اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ مۇنايدىڭ ارزانداۋى رەسەيدى ۋكرايناعا قارسى سوعىستى توقتاتۋعا ماجبۇرلەي الادى دەپ ەسەپتەيدى.

"ەگەر مۇناي قاتتى ارزانداسا، پۋتين ادام ءولتىرۋىن توقتاتادى. ەگەر مۇنايدىڭ باررەلى تاعى 10 دوللارعا ارزانداسا، وندا تاڭداۋ دا قالمايدى، سەبەبى [رەسەي] ەكونوميكاسىنىڭ احۋالى وتە ناشار" — دەدى ترامپ CNBC News ەفيرىندە.

ترامپ سونىمەن بىرگە رەسەي مۇنايىنان باس تارتپاعان ۇندىستانعا باج سالىعىن ەداۋىر كوبەيتەتىنىن جانە بريۋسسەل امەريكا ەكونوميكاسى الدىنداعى مىندەتتەمەلەرىن ورىنداماسا، ەو-عا 35 پايىزدىق باج سالىعىن ەنگىزەتىنىن ايتتى.

5 تامىزدا لوندوننىڭ ICE بيرجاسىندا Brent ماركالى مۇنايدىڭ ءبىر باررەلىنىڭ قازان ايىنداعى باعاسى 68 دوللاردان تومەن ءتۇستى. بۇل كەيىنگى ءبىر اپتاداعى ەڭ تومەنگى كورسەتكىش. وپەك+ ەلدەرى قىركۇيەكتە مۇناي ءوندىرىسى كولەمىن ارتتىرۋدى جوسپارلاپ وتىر. بۇعان قوسا، 8 تامىزدا رەسەيدەن اتىستى توقتاتۋدى تالاپ ەتكەن ترامپتىڭ ماسكەۋگە قارسى ۋلتيماتۋمىنىڭ مەرزىمى اياقتالادى. اقش پرەزيدەنتى تالاپ ورىندالماعان جاعدايدا ۆاشينگتون ماسكەۋگە قارسى سانكتسيا ەنگىزەتىنىن ەسكەرتكەن.

Reuters مالىمەتىنشە، ۆلاديمير پۋتين ترامپتىڭ تالاپتارىنا تىكە جاۋاپ بەرمەسە دە، ۆاشينگتونمەن قارىم-قاتىناستىڭ ناشارلاۋىنىڭ سالدارىن تۇسىنەدى، بىراق اسكەري ماقساتقا باسىمدىق بەرەدى.

قىتايدىڭ رەسەي مۇنايىن ساتىپ الۋىن ازايتۋ-ازايتپاۋ ماسەلەسى 12 تامىزدا اياقتالۋعا ءتيىس اقش قىتايدان تەك رەسەي مۇنايىن ەمەس، يراننان كەلەتىن مۇناي يمپورتىنا دا شەكتەۋ قويۋدى تالاپ ەتىپ وتىر. قازىر يران ءوز مۇنايىنىڭ 90 پايىزدان استامىن قىتايعا ەكسپورتتايدى. ال رەسەي بولسا قىتاي مۇناي يمپورتىنىڭ بەستەن ءبىر بولىگىن قامتاماسىز ەتىپ وتىر دەيدى ساراپشىلار.

ترامپ ۇندىستانعا دا قىسىم كورسەتىپ جاتىر. رەسەي ۋكرايناعا باسىپ كىرگەلى بەرى ءۇندىستان مەن قىتاي ماسكەۋدىڭ باستى مۇناي تۇتىنۋشىلارىنا اينالدى. ترامپ 4 تامىزدا Truth Social جەلىسىندە رەسەي مۇنايىن ساتىپ الىپ وتىرعانى ءۇشىن ۇندىستانعا سالىناتىن باج سالىعىن ايتارلىقتاي ارتتىراتىنىن مالىمدەدى.

قىتاي مەن ءۇندىستاننىڭ رەسەي مۇنايىن ساتىپ الۋىن تەجەۋ ماسكەۋ ءۇشىن اۋىر سوققى بولماق. بىراق ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، قىتايدىڭ دا اقش-قا قارسى قولدانار تەتىكتەرى بار.

اق ءۇي قازىر قىتايدى اقش ونىمدەرىن، سونىڭ ىشىندە امەريكالىق تەحنولوگيالاردى كوبىرەك ساتىپ الۋعا جانە اقش ەنەرگەتيكاسى مەن اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنە سۇرانىستى ارتتىرۋعا شاقىرىپ جاتىر.

الايدا قىتاي سيرەك مەتالدار سالاسىنداعى ۇستەمدىگىنە سۇيەنىپ، سونىڭ ءوز ىڭعايىنا پايدالانۋدى كوزدەپ وتىر. بۇل مينەرالدار ەلەكتر كولىكتەرىنىڭ اككۋمۋلياتورلارىنان باستاپ ماڭىزدى قورعانىس تەحنولوگيالارىنا دەيىنگى بارلىق وندىرىستە قولدانىلادى.

بۇل شىلدە ايىندا انىق بايقالدى. اقش ۇشاق قوزعالتقىشتارى مەن Nvidia كومپانياسىنىڭ H20 دەيتىن جاساندى ينتەللەكت چيپتەرىن ساتۋعا قويىلعان تىيىمىن جۇمسارتتى، ال قىتاي سيرەك مەتالدار ساتىلىمىنا قويعان شەكتەۋلەرىن الىپ تاستادى.

مۇناي يمپورتى جونىندەگى قىسىمدى كۇشەيتىپ جىبەرسە، اقش پەن قىتاي اراسىنداعى وسى كۇنگە دەيىن پىسىقتالعان كەلىسىمدەر جوققا شىعۋى مۇمكىن.

Abai.kz