سوڭعى بەس جىلدا قر مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى مادەني بىرەگەيلىكتى نىعايتۋ، كرەاتيۆتى يندۋستريالاردى دامىتۋ جانە ۇلتتىق ونەردى حالىقارالىق دەڭگەيدە تانىتۋ بويىنشا اۋقىمدى جۇمىس جۇرگىزدى.

(سۋرەت:https://www.gov.kz/)

بۇل كەزەڭدە ونەر سالاسىندا اۋقىمدى وزگەرىستەر ورىن الدى. اتى اڭىزعا اينالعان ۇجىمدار قايتا جاڭعىرىپ، قازاقستاننىڭ ورتالىق ازياداعى مادەني ورتالىق رەتىندە بەدەلى ارتتى.

2020 جىلعى ەلدىڭ جەتەكشى مادەني ۇيىمدارىنىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋ تۋرالى شەشىم جاڭا كەزەڭنىڭ باستالۋىنا نەگىز بولدى. بەس نەگىزگى ۇجىمعا، قۇرمانعازى اتىنداعى حالىق اسپاپتارى وركەسترىنە، م.اۋەزوۆ جانە اباي اتىنداعى تەاترعا، م.لەرمونتوۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق ورىس دراما تەاترى مەن ۇلتتىق كىتاپحاناعا «ۇلتتىق» مارتەبەسى بەرىلدى. وسى كەزەڭدە ق.قۋانىشباەۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق قازاق مۋزىكالىق-دراما تەاترى رەسپۋبليكالىق مەنشىككە ءوتتى. بۇل قادام تەاتردىڭ دامۋ مۇمكىندىكتەرىن كەڭەيتتى.

كەيىن دە مادەني باستامالار كوتەرىلىپ، ەل ءۇشىن جاڭا مۇمكىندىكتەر اشىلدى. 2022 جىلى ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇرانىڭ ەكەۋى - «ورتەكە» قۋىرشاق بي ونەرى مەن قوجاناسىر تۋرالى اڭىز يۋنەسكو-نىڭ رەپرەزەنتاتيۆتى تىزىمىنە ەندى.

قازاقستان ەستراداسىنىڭ سيمۆولى سانالاتىن «گۇلدەر» ءانسامبلى قايتا قۇرىلدى. روزا باعلانوۆا، مۇحتار اۋەزوۆ جانە احمەت بايتۇرسىنوۆتىڭ مەرەيتويلارىنا وراي 2 500-دەن استام ءىس-شارا ءوتتى، ولاردىڭ كوپشىلىگى حالىقارالىق دەڭگەيدە ۇيىمداستىرىلدى.

2023 جىلدىڭ سوڭعى كەزەڭى ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ كەزەڭىنە اينالدى. اتاپ ايتساق، ۇكىمەتتىڭ شەشىمىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2023-2029 جىلدارعا ارنالعان مادەني ساياسات تۇجىرىمداماسى بەكىتىلدى. بۇل قۇجات ۇزاق مەرزىمدى باعىتتاردى انىقتاپ، حالىقارالىق ىنتىماقتاستىققا جاڭا سەرپىن بەردى. سۇلتان بەيبارىستىڭ 800 جىلدىق مەرەيتويى اياسىندا 660 ءىس-شارا ۇيىمداسىرىلدى.

سوڭعى جىلدارى قازاقستان مادەنيەتى كۇندەرى بىرقاتار ەلدەردە (ازەربايجان، ارمەنيا، تۇركمەنستان، تاجىكستان، وزبەكستان، مىسىر، رەسەي جانە باسقا ەلدەردە) ۇيىمداستىرىلدى. قازاقستان ونەرپازدارى قاتىسقان گالا-كونتسەرتتەر، تەاتر قويىلىمدارى، قولدانبالى جانە كوركەمونەر كورمەلەرى، ۇلتتىق فيلمدەردىڭ كورسەتىلىمى جانە ەتنو توپتاردىڭ مۋزىكالىق كەشتەرى ءوتتى.

قازاقستان دەلەگاتسياسى كاير قالاسىنداعى جاڭادان قالىپقا كەلتىرىلگەن سۇلتان ءاز-زاھير بەيبارىس مەشىتىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋ راسىمىنە جانە حالىقتىق قولونەر مەن ونەر كورمەسىنە قاتىستى. تاشكەنت پەن سامارقاند قالالارىندا «اباي» وپەراسىنىڭ تۇساۋكەسەرى مەن «قازاقكونتسەرت» ۇجىمىنىڭ كونتسەرتى ءوتتى.

سونىمەن قاتار قازاقستان تاجىكستان، ازەربايجان جانە ساحا رەسپۋبليكاسىنىڭ (رف) مادەنيەت كۇندەرىن ۇيىمداستىردى.

قازاقستان مادەنيەتىن الەمدىك دەڭگەيدە تانىتۋدا 2024 جىل ماڭىزدى كەزەڭگە اينالدى. قازاقستان العاش رەت الەمدەگى جەتەكشى ونەر كورمەسى – ۆەنەتسيا ونەر بيەننالەسىندە ءوزىنىڭ ۇلتتىق پاۆيلونىن تانىستىردى.

وسى جىلى پاريجدەگى گيمە ازيا ونەرى مۋزەيىندە جانە قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنداعى تيانتسزين مۋزەيىندە («التىن ادام جانە ۇلى دالا» كورمەسى) قازاقستان ونەرىنىڭ كورمەلەرى ءوتتى. استانا ۇلتتىق مۋزەيىندە لەوناردو دا ءۆينچيدىڭ «ادەمى حانشايىم» كارتيناسى تانىستىرىلدى. ەلدىڭ مادەني ۇيىمدارىن بىرەگەي ۆيرتۋالدى ينتەرنەت كەڭىستىگىندە بىرىكتىرەتىن Qazaq Culture اقپاراتتىق-اعارتۋشىلىق پلاتفورماسى ىسكە قوسىلدى. مەملەكەتتىك كلاسسيكالىق گيتاريستەر كۆينتەتىمەن «بىرلىك» ءانسامبلى اتتى ەكى جاڭامۋزىكالىق ۇجىم قۇرىلدى.

2024 جىل V دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىندارىمەن ەستە قالدى، ونىڭ اشىلۋ جانە جابىلۋ سالتاناتىنا ديماش قۇدايبەرگەن قاتىستى. اشحابادتا قۇرمانعازى مەن ابايدىڭ ەسكەرتكىشتەرى، دۋشانبە مەن قازان قالالارىندا ابايدىڭ بيۋستەرى ورناتىلدى.

2025 جىلى مادەني-گۋمانيتارلىق ىنتىماقتاستىق نىعايىپ، بىرقاتار حالىقارالىق كەلىسىمدەر جاسالدى.

«مەركە اۋليەسى» اتتى جاڭا نوميناتسيا بويىنشا جۇمىس باستالدى. «بەتاشار» ۇلتتىق ءراسىمى ادامزاتتىڭ ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇراسىنىڭ رەپرەزەنتاتيۆتىك تىزىمىنە ەندى. سونىمەن قاتار، وزبەكستانمەن بىرلەسىپ «كەستە–سيۋزاننە» بويىنشا ورتاق نوميناتسيالىق قۇجات جولداندى.

بەيجىڭ قالاسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مادەنيەت ورتالىعىنىڭ قۇرىلۋى وسى جىلدىڭ ماڭىزدى وقيعالارىنىڭ ءبىرى بولدى. اشىلۋ سالتاناتىنا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ، قر مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى ايدا بالاەۆا، قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ مادەنيەت جانە تۋريزم ءمينيسترى سۋن ەلي، قوس ەلدىڭ ديپلوماتيالىق وكىلدەرى مەن شىعارماشىلىق قاۋىم وكىلدەرى قاتىستى.

ورتالىقتىڭ اشىلۋى – ۇزاقمەرزىمدى ديپلوماتيالىق ىنتىماقتاستىق پەن كەلىسىمنىڭ جەمىستى ناتيجەسى. 2022 جىلى قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسى توراعاسىنىڭ استاناعا مەملەكەتتىك ساپارى اياسىندا قاسىم-جومارت توقاەۆ پەن سي تسزينپين قىتاي مەن قازاقستاندا تەڭ نەگىزدە مادەني ورتالىقتار قۇرۋ جونىندە كەلىسىمگە كەلگەن بولاتىن.

بيىل اقتاۋ قالاسىنا  «تۇركى الەمىنىڭ مادەني استاناسى» مارتەبەسى بەرىلدى. بىشكەك قالاسىندا مۇحتار اۋەزوۆ پەن شىڭعىس ايتماتوۆقا ارنالعان «دوستىقتىڭ التىن كوپىرى» ەسكەرتكىشىنىڭ اشىلۋى ءوتتى. سونىمەن قاتار، تۇركىستان قالاسىنىڭ رۋحاني، تاريحي-مادەني جانە تۋريستىك ورتالىق رەتىندەگى مارتەبەسىن ايقىندايتىن «تۇركىستان قالاسىنىڭ ەرەكشە مارتەبەسى تۋرالى» زاڭ قابىلداندى.

قازىرگى تەحنولوگيالار مادەني دامۋدىڭ اجىراماس بولىگىنە اينالدى. 275 مۋزەي، 65 مىڭنان استام ەكسپونات جانە 200-دەن اسا 3D  فورماتتاعى ارتەفاكت تۋرالى مالىمەتتەردى قامتيتىن E-Museum ۆيرتۋالدى مۋزەيلەر جەلىسى جۇمىس ىستەيدى. ۇلتتىق ماڭىزى بار ەسكەرتكىشتەردى ساقتاۋ جانە باقىلاۋ ماقساتىندا تسيفرلىق جۇيەلەر مەن جاساندى ينتەللەكت ەلەمەنتتەرى ەنگىزىلۋدە.

قر مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ بەس جىلدىق جۇيەلى قىزمەتى ناتيجەسىندە وتاندىق ونەرپازدار، شىعارماشىلىق ۇجىمدار مەن مۋزەي مەكەمەلەرىنىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدە ونەر كورسەتىپ، قازاق مادەنيەتىن الەمگە پاش ەتتى. وسىلايشا، قازاقستان ورتالىق ازياداعى مادەني كوشباسشىعا اينالىپ، زاماناۋي مەن ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى ۇشتاستىرا بىلگەن مەملەكەت رەتىندە تانىلدى.

Abai.kz