بۇعان رەنجىمەڭىز، مەنىڭ بۇرشاقتى مۇقيات قايناتقانىما سەنىڭىز، مەن پىسىرگەن بۇرشاقتان ءبىر تال تاتىپ كورىڭىزشى، تاڭەرتەڭ قانشا ەرتە بولسا دا، كەتەرىڭىزدە مەنى وياتىپ، بۇرشاق قايناتۋ ءادىسىن تاعى ءبىر رەت ۇيرەتىڭىز! بۇگىن قاتتى شارشاعان شىعارسىز، ءسىزدىڭ ءبىز ءۇشىن ميحنات تارتىپ جۇرگەنىڭىزدى بىلەمىن، سىزگە راقمەت، دەنساۋلىعىڭىزدى كۇتىڭىز، جاقسى جاتىپ ءجايلى تۇرىڭىز!».
اناسىنىڭ كوز جاسى ەرىك بەرمەي، جىلاپ وتىر، بۇرشاق جەدى، «بالالارىم قارشاداي بولسا دا، مەنىمەن بىرگە ءومىر قيىندىعىن قايسارلىقپەن قاتار كوتەرىپ ءجۇر-اۋ» دەپ ويلادى… ءسويتىپ، ءاۋ باستاعى ولمەك بولعان نيەتىنەن اينىپ، ومىرگە دەگەن سەنىمى ارتا ءتۇسىپ، بالالارىمەن بىرگە تىرشىلىك ەتۋگە بەل بايلايدى…
بۇرشاق سالعان دوربانى ۇستاپ كورگەن ەدى، ءبىر تال بۇرشاق قالعان ەكەن. ونى ۇلىنىڭ جازعان قاعازىنا وراپ، بويتۇمار ەتىپ موينىنا تاعىپ الدى.
…ارادا بىرنەشە جىل وتە شىقتى. اعايىندى ەكەۋى ەسەيىپ-ەرجەتىپ، شەشەسى ارمانداعانداي ازامات بولىپ، ماڭداي الدى ينستيتۋت ءبىتىرىپ، جاقسى قىزمەتكە ورنالاستى.
ال، اناسى قازىرگە دەيىن ءبىرتال بۇرشاق پەن ۇلكەن ۇلى جازعان قاعازدى موينىنان تاستاپ كورگەن ەمەس.
قىتاي تىلىنەن تارجىمالاعان
ءالىمجان ءاشىمۇلى
Abai.kz