قازاق حالقىنىڭ باي تاريحي وتكەن جولى بار، ونىڭ تاريحىنىڭ بەتتەرى بۇكىل ورتالىق ازيا مەن ەۋرازيانىڭ تاريحىمەن تىعىز بايلانىستى، ونىڭ اۋماعى زاڭدى تۇردە ادامزات وركەنيەتىنىڭ ەڭ ەجەلگى ورتالىقتارىنىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. تاريح عىلىم رەتىندە جەكە ادامنىڭ دا، جالپى قوعامنىڭ دا رۋحاني دامۋىنىڭ قۇرامداس ەلەمەنتى بولىپ تابىلادى.

وتارشىلدىق پەن كەڭەستىك ۋنيتاريزم كەزىندە قازاق حالقىنىڭ تاريحي ساناسى قاتتى دەفورماتسيالانعانىن ايتا كەتكەن ءجون. تاپتىق، يدەولوگيالىق كوزقاراستاردىڭ باسىم بولۋىنا بايلانىستى تاريحي-عىلىمي زەرتتەۋلەردىڭ مۇمكىندىكتەرى ايتارلىقتاي تارىلدى. توتاليتاريزم كەزىندەگى تاريح رەجيمدى قولداۋ قىزمەتىن اتقاردى.

بۇگىنگى تاڭدا قازاقستان تاريحى جاڭاشا تۋىلۋدا. قوعام رۋحانياتىن جاڭعىرتۋدىڭ بەلسەندى ۇدەرىسى ءجۇرىپ جاتقان تاۋەلسىزدىك جاعدايىندا ونىڭ ۇلتتىق وزىندىك ساناسى مەن ۇلتتىق ماقتانىشىنىڭ، تاريحي جادىنىڭ ءوسۋى، قازاقستاننىڭ ەجەلگى داۋىردەن بۇگىنگى كۇنگە دەيىنگى وبەكتيۆتى جانە شىنايى تاريحىن قالپىنا كەلتىرۋدىڭ ماڭىزى زور.

ۋاقىت وتكەننىڭ تاريحي تاجىريبەسىنە وبەكتيۆتى جانە سىني باعا بەرۋدى تالاپ ەتەدى، ويتكەنى ءبىز ودان بۇگىنگى كۇننىڭ كوپتەگەن كۇردەلى سۇراقتارىنا جاۋاپ تابامىز. قازاقستان تاريحىن دۇنيەجۇزىلىك تاريحي ۇدەرىستەرمەن بايلانىسسىز دۇرىس ءتۇسىنۋ مۇمكىن ەمەس. كۋرستىڭ ماقساتى – قازاقستان تاريحىن تەك ورتالىق ازيا ايماعىندا عانا ەمەس، بۇكىل دۇنيە جۇزىندە بولىپ جاتقان پروتسەستەرمەن بايلانىستىرا وقىتۋ.

قازاقستان تاريحىن زەردەلەۋ بارىسىندا ونى فيلوسوفيالىق كاتەگوريالارمەن تىعىز بايلانىستا كوپ ولشەمدى تاريحي پروتسەسس، ءارتۇرلى تاريحي داۋىرلەردىڭ وڭ جانە تەرىس باعالارى مەن ولاردىڭ قوعام مەن مەملەكەتتىڭ پروگرەسسيۆتى دامۋىنا قوسقان ۇلەسىن وبەكتيۆتى تالداۋ ارقىلى ماتەريالدى بەرۋدىڭ لوگيكالىق فورماسى رەتىندە اشىپ كورسەتۋ قاجەت.

بۇل رەتتە ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى، حالىقتىق داستۇرلەر مەن ادەت-عۇرىپتاردى، ءدىني نانىمداردى ەسكەرۋ ماڭىزدى. ولار ءبىزدى قازاقستاننىڭ تاريحي پروتسەسىن الەمدىك-تاريحي ۇدەرىس اياسىندا تەرەڭ، جان-جاقتى زەرتتەۋگە باعىتتاپ، ونى زەرتتەۋدىڭ باسىم باعىتتارىن ايقىندايدى.

كەرىمسال جۇباتقانوۆ،

تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، س. سەيفۋللين اتىنداعى قازاق اگروتەحنيكالىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى.

Abai.kz