ەۋروپالىق وداق رەسەيگە قارسى كەزەكتى – 19-شى سانكتسيالار پاكەتىن دايىنداپ جاتىر. بۇل تۋرالى Mezgil.kz اقپاراتتىق پورتالى جازدى. 

بۇل جولعى شەكتەۋلەردىڭ ەرەكشەلىگى – العاش رەت ورتالىق ازيا ەلدەرى نازارعا الىنۋى. اسىرەسە، قازاقستانعا قاتىستى سانكتسيا ەنگىزۋ ماسەلەسى بريۋسسەلدە قىزۋ تالقىلانۋدا.

حالىقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ جازۋىنشا، ەو-نى قازاقستان ارقىلى رەسەيگە ستراتەگيالىق تاۋارلاردىڭ جەتكىزىلىپ جاتقانى الاڭداتىپ وتىر. نەگىزگى اڭگىمە كومپيۋتەرلىك باسقارىلاتىن «CNC» ستانوكتارى مەن ماشينا جاساۋعا ارنالعان جابدىقتار جونىندە بولىپ وتىر. بۇل قوندىرعىلاردىڭ اسكەري وندىرىستە قولدانىلۋ قاۋپى جوعارى سانالادى.

سوڭعى ءۇش جىلداعى ساۋدا كورسەتكىشتەرى دە وسى كۇدىكتى كۇشەيتىپ وتىر. 2021 جىلى قازاقستان رەسەيگە «كولىك، قۇرىلعىلار، پريبورلار مەن اپپاراتتار» ساناتىندا شامامەن 471 ميلليون دوللاردىڭ ءونىمىن ەكسپورتتاسا، 2023 جىلى بۇل كورسەتكىش كۇرت ءوسىپ، 2,7 ميلليارد دوللارعا جەتكەن. 2024 جىلى دا كولەم جوعارى دەڭگەيدە ساقتالىپ، 2,1 ميلليارد دوللاردى قۇرادى. ەكسپورت كولەمىنىڭ بەس ەسەگە ارتۋى بريۋسسەلدە سۇراق تۋعىزباي قويمايدى (دەرەككوزى: Bloomberg).

الايدا ىقتيمال سانكتسيالار قازاقستان ەكونوميكاسىنا اۋىر سوققى بولۋى مۇمكىن. «CNC» ستانوكتارى ەلدىڭ وڭدەۋشى ونەركاسىبىنىڭ بارلىق سالاسىنا قاجەت. مۇناي-گاز سالاسىندا («قاشاعان»، «قاراشىعاناق»، «تەڭىز») قۇبىرلار مەن بولشەكتەردى وندىرۋدە، تاۋ-كەن مەتاللۋرگياسىندا (ERG, قازتسينك، Qarmet) ەكسكاۆاتوردان باستاپ پەش جابدىقتارىنا دەيىنگى بولشەكتەردى دايىنداۋدا، سونداي-اق ماشينا جاساۋ مەن كولىك يندۋسترياسىندا (سەماز، كاماز-قوستاناي، KIA Qazaqstan, تۇلپار زاۋىتى) بۇل جابدىقتارسىز ءوندىرىس مۇمكىن ەمەس. اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىن شىعاراتىن اگروماشحولدينگ تە تولىقتاي وسى تەحنولوگياعا تاۋەلدى.

سالا ساراپشىلارىنىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي شەكتەۋلەر قازاقستاندا جۇزەگە اسىپ جاتقان قايتا وڭدەۋ جوبالارىنا كەدەرگى كەلتىرۋى ىقتيمال. ولاردىڭ پىكىرىنشە، ەلدىڭ وزىنە دە بۇل جابدىقتار اۋاداي قاجەت. سول سەبەپتى قازاقستان بيلىگى ەو-مەن جۇرگىزىلىپ جاتقان كونسۋلتاتسيالاردا بارىنشا اشىقتىق كورسەتۋگە دايىن.

ايتا كەتەيىك، ەو سوڭعى ەكى جىلدا رەسەيگە قارسى 18 پاكەت سانكتسيا قابىلداعان. ونىڭ ىشىندە قارجى سەكتورىنا توسقاۋىلدار، مۇناي-گاز ەكسپورتىنا شەكتەۋلەر جانە جوعارى تەحنولوگيالىق جابدىقتارعا تىيىمدار بار.

2023 جىلى قابىلدانعان 11-ءشى پاكەتتىڭ اياسىندا ءۇشىنشى ەلدەر ارقىلى ماسكەۋگە سانكتسيالىق تاۋارلاردىڭ جەتۋىنە توسقاۋىل قويۋعا باعىتتالعان «anti-circumvention tool» اتتى مەحانيزم ىسكە قوسىلعان ەدى. سول كەزدە 10 ميكروندىق دالدىكتەگى CNC ستانوكتارى دا سانكتسيالىق تاۋارلاردىڭ قاتارىنا ەنگىزىلگەن.

ەندى بريۋسسەل وسى تەتىكتى قازاقستانعا قاتىستى قولدانۋدى قاراستىرىپ وتىر. سونىمەن قاتار، ەو جالپى ورتالىق ازياعا باعىتتالعان جاڭا شەكتەۋلەر پاكەتىن دە تالقىلاۋدا. ول جوعارى تەحنولوگيالىق جابدىق ەكسپورتىنا، قارجىلىق وپەراتسيالارعا جانە لوگيستيكا سالاسىنا اسەر ەتۋى ىقتيمال.

قازاقستان تاراپى ءۇشىن باستى مىندەت – قايتالاما سانكتسيالاردان ساقتانۋ. ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، ەۋرووداقتىڭ العاشقى ناقتى شەشىمدەرى الداعى اپتادا بەلگىلى بولادى. ەگەر قازاقستانعا قاتىستى سانكتسيالار قابىلدانسا، بۇل ەو-نىڭ ايماققا باعىتتالعان ساياساتىنىڭ جاڭا كەزەڭىن باستاپ بەرۋى مۇمكىن.

Abai.kz