جۇما, 21 ناۋرىز 2025
عيبىرات 481 4 پىكىر 20 ناۋرىز, 2025 ساعات 12:34

«تاشەنەۆتى شىمكەنتتە قالدىرعان - حالىقتىڭ پەيىلى»

سۋرەت: wikipedia.org سايتىنان الىندى.

بيىل اسا كورنەكتى مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى جۇمابەك احمەتۇلى تاشەنەۆتىڭ تۋعانىنا 110 جىل تولادى. وسىعان وراي 20 ناۋرىزدا شىمكەنت قالالىق ارداگەرلەر كەڭەسى مەن ج.تاشەنەۆ اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەت ۇجىمىنىڭ  ۇيىمداستىرۋىمەن ايتۋلى مەرەيتويعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق عىلىمي-تەوريالىق كونفەرەنتسيا وتكىزىلەدى.

سونىمەن قاتار جۇمەكەڭنىڭ قۇرمەتىنە قويىلعان كەۋدەمۇسىن (بيۋست) جانىندا مەرەيتويلىق ميتينگ ءوتىپ، سوڭىنان ۇلتتىق-مەملەكەتتىك قايراتكەرگە باعىشتالىپ اس بەرىلەدى. وسىعان وراي ءبىز ج.تاشەنەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى، شىمكەنت قالاسىنداعى اباي اۋداندىق ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى ۇلىقپان باشەنەۆپەن سۇحباتتاسقان بولاتىنبىز. تومەندە سول سۇحباتتى سىزدەردىڭ نازارلارىڭىزعا ۇسىنىپ وتىرمىز.


– ۇلىقپان ءمۇسىنۇلى، سۇحباتىمىزدى جۇمەكەڭنىڭ ءومىر جولى، وسكەن ورتاسى، ەڭبەك  ەتكەن ورىندارى جايلى اڭگىمەدەن باستاساق دەيمىز...

– نەمەرە اعام جۇمابەك احمەتۇلى تاشەنەۆ  1915 جىلى 20 ناۋرىزدا اقمولا وبلىسىنىڭ ارشالى اۋدانىنا قاراستى  تاناكول اۋىلىنداعى باباتاي قىستاۋىندا  دۇنيەگە كەلگەن. ارعىن تايپاسىنان تارايتىن قۋاندىق رۋىنىڭ قارەكە بولىمىنەن شىققان. اقمولا قۇرىلىس تەحنيكۋمىن (1932), كەڭەس وداعى كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ جانىنداعى جوعارى پارتيا مەكتەبىن (1955) بىتىرگەن. ەكونوميكا عىلىمىنىڭ كانديداتى (1962). دوكتورلىق ديسسەرتاتسياسىن ءساتتى قورعاعانىمەن، سان ءتۇرلى سەبەپتەرمەن ونى بەكىتتىرمەي قويعان.

ەڭبەك جولىن 1934 جىلى اقمولا وبلىسىنداعى بەينەتقور اۋداندىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ حاتشىسى، اۋداندىق جەر ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى قىزمەتىنەن باستاعان. 1939-1943 جىلدارى اقمولا وبلىستىق جەر ءبولىمى باستىعىنىڭ ورىنباسارى; 1944-1947 جىلدارى سولتۇستىك قازاقستان وبلىستىق پارتيا كوميتەتى حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى، مال شارۋاشىلىعى ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى; 1947-1952  جىلدارى  سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى اتقارۋ كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى، توراعاسى; 1952-1955 جىلدارى اقتوبە وبلىستىق پارتيا كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى قىزمەتىن اتقارعان.

الماتىعا جوعارى قىزمەتكە اۋىسىپ كەلگەننەن كەيىن ج. تاشەنەۆ 1955-1960 جىلدارى قازاق كەڭەستىك سوتسياليستىك رەسپۋبليكاسى جوعارعى كەڭەسى تورالقاسىنىڭ توراعاسى بولىپ قىزمەت ىستەگەن.  سول تۇستا دىنمۇحامەد احمەتۇلى قوناەۆ مينيسترلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى، لەونيد يليچ برەجنەۆ قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىەىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى ەدى. ۇشەۋى توننىڭ ىشكى باۋىنداي ارالاسقان.

1960-1961 جىلدارى قازاق كسر مينيسترلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى لاۋازىمىن اتقارعان. ج.تاشەنەۆ ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن اقتاۋ جونىندەگى كوميسسيانىڭ توراعاسى رەتىندە اقيىق اقىن ماعجان جۇماباەۆتىڭ زايىبى زىليحا اپايعا، ادەبيەت، مادەنيەت، ونەر سالاسىنىڭ باسقا دا بىرقاتار وكىلدەرىنە  پاتەر اپەرگەن. بۇل ۇيلەر كۇنى بۇگىنگە دەيىن «قازاق اۋىلى»، «تاشەنەۆ ءۇيى» دەپ اتالىپ كەلەدى. اباي داڭعىلى مەن اباي ەسكەرتكىشىن اشۋعا سەبەپكەر بولعان جومارت جۇرەكتى جان.  ونىڭ تىكەلەي ارالاسۋىمەن ساكەن سەيفۋللين، بەيىمبەت مايلين، ءىلياس جانسۇگىروۆتىڭ شىعارمالارى قايتادان جارىققا شىققان. 1958  جىلى ماسكەۋدە قازاق ادەبيەتى مەن ونەرىنىڭ ونكۇندىگىن جوعارى دەڭگەيدە وتكىزۋگە، كسرو حالىق ءارتىسى اتانعان - قاليبەك قۋانىشباەۆ، روزا جامانوۆا، ەرمەك سەركەباەۆ، شاكەن ايمانوۆ، مۇقان تولەباەۆ سىندى مادەنيەت مايتالماندارىنىڭ ەرەن ەڭبەگىنىڭ ورىندى باعالانۋىنا  بەلسەنە اتسالىسقان.

كوكپ ورتالىق كوميتەتى «قازاقستاننىڭ  جەرىن بولشەكتەۋ تۋرالى» قۇپيا قاۋلى قابىلداعان ەكەن. ءسويتىپ، د.ا.قوناەۆ پەن ج. ا.تاشەنەۆتى جەكە-جەكە قابىلداۋىنا شاقىرعان. «تەرىسكەيدەگى بەس وبلىستى تىڭ ولكەسى رەتىندە رەسەيگە قوسامىز»، - دەگەنگە ءيىنى جۇمساق ديمەكەڭ كەلىسىمىن بەرگەن. جۇمەكەڭە: «د.ا.قوناەۆتىڭ كەلىسىمىن الىپ،  وسىنداي شەشىمگە كەلىپ  وتىرمىز.  ەگەر ءسىز دە كەلىسەتىن بولساڭ، كسرو جوعارعى كەڭەسىىڭ توراعاسى ك.ە.ۆوروشيلوۆتىڭ ورنىن  ۇسىنامىز»، - دەگەن  كورىنەدى. سوندا ج.تاشەنەۆ: «مەن اتامەكەن جەرىمدى كرەسلوعا ايىرباستامايمىن! جەر - حالىقتىكى، بۇل ماسەلەنى  د.ا.قوناەۆ تا، مەن دە شەشە المايمىز! كسرو جوعارعى كەڭەسى ءار رەسپۋبليكانىڭ اۋماقتىق ماسەلەسىنە ءوز بەتىنشە ارالاساتىن بولسا، وندا كسرو كونستيتۋتسياسىنا وزگەرتۋ ەنگىزۋ قاجەت. ەگەر قولدانىستاعى زاڭ تالاپتارى ورەسكەل بۇزىلاتىن بولسا، ءبىز بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنا دەيىن شاعىمداناتىن بولامىز»، - دەگەن ەكەن.

قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى د.ا.قوناەۆ كەزىندە: «جۇمەكە، ءسىز - شىن مانىندە ناعىز باتىرسىز! سىزدە ارىستاننىڭ جۇرەگى بار ەكەن!» - دەگەندە،  ج.تاشەنەۆ وعان: «تۋعان حالقىم ءۇشىن توزاققا دا تۇسۋگە ءازىرمىن»، - دەپ جاۋاپ قايتارعان ەكەن. ءبىر قاراعاندا ول ديمەكەڭدى دە قولداپ، قورعاپ وتىر عوي.

وسىلايشا  ج.تاشەنوۆ «ۇلتشىل» رەتىندە   ايىپتالعان.  كەڭەس وداعى كوممۋنيستىك پارتياسى  ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى نيكيتا سەرگەەۆيچ حرۋششەۆتىڭ نۇسقاۋىمەن قىزمەتىنەن نەگىزسىز بوساتىلعان.

1961-1975 جىلدارى  شىمكەنت (قازىرگى تۇركىستان) وبلىستىق اتقارۋ كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى لاۋازىمىن اتقارعان. ءبىر عاجابى، ن.س.حرۋششەۆ تاعىنان ءتۇسىپ، ونىڭ ورنىنا ل.ي.برەجنەۆ كەلگەندە دە جاعداي ونشالىقتى وزگەرە قويعان جوق. د.ا.قوناەۆتى قايتادان جوعارى اۋازىمدى قىزمەتكە جايعاستىرعان. كەزىندە ۇشەۋى توننىڭ ىشكى باۋىنداي وتباسىلارىمەن بىرگە ارالاسقان تاشەنەۆتىڭ ەرەن ەڭبەگىن ەلەمەستەن،  ۇمىت قالدىرعان.  ايتپەسە ونى تىم بولماسا كەز كەلگەن  وبلىسقا ءبىرىنشى باسشى ەتىپ جىبەرۋگە بولاتىن ەدى عوي. سول سەبەپتى دە بولسا كەرەك، ديمەكەڭ شىمكەنتكە كەلگەندە  جۇمەكەڭ «اۋىرىپ قالاتىن» نەمەسە قىزمەتىنە كەلمەي قالاتىن.

وبلاتكوم توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ايتبەك بەردالين ەكەۋىنىڭ قابىلداۋ بولمەلەرى قاتار بولعانىمەن، ءوتىنىش ايتىپ كەلگەن جۇرتشىلىق كوبىنشە ءبىرىنشى ورىنباسارعا ەمەس، قاتارداعى ورىنباساردىڭ قابىلداۋىنا سۇرانادى ەكەن. ويتكەنى، جۇمەكەڭ الدىنا كەلگەن كىسىلەردىڭ تۇيتكىلدى ماسەلەلەرىن تىڭعىلىقتى شەشىپ بەرىپ وتىرعان.  سويتكەن ەڭبەكقور جان  1975 جىلى وداقتىق دارەجەدەگى دەربەس زەينەتكەرلىككە شىققان. ال ا. بەردالين جاسى 63-كە كەلگەنشە قىزمەت ىستەگەن. ج.تاشەنەۆ ءومىرىنىڭ سوڭعى كەزەڭىندە «قاراكول» عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىندا ديرەكتوردىڭ ورىنباسارى ، رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ كوميتەتىنە قاراستى  تالداۋ-ەسەپتەۋ ورتالىعىنىڭ وڭتۇستىك قازاقستان، جامبىل، قىزىلوردا وبلىستىق فيليالىنىڭ ديرەكتورى  قىزمەتىن  اتقارعان. اراسىندا جۇمىسسىز قالىپ، مۇڭعا باتىپ، كوڭىلسىز جۇرگەن  كەزدەرى از بولماعان. ارينە، مۇنىڭ ءبارى جۇرەككە اۋىر سالماق سالعانى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى شىعار.

سونداي قىزمەتسىز قالعان كۇندەرىنىڭ بىرىندە شاحتەرلەر قالاسىنان  كەلگەن قادىرمەندى قوناقتار وعان قاراعاندى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى ەۆنەي بۋكەتوۆتىڭ: «جۇمەكەڭ قاراعاندىعا كوشىپ كەلسىن، قالاعان كافەدراسىنان قىزمەت  بەرەمىز، باسپانا ماسەلەسىن شەشەمىز. تەك ءبىزدىڭ ورتامىزدا جۇرسە بولعانى»، - دەگەن سالەمدەمەسىن جەتكىزگەن. بۇدان بولەك اقمولا (قازىرگى استانا) مەن الماتىعا بارعىسى كەلمەگەن. سويتسەك، ونى شىمكەنتتە ماڭگىلىككە قالدىرعان - كۇنشۋاقتى ءوڭىر تۇرعىندارىنىڭ ىستىق ىقىلاسى مەن مەيىرىمگە تولى پەيىلى ەكەن عوي.

ارينە، ج. تاشەنەۆتىڭ ەلى ءۇشىن ەتكەن ەرەن ەڭبەگى ەلەۋسىز قالعان جوق. ول لەنين، «ەڭبەك قىزىل تۋ»، «قۇرمەت بەلگىسى» وردەندەرىمەن ماراپاتتالعان.

زەينەتكەرلىككە ەرىكسىز شىعارىپ جىبەرگەندىكتەن، الپىس جاسىن تويلاعان جوق. جەتپىس جاسقا تولعاندا ءوزى داستارقان جايىپ، اتاپ وتكەن. سەكسەن، توقسان، ءجۇز جىلدىق مەرەيتويلارى شىمكەنت، استانا، قاراعاندى قالالارىندا تويلانعان. ونداعان ەستەلىك كىتاپتار جارىق كورگەن. كەۋدەمۇسىنى (بيۋست) ورناتىلعان.

– جۇمەكەڭنىڭ قايراتكەرلىك قارىم-قابىلەت، قاسيەتى  جايلى نە ايتاسىز؟

– ج. تاشەنەۆ - رەسپۋبليكانىڭ ساياسي، ەكونوميكالىق، مادەني دامۋىنا باسشىلىق جاساعان جىلدارى قازاق مەملەكەتىنىڭ اۋماقتىق تۇتاستىعىنىڭ ساقتالۋىنا وراسان زور ەڭبەك سىڭىرگەن تۇلعا. ماڭعىستاۋ وبلىسىن مۇنايمەن اينالىساتىن تۇرىكمەنستانعا قوسۋ جونىندەگى سولاقاي ۇسىنىستارعا تويتارىس بەرگەن. تىڭ ولكەسىنە بىرىكتىرىلگەن  اقمولا، كوكشەتاۋ، قوستاناي، پاۆلودار، سولتۇستىك قازاقستان وبلىستارىن رەسەيگە، ماقتا شارۋاشىلىعىن وركەندەتەمىز دەگەن سىلتاۋمەن  وڭتۇستىك قازاقستاننىڭ ماقتا ەگەتىن اۋداندارىن وزبەكستانعا بەرۋگە تۇبەگەيلى قارسى شىققان. قازاقستان جەرىندە يادرولىق جارىلىستار جاساۋعا قارسىلىق بىلدىرگەن.

ج. تاشەنەۆ جوعارى قىزمەت بابىنا وراي ءبىر مەزگىل ماسكەۋدە دە باسشىلىق قىزمەتتەر اتقارعان. سول كەزدەگى ءتارتىپ بويىنشا كەڭەستىك سوتسياليستىك رەسپۋبليكالار وداعى قۇرامىنداعى 15 وداقتاس رەسپۋبليكا جوعارعى كەڭەستەرىنىڭ توراعالارى كسرو جوعارعى كەڭەسى توراعاسىنىڭ ورىنباسارلارى بولىپ ەسەپتەلەتىندىكتەن «ماسكەۋلىك توراعا» دەمالىسقا شىققاندا ءبىر اي بويى ماسكەۋگە بارىپ، كسرو جوعارعى كەڭەسى توراعاسىنىڭ قىزمەتىن ۋاقىتشا وتەگەن.

ماسكەۋگە بارار سونداي ءبىر ساپارىنىڭ  قارساڭىندا ءسابيت مۇقانوۆ پەن عابيت مۇسىرەپوۆ جۇمابەك تاشەنەۆتەن باۋىرجان مومىشۇلىن ەكى رەت كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعىنا ۇسىنىلىپ، وتپەي قالعانىن، سول اتاقتى الىپ بەرۋگە ارالاسۋىن وتىنگەن. ج. تاشەنەۆ ماسكەۋگە بارىسىمەن مۇراعاتتان ب.مومىشۇلىنىڭ قۇجاتتارىن العىزىپ، تانىسقان. باتىرلىققا ەكىنشى رەت ۇسىنىلعان قۇجاتتىڭ قورىتىندىسىندا سوعىس كەزىندەگى كەيبىر قىلىقتارى كەڭەس وفيتسەرلەرىنىڭ ار-وجدانىنا قايشى كەلگەندىكتەن ب.مومىشۇلىنا مۇنداي جوعارى اتاقتى بەرۋگە بولمايدى دەپ مارشال يۆان ستەپانوۆيچ كونەۆ قول قويعان. ج.تاشەنەۆ كسرو جوعارعى كەڭەسىنىڭ اتىنان مارشالدى شاقىرىپ الىپ، ماسەلەنى تۇسىندىرگەن. مارشال ي.س.كونەۆ «بۇل تۋرالى  پىكىرىمدى بىلمەك بولساڭىز،  وز ومىرىمدە ەشقاشان ءبىر ايتقان پىكىرىمدى وزگەرتكەن ادام ەمەسپىن. بۇل جولى دا سولاي قالامىن»، - دەپ كونبەي قويعان ەكەن.

ماسكەۋدەگى كەزەكتى قىزمەتىن اتقارۋ كەزىندە ۋكرايندىق ءبىر عالىمنىڭ «قىلمىستىق ءىسى» الدىنا كەلگەن. قارت عالىمعا  ءبىر جاۋاپتى قىزمەتكەردى ءولتىردى دەگەن ايىپ تاعىلىپ، ءولىم جازاسىنا كەسىلىپتى، كەشىرىم جاساۋ تۋرالى ءوتىنىشى قابىلدانباعان. «ماسكەۋلىك توراعا» - كليمەنت ەفرەموۆيچ ۆوروشيلوۆ  دەمالىستا بولعاندىقتان ونىڭ ورىنباسارى ج.تاشەنەۆ قول قويۋعا ءتيىستى بولعان. جوعارعى كەڭەس قىزمەتكەرلەرىنىڭ بۇل ماسەلە ك.ە. ۆوروشيلوۆپەن كەلىسىلگەن دەگەن قارسىلىقتارىنا قاراماستان، ادام تاعدىرى بولعاندىقتان ج.تاشەنەۆ ءولىم جازاسى تۋرالى ۇكىمگە قول قويماي تۇرمەگە ءوزى بارىپ، قارت عالىمعا جولىققان. كىناسىز ەكەنىنە كوزى جەتكەن سوڭ قايتا تەرگەۋگە  جىبەرىپ، ونى اقتاپ قالعان.  كەيىن كىسى ولتىرگەن قىمىسكەر دە انىقتالىپ، جازاسىن تارتقان.

كوكپ ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى نيكيتا سەرگەەۆيچ حرۋششەۆ رەسپۋبليكامىزدىڭ سولتۇستىگىندەگى بەس وبلىسىن (اقمولا، كوكشەتاۋ، قوستاناي، پاۆلودار، سولتۇستىك قازاقستان) بىرىكتىرىپ،  تىڭ ولكەسى دەگەن ايماق قۇرىپ، ونى رەسەيگە قوسۋدى جوسپارلاعان. ولكەنىڭ باسشىلىعىنا  ماسكەۋدەن ت.ي.سوكولوۆ  دەگەن ءوز ادامىن جىبەرگەن. ول تىڭ ولكەسىن رەسەيگە وتكىزۋگە بەيىمدەپ، قازاقستان باسشىلىعىنا باعىنۋدان باس تارتا باستاعان. بۇل تەرىس ارەكەتتى بىلگەن قازاق كسر مينيسترلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى ج.تاشەنەۆ 1960 جىلى كۇزدە تىڭ ولكەسىنىڭ ورتالىعى بولعان - تسەلينوگراد (قازىرگى استانا)  قالاسىنا شۇعىل تۇردە ۇشىپ بارىپ، رەسپۋبليكالىق جوسپارلاۋ كوميتەتىنە كەلەسى جىلدىڭ بيۋدجەتىنە قاجەت مالىمەتتەردى ادەيى بەرمەي باسسىزدىق جاساعانى ءۇشىن ت.ي.سوكولوۆتى قىزمەتىنەن الاتىنىن،  24 ساعاتتىڭ ىشىندە قازاقستاننان قۋىپ جىبەرەتىنىن جانە تىڭ ولكەسى ەشقاشان رەسەيگە بەرىلمەيتىنىن قاداپ تۇرىپ ايتقان.

ودان كەيىن الماتىدا ۇكىمەت ماجىلىسىندە كەلەسى جىلدىڭ حالىق شارۋاشىىق جوسپارى قارالعان كەزدە مىنبەگە كوتەرىلگەن تىڭ ولكەلىك اتقارۋ كوميتەتى توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ا.ي.كوزلوۆ: «جۇمابەك احمەتۇلى! ءبىز سىزدەردەن ەشتەڭە سۇرامايمىز، تەك ماسكەۋدىڭ بەرگەنىنە تيمەسەڭىزدەر بولعانى»، - دەپ قىر كورسەتكەن. مۇنداي جۇگەنسىزدىككە توزبەگەن ج.تاشەنەۆ ونى توقتاتىپ قويىپ: «تىڭ ولكەسى - قازاقستاننىڭ قۇرامىندا، ال قازاقستاندى ونىڭ ورتالىق پارتيا كوميتەتى مەن ۇكىمەتى باسقارادى. ءسىز سول پارتيانىڭ مۇشەسىسىز. مىناداي قىڭىر مىنەز بەن ءىستى قويمايتىن بولساڭىز، پارتيادان شىعارىپ، ورنىڭىزدان الامىز. سودان كەيىن باراتىن جەرىڭىزگە بارىپ، ارىزىڭىزدى ايتا بەرىڭىز»، - دەپ قاداپ ايتقان. ن.س.حرۋششەۆتىڭ قىرىنا ىلىگىپ، قىزمەتىنەن تومەندەتىلىپ، ماسكەۋدەن قازاقستانعا جىبەرىلگەن ا.ي.كوزلوۆ زارەسى ۇشىپ، سول جەردە كەشىرىم سۇراۋعا ءماجبۇر بولعان. وسىلاي ج.تاشەنەۆ ماسكەۋدىڭ جىبەرگەن كەۋدەمسوق ادامدارىن تاۋبەسىنە كەلتىرىپ، رەسپۋبليكامىزدىڭ بەس وبلىسىنىڭ رەسەيگە بەرىلمەيتىنىن اشىق مالىمدەگەن.

ەركىنبەك تۇرىسوۆ پەن جولدىباي بازاروۆتىڭ بىلاي دەپ جازعانى بار: 1959 جىلى 1 قازاندا قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ 10 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي كسرو باسشىسى ن.س.حرۋششەۆ باستاعان دەلەگاتسيا بارعان. ولاردى قحر باسشىسى ماو تسزەدۋن ءوزى قارسى العان. اڭگىمە ۇستىندە ماو تسزەدۋن: «كەڭەس وداعى ءسوز جوق ۇلى ەل، ال ءبىز ۇلى قىتايمىز!» - دەگەن. ال ن.س.حرۋششەۆ: «سولايى سولاي عوي، بىراق كوكپ - دۇنيەجۇزىلىك كوممۋنيستىك قوزعالىستىڭ  اۆانگاردى بولىپ كەلەدى»، - دەگەن.  ماو تسزەدۋن: «بىراق قىتايدا كوممۋنيستەر كسرو-عا قاراعاندا كوپ قوي»، - دەگەندە ن.س.حرۋششەۆ سوزدەن توسىلىپ قالعان. سوندا ج.تاشەنەۆ: «رەۆوليۋتسيانى كەڭەس كوممۋنيستەرى جاسادا ەمەس پە؟ ولار كەيىن قىتاي كوممۋنيستەرىنە كومەكتەستى عوي»، - دەپ تىعىرىقتان جول تاۋىپ كەتكەن. بۇل ۋاجگە قىتاي جاعى جاۋاپ بەرە الماي قالعان. ن.س.حرۋششەۆ  اڭگىمە بىتكەننەن كەيىن ريزا بولىپ ج.تاشەنەۆكە: «سەن ءوزىڭ ماركسيست ەكەنسىڭ عوي»، - دەگەن ەكەن.

كەلەسى كۇنى كەڭەس دەلەگاتسياسىنىڭ قۇرمەتىنە قوناقاسى بەرىلگەن. سوندا اراققا قىزىپ العان ن.س.حرۋششەۆ ءوزىن بارىنەن  جوعارى ساناپ، ورىنسىز لەپىرگەن. ونىمەن قىتايعا بىرگە بارعان ج.تاشەنەۆ ىڭعايسىزدانىپ، ن.س.حرۋششەۆتى شىنتاعىنان تۇرتكەن. ول ىزعارلانىپ «تيشە» دەپ الىپ، لەپىرۋىن جالعاستىرا بەرگەن. مۇنى بايقاپ قالعان ماو تسزەدۋن اۋدارماشىعا  الدەنە دەپ ءتىل قاتقان. ءتارجىمان ج.تاشەنەۆكە سىبىرلاپ: «ءسىز ۇيالماي-اق قويىڭىز»، - دەگەن. وسى جايتتەن كەيىن ماو تسزەدۋن كەڭەس دەلەگاتسياسىن شىعارىپ سالۋعا كەلمەگەن. قايتار جولدا ن.س.حرۋششەۆ: «الگى ماو تسزەدۋن كەشە ساعان نە ايتتى؟» - دەپ سۇراعان. سول وقيعاعا زىعىردانى قايناعان ج.تاشەنەۆ: «مىناۋىڭا ايت، كوپ ويلاپ، از سويلەسىن دەدى»، - دەپ جاۋاپ بەرگەن. سوندا ن.س.حرۋششەۆ قىزاراڭداپ ج.تاشەنەۆكە  سۇق ساۋساعىن بەزەگەن ەكەن.

سادىقبەك ادامبەكوۆ پەن جولدىباي بازاروۆتىڭ  بىلاي دەپ جازعانى بار: 1958 جىلى 28 شىلدەدە قازاقستان كوممۋنيستىك پارتياسى  ورتالىق كوميتەتىنىڭ بيۋروسىندا «قازاق ادەبيەتى» گازەتىنىڭ ساياسي باعىت-باعدارىنىڭ كوممۋنيستىك يدەولوگياعا ساي كەلمەيتىنى، «وزىق ويلىلاردىڭ» ويلاپ تاپقان پرولەتاريات مادەنيەتىنە، تالابىنا جات دۇنيەلەردى اڭساپ «اۋرۋى»، قازاق ۇلتشىلدارىن توڭىرەگىنە توپتاستىرۋ، «ادام ايتقىسىز قاتەلىككە ۇرىندىرعانى» گازەتتىڭ جابىلىپ-جابىلماۋى تالقىعا تۇسەدى. مىنبەگە سويلەۋگە شىعىپ بارا جاتقان گازەتتىڭ باس رەداكتورى سىرباي ماۋلەنوۆ قازاقستاننىڭ ءبىرىنشى باسشىسى يۆان دميتريەۆيچ  ياكوۆلەۆ باستاعان توپتىڭ مىسىنان اياعىن سىلبىر باسىپ، ءتۇسى قاشىپ بارا جاتقاندا ەشكىمدى كوزگە ىلمەي ورىنسىز ىلىك تاۋىپ،  «قازاق ادەبيەتىن» تۇقىرتىپ نەمەسە جاۋىپ تاستاعالى كەلىپ وتىرعاندارعا ىزالانعان جۇمابەك احمەتۇلى: «تايساقتاماي باتىل سويلە!» - دەپ جىگەر بەرەدى. جۇمەكەڭنىڭ الگى ءسوزى س. ماۋلەنوۆتى سەسكەنبەي سويلەۋگە يتەرمەلەپ، قورىتىندى سوزىندە بىلاي دەيدى: «قازاق حالقىنىڭ باسىنان شويىنداي قارا بۇلت كەتپەي-اق قويدى. ارال ماڭىنداعى بەتپاقدالادا وبا اۋرۋىنا قارسى بەكەت بار. ال الماتىدا ۇلتشىلداردى قولدان جاسايتىن «فابريكا» جۇمىس ىستەيدى»، - دەگەن ەكەن.

ج. تاشەنوۆتىڭ ءبىر اۋىز ءسوزى «قازاق ادەبيەتى» گازەتىن جاقتاۋشىلاردى ءبىر كوتەرىپ تاستاپ، ءماجىلىس زالىنداعى قارسىلاس توپتى جەڭىپ شىعۋىنا جول اشىپ بەرگەندەي بولعان. جۇمابەك احمەتۇلى ءبىرىنشى باسشىعا: «يۆان دميتريەۆيچ، قازاق تىلىندە شىعاتىن «قازاق ادەبيەتى» گازەتى تۋرالى ماسەلە قارالىپ جاتقاندا وسى بولىمدە جۇمىس ىستەيتىن قازاق جولداستار نەگە بيۋروعا قاتىسپايدى؟»، - دەيدى. ونىڭ سۇراعىنا جاۋاپ بەرۋدى ي.د.ياكوۆلەۆ ق.وسپانوۆقا ىسىرادى. ق.وسپانوۆتىڭ ورنىنا جاۋاپ بەرگەن ن.يۆانوۆ: «جاندوسوۆ دەمالىستا، ىسماعۇلوۆ ءىسساپاردا، ا. شالاباەۆ...»، - دەيدى. ي.د. ياكوۆلەۆ: «ءسىز بەن ءبىز قازاقشا بىلمەيمىز، سوندا بۇل ماسەلەنى بيۋروعا كىم ازىرلەگەن؟» - دەپ سۇرايدى. ن.يۆانوۆ: «باسقا سەكتورداعى جولداستاردى پايدالاندىق»، - دەيدى. س. مۇقانوۆ: «سوندا قازاقستان كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىندە قازاق جىگىتتەرىنە سەنىم جوق دەپ تۇسىنەمىز بە؟ وسى جاڭا عانا ىسماعۇلوۆتى دا، شالاباەۆتى دا كوردىم عوي»، - دەيدى. ي.د. ياكوۆلەۆ ويلانىپ قالادى. ءوز كەزەگىندە ساقتاعان بايىشەۆ گازەتتىڭ ۇلتشىلدىعىن 1913 جىلى شىققان «قازاق» گازەتىمەن سالىستىرىپ، «احمەت بايتۇرسىنوۆتىڭ «قازاق» گازەتىنىڭ لەبى اڭقىپ تۇر»، - دەپ سوگەدى. وسى ماسەلەگە بايلانىستى «سوتسياليستىك قازاقستان» (قازىرگى «ەگەمەن قازاقستان») گازەتىنىڭ رەداكتورى قاسىم ءشارىپوۆ: «قازاق ادەبيەتى» گازەتىن جابۋ كەرەك، ال باسقا قازاقتىلدى گازەتتەردى اۋدارماعا اينالدىرماسا بولمايدى. ەگەر «سوتسياليستىك قازاقستان» گازەتىن «كازاحستانسكايا پراۆدادان» اۋدارىپ،  رەداكتوردىڭ ورىنباسارى رەتىندە  قول قويسام، وزىمە ۇلكەن باقىت سانار ەدىم»، - دەيدى. سوندا ج. تاشەنوۆ: «سوتسياليستىك قازاقستان» گازەتىن اشقان دا سەن ەمەس، جاباتىن دا سەن ەمەسسىڭ، نە دەپ وتىرسىڭ ءوزىڭ؟!»  - دەپ تىيىپ تاستايدى. ءسويتىپ، قازاقستان كوممۋنيستىك پارتياسى  ورتالىق كوميتەتىنىڭ بيۋروسىنداعى تالقىلاۋدا «قازاق ادەبيەتى» گازەتى جابىلۋدان امان قالىپ، گازەتتى جاقتاۋشىلاردىڭ پايداسىنا شەشىلەدى.

اكادەميك شاپىق شوكيننىڭ ايتۋىنشا، ج. تاشەنوۆ ۇكىمەت باسشىسى بولعان كەزىندە ءبىرىنشى قازاق-ورىس سوزدىگىن قۇراستىرعان فيلولوگ-عالىم حايرۋللا ماحمۋدوۆ قابىلداۋىنا كىرىپ، ءوزىنىڭ جاي-كۇيىن ايتىپ، پاتەر الۋىنا كومەك سۇراعان. سوندا جۇمەكەڭ: «مۇنداي ادام قالاي ءۇيسىز ءجۇر، قالاداعى سالىنىپ جاتقان ۇيلەردەن قالاعان پاتەرىڭىزدى الىڭىز، سول سىزدىكى بولادى»، - دەيدى. ح.ماحمۋدوۆ قالانىڭ ۋ-شۋى از بۇرىشىنان پاتەر الادى. بىراق ول جەردەگى سالىنعان ۇيلەر ەكى بولمەلى ەكەن. ەكى پاتەردى قوسۋعا رۇقسات ەتىلمەيتىن. سوندا  ج. تاشەنوۆ: «قابىرعانى بۇزىپ، بىرىكتىرىڭدەر، ءوزىم جاۋاپ بەرەمىن»، - دەپ بۇيرىق بەرگەن ەكەن.

«سوعىستان كەيىن سولتۇستىك قازاقستان وبلىستىق كومسومول كوميتەتىنىڭ حاتشىسى قىزمەتىن اتقارىپ جۇرگەنمىن. ۇيلەنگەنمىن، زايىبىمىز ەكەۋمىز قارت اكە-شەشەمىزبەن تار ۇيدە تۇرۋعا ءماجبۇر بولدىق. بۇل جاعدايدى كەزدەيسوق بىلگەن ج. تاشەنوۆ ماعان ءتورت  جىل سوعىستا بولعان مايدانگەر رەتىندە كەزەكسىز ءۇي بەرگىزدى»، - دەيدى  پروفەسسور مۇقاش ەلەۋسىزوۆ.

– جۇمابەك تاشەنەۆ جايلى تانىمال تۇلعالار نە ايتتى ەكەن؟

– «ءار ۋاقىتتا جۇرەگىمنىڭ تورىنەن ورىن الاتىن  ەر ءىنىم – جۇمابەك تاشەنەۆ» (عابيت مۇسىرەپوۆ، جازۋشى).

«جۇمابەك تاشەنوۆ قانداي قىزمەتتە بولسا دا ەڭ الدىمەن ءوز ەلىنىڭ ماقسات-مۇددەسىنەن شىعاتىن، حالىقتىڭ جاعدايىن ويلايتىن، ۇلتتىق ماسەلەلەردى كسرو باسشىلارىنىڭ الدىندا تايسالماي قوياتىن، جۇرەگى قازاق دەپ سوعاتىن ءبىرتۋار ازامات ەدى» (ساعادات نۇرماعانبەتوۆ، گەنەرال، كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، قازاقستاننىڭ حالىق قاھارمانى).

– جۇمابەك تاشەنەۆ ايتتى دەگەن قانداي سوزدەر جادىڭىزدا جاتتالىپ قالعان؟

– «ءبىز برونمەن سوعىسقا بارماي قالدىق قوي. قابىلداۋىمىزعا كەلگەن سوعىس ارداگەرلەرىنىڭ ءوتىنىش-تىلەگىن جەرگە تاستامايىق، ولار وت پەن وقتىڭ استىنان كەلدى».

«نيكيتا سەرگەەۆيچ، ەگەر جوعارعى كەڭەس ءار رەسپۋبليكانىڭ جەرىن جەرگىلىكتى ورگاندارىنسىز شەشە بەرەتىن بولسا، كسرو-نىڭ جانە ۇلت رەسپۋبليكالارىنىڭ كونستيتۋتسياسىن جويۋ كەرەك قوي. ال ول كونستيتۋتسيالاردىڭ باپتارىندا ءار ۇلت رەسپۋبليكاسى ءوزىنىڭ تاريحي جەرىنە، ونداعى بايلىعىنا ءوز مەنشىگىم دەپ پايدالانۋعا قۇقى بار. ونى وزگەرتۋگە ەشكىمنىڭ، ەشبىر ورگاننىڭ قۇقى جوق»، -دەلىنگەن».

«سوتسياليستىك قازاقستان» گازەتىن اشقان دا سەن ەمەس، جاباتىن دا سەن ەمەسسىڭ!».

– شىمكەنتتەگى ءومىرى تۋرالى سىر شەرتسەڭىز.

– ج. تاشەنەۆ الدىمەن«پيونەرسكي پارك» (قازىرگى كەڭبابا) ساياباعىنىڭ ماڭىنداعى كوپقاباتتى ۇيلەردىڭ بىرىندە تۇرعان. ءوزى قايتىس بولعاننان كەيىن بۇل ءۇي ساتىلىپ كەتكەن. زايىبى الماتىداعى پەرزەنتتەرىنىڭ قولىنا بارعان. بىراق، «مەنى اكەلەرىڭنىڭ جانىنا جەرلەيسىڭدەر، - دەپ وسيەت ايتقان.

پوليتەحنيكالىق تەحنيكۋمنىڭ (قازىرگى كوللەدج) ماڭىنداعى كەيىن العان ۇيىنەن جۇمىسقا جاياۋ كەلىپ، جاياۋ قايتاتىن. سونداي كۇندەردىڭ بىرىندە ۇيىنە جاقىنداعاندا جۇرەك تالماسى ۇستاپ قالعان. «جەدەل جاردەم» شاقىرىپ، قان قىسىمىن ولشەپ كورگەندە تىم تومەن ءتۇسىپ كەتكەنى انىقتالعان. وسىلايشا 1986 جىلى 18 قاراشادا شىمكەنت قالاسىندا باقيلىق بولعان. جۇمەكەڭ جانە زايىبى باتەس ىدىرىسقىزى شىمكەنتتەن تاشكەنتكە قاراي شىعاتىن كۇرە جولدىڭ بويىنداعى  «قاسقا» زيراتىندا جەرلەنگەن.

– ەل ەسىندە قالعان يگى ىستەرى جايىندا دا بىلسەك دەيمىز.

– تىڭ يگەرۋ كەزىندە كوكشەتاۋ وبلىسىندا كەڭشار ديرەكتورى بولعان ف.مورگۋن 1957 جىلى تۇرعىندار جەر استىندا تۇششى سۋ بولسا دا قاجەتتى قۇرال-جابدىقتاردىڭ بولماعانىنان 20 شاقىرىم جەردەن سۋدى تاسىپ ىشكەن. وسىلاي قينالعان كەزدە ج. تاشەنەۆ كەلىپ، ءبىر اپتانىڭ ىشىندە ارمەنيادان سكۆاجينا ارقىلى سۋ تارتاتىن كومپرەسسور العىزىپ بەرىپ، سۋ ماسەلەسىن شەشكەنىن ريزالىق سەزىممەن جازعان.

ج. تاشەنەۆ شىمكەنت وبلىستىق اتقارۋ كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتىن اتقارعان كەزىندە، كۇزدە تۇركىستان ايماعىنىڭ ماقتاشىلارى ماقتا تازارتۋ زاۋىتىندا سۋ ماقتانى كەپتىرۋگە وتىن تابا الماي قينالعاندا سول اۋدانعا ۋاكىل بولىپ بارعان  ج. تاشەنەۆ قاراعاندى وبلىسىنىڭ باسشىلىعىمەن حابارلاسىپ، قاجەتتى ءبىرجارىم مىڭ توننا كومىردى جەتكىزىپ بەرگەن. سونىڭ ارقاسىندا اۋدان ماقتا دايىنداۋ جوسپارىن 102,7 پايىز ورىنداعان. سونىمەن قاتار  جۇماكەڭ تۇركىستانداعى قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسىنىڭ  جانىندا توپىراقپەن كومىلگەن شىعىس مونشاسىن قالپىنا كەلتىرىپ، ىسكە جاراتۋدى ىسكە اسىرعان.

كەزىندە ج. تاشەنەۆتىڭ ىسكەرلىگىن، قابىلەتىن شىمكەنت وبلىستىق پارتيا كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى ۆ.ا.ليۆەنتسوۆتىڭ ءوزى مويىنداۋعا ءماجبۇر بولعان. ول 1964 جىلى ماسكەۋدىڭ وكىلى قاتىسىپ وتىرعان قازاقستان كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىندەگى ماجىلىستە «نيكيتا سەرگەەۆيچ حرۋششەۆ جۇمابەك احمەتۇلى تاشەنەۆتىڭ نامىسىنا ءتيىپ، قىزمەتىنەن تومەندەتىپ، بىزگە وبلىستىق اتقارۋ كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى ەتىپ جىبەرسە دە ول ءوزىنىڭ تاڭعاجايىپ قابىلەتىنىڭ ارقاسىندا وڭتۇستىك قازاقستانداعى ەڭ قۇرمەتتى ادام بولىپ وتىر»، - دەپ مالىمدەگەن.

ەكونوميست، پروفەسسور عاراي ساعىمباەۆتىڭ جۇمابەك تاشەنەۆ رەسپۋبليكا باسشىلىعىندا بولعان التى جىلدا قازاقستاننىڭ ەكونوميكاسى مەن مادەنيەتى قارىشتاپ العا باسقانىن تومەندەگىدەي دايەك-دەرەكتەرمەن كورسەتەدى: ەلەكتر ەنەرگياسى قۋاتىن ءوندىرۋ – 2 ەسە، مۇناي ءوندىرۋ - 1,6 ەسە، كومىر ءوندىرۋ – 2 ەسە، تسەمەنت شىعارۋ – 15 ەسە، ماقتادان ماتا توقۋ – 5 ەسە، توقىما سىرت كيىم شىعارۋ – 3 ەسە، مينەرالدى تىڭايتقىش ءوندىرۋ – 2 ەسە، اياق كيىم تىگۋ – 4 ەسە، ەت ءوندىرۋ – 2 ەسە، قانت ءوندىرۋ - 1,5 ەسە، مال مايىن شىعارۋ - 1,4 ەسە، وسىمدىك مايىن شىعارۋ – 2 ەسە وسكەن. ەگىس كولەمى – 6 ميلليوننان 22 ميلليون گەكتارعا، ءىرى قارا مال سانى - 5,5 ميلليون، قوي مەن ەشكى - 28,5 ميلليون باسقا دەيىن وسكەن. حالىق شارۋاشىلىعىندا 125 مىڭ جوعارى ءبىلىمدى، 215 مىڭ ارناۋلى ورتا ءبىلىمدى ماماندار قىزمەت ەتكەن. بەس جىلدا 690 مىڭ پاتەر سالىنىپ، 2,4  مىڭ مەكەمە مەن كاسىپورىن ىسكە قوسىلعان. 6140 كىتاپحانا، 5140 كلۋب، 4777 كينوقوندىرعى، 25 مۋزەي، 19 وبلىستىق تەاتر جۇمىس ىستەپ تۇرعان. ءسويتىپ، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايى مەن تۇرمىس مادەيەتى ايتارلىقتاي جاقسارعان.

– جۇمابەك تاشەنەۆتىڭ قانداي ءتالىم-تاربيەسىن كورىپ ءوستىڭىز؟

– نەمەرە اعام - ومىرىمە، تاعدىرىما ۇلكەن اسەر ەتكەن جومارت جۇرەكتى جان بولاتىن. سول كىسىنىڭ ىقپالىمەن شىمكەنتتەگى پەداگوگيكالىق ينستيتۋتقا (قازىرگى وزبەكالى جانىبەكوۆ اتىنداعى وڭتۇستىك قازاقستان پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى) وقۋعا ءتۇستىم. جۇمەكەڭنىڭ  اتىنا كىر كەلتىرمەيىن، شاڭ جۋىتپايىن دەپ جوعارى وقۋ ورنىن ۇزدىك ءبىتىرىپ شىقتىم. ودان  ادالدىقتى، تۋرالىقتى، ەڭبەكقورلىقتى  ۇيرەندىك. شىمكەنت وبلىستىق،  كەلەس اۋداندىق كومسومول كوميتەتتەرىندە قىزمەت ىستەپ، شىڭدالۋ مەكتەبىنەن ءوتتىم. 42 جىلدىق ەڭبەك ءوتىلىمنىڭ 35 جىلىندا ءبىلىم سالاسىندا ءبىرىنشى باسشى بولىپ، ابىرويلى قىزمەت ىستەدىم. مىنە، وسىنىڭ ءبىرى جۇمەكەڭدەي جاقسى ادامنىڭ، اسىل ازاماتتىڭ جانىندا جيىرما جىلعا جۋىق جۇرگەنىمنىڭ ارقاسى دەپ بىلەمىن.

– جۇمەكەڭنىڭ وتباسى، ۇرپاقتارى جايلى دا بىلگىمىز كەلەدى.

– نەمەرە اعامنىڭ ءتورت ۇل، ءبىر قىزى بولعان. ۇلكەن ۇلى - سايان الماتىداعى پوليتەحنيكالىق ينستيتۋتتا (قازىرگى قانىش ساتباەۆ اتىنداعى زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتى) قىزمەت ىستەگەن. تەحنيكا عىلىمىنىڭ كانديداتى. قازىر كوزى ءتىرى. جاسى - سەكسەن ۇشتە. ەكىنشى ۇلى - ساياتتىڭ ماماندىعى ەكونوميست تۇعىن. ول ەرتەرەكتە قايتىس  بولىپ كەتكەن. بولاتى - وبلىستىق ءبىلىم بەرۋ باسقارماسىندا قىزمەت ىستەپ، زەينەتكە شىققان. كەنجەسى - مۇرات قازاق مەملەكەتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە (قازىرگى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى) كافەدرا مەڭگەرۋشىسى بولىپ قىزمەت ىستەگەن. تاريح عىلىمىنىڭ دوكتورى. سوڭعى ەكەۋى بىلتىر باقيلىق بولعان. ماسكەۋدەگى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ءبىرىن ءبىتىرىپ، ەكونوميست ماماندىعىن الىپ شىققان  اللاسى تۇرمىس قۇرىپ، سوندا قالىپ قويعان. نەمەرەلەرىنىڭ ۇلكەنى - ارمان سايانۇلى ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تۇلەگى. بۇگىندە امەريكا قۇراما شتاتتارىنداعى كاليفورنيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى. شىڭعىس ساياتۇلى - شىمكەنتتەگى قارجى باقىلاۋ سالاسىندا قىزمەت ىستەگەن. بۇگىندە -  الماتىدا قارجى باسقارماسىنىڭ باسشىسى. بەللا مۇراتقىزى دا جوعارى ءبىلىمدى مامان.

– جۇمابەك تاشەنەۆتىڭ ەسىمىن ماڭگىلىككە قالدىرۋ ماقساتىندا قانداي جۇمىستار اتقارىلۋدا؟

– قۇدايعا شۇكىر. حالقىن سۇيگەن، حالقى سۇيگەن جۇمەكەڭنىڭ ەسىمى ۇمىتىلماق ەمەس.  ج.تاشەنەۆ اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەتتە 100 جىلدىق مەرەيتويىنا ارنالعان عىلىمي-تەوريالىق كونفەرەنتسيا وتەدى. ءتۇس قايتا مەرەيتويلىق ميتينگ بولادى. كەشقۇرىم قاسيەتتى رامازان ايىنداعى اۋىزاشاردا ونىڭ رۋحىنا ارناپ اس بەرىلەدى.

شىمكەنتتە ج.تاشەنەۆ ۋنيۆەرسيتەتى، كوشەسى بار، كەۋدەمۇسىنى (بيۋست) ورناتىلعان. تاشەنەۆتانۋ ءپانى وقىتىلادى. اتالمىش جوعارى وقۋ ورنىنىڭ قۇرىلتايشىسى ءارى پرەزيدەنتى وڭالباي اياشەۆتىڭ ايتۋىنشا، ۋنيۆەرسيتەتتىڭ جاڭا زاماناۋي عيماراتىن سالۋ ءۇشىن جەر تەلىمى ساتىپ الىنعان. قۇرىلىس اياقتالعان كەزدە ونىڭ الدىنا ج.تاشەنەۆتىڭ ەڭسەلى ەسكەرتكىشى ورناتىلاتىن بولادى. ارىس قالاسىنداعى، تۇركىستاننىڭ ماڭىندا جاڭادان قۇرىلعان ساۋران اۋدانىنداعى مەكتەپتەرگە ەسىمى بەرىلگەن. استاناداعى رەسپۋبليكا جانە باراەۆ كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا بيىكتىگى سەگىز مەترلىك ەڭسەلى ەسكەرتكىشى ورناتىلعان. ۇلكەن داڭعىل مەن مەكتەپ-گيمنازيا ج. تاشەنەۆتىڭ اتىمەن اتالادى. قاراعاندى، تەمىرتاۋ، پەتروپاۆلوۆسك قالالارىندا مەكتەپ، الماتىدا كوشە بار.

– ۇلىقپان اعا، ج.تاشەنەۆتىڭ  مەرەيتويى قۇتتى بولسىن! تويدان تويعا، قۋانىشتان قۋانىشقا جەتە بەرىڭىزدەر!

– راقمەت!

سۇحباتتاسقان ءابدىساتتار ءالىپ، 

جۋرناليست، اقىن، اۋدارماشى، قازاقستان جۋرناليستەر جانە حالىقارالىق جازۋشىلار وداقتارىنىڭ مۇشەسى، رەسپۋبليكالىق «شىمكەنتىم، شىرايلىم!» ادەبي-كوركەم الماناعىنىڭ باس ديرەكتورى – باس رەداكتورى.

شىمكەنت قالاسى.

Abai.kz

4 پىكىر