قازاقستانداعى رەسەيلىك وتانداستارعا باعىتتالعان كەيبىر سايتتار الاقايلاپ، قازاقتىڭ ساياسي قىزمەتكەرىنىڭ اۋزىنان ۇشقان ءسوزدى دابىرايتىپ كورسەتىپ، عالامتوردى شۋلاتىپ جاتىر. ماقالالار تاقىرىبى ۇندەس: «قازاق ساراپشىسىنىڭ ويىنشا، قازاقستان باق-تارىنداعى رەسەيگە قارسى باعىتتاعى بىرقاتار ماتەريالدار الاڭداۋشىلىق تۋعىزادى»... پرەزيدەنت جانىنداعى ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى بولات سۇلتانوۆتىڭ اۋزىنان شىققان بۇل ءسوز وتاندىق ساراپشىلار مەن ساياساتكەرلەرىنىڭ نارازىلىعىن تۋعىزىپ وتىر.

قازاقستانداعى رەسەيلىك وتانداستارعا باعىتتالعان كەيبىر سايتتار الاقايلاپ، قازاقتىڭ ساياسي قىزمەتكەرىنىڭ اۋزىنان ۇشقان ءسوزدى دابىرايتىپ كورسەتىپ، عالامتوردى شۋلاتىپ جاتىر. ماقالالار تاقىرىبى ۇندەس: «قازاق ساراپشىسىنىڭ ويىنشا، قازاقستان باق-تارىنداعى رەسەيگە قارسى باعىتتاعى بىرقاتار ماتەريالدار الاڭداۋشىلىق تۋعىزادى»... پرەزيدەنت جانىنداعى ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى بولات سۇلتانوۆتىڭ اۋزىنان شىققان بۇل ءسوز وتاندىق ساراپشىلار مەن ساياساتكەرلەرىنىڭ نارازىلىعىن تۋعىزىپ وتىر.
بۇل تۇستا www.ءrussىans.kz سايتىندا بەرىلگەن اقپاراتقا سەنسەك، بولات سۇلتانوۆتى «مۇحيتتىڭ ار جاعىندا ويلاپ تابىلعان ارنايى جوبا، ياعني رەسەي شەكاراسىنىڭ بۇكىل اۋماعىندا رەسەيگە قارسى «كوردون» قۇرۋ ماسەلەسى» قاتتى تولعاندىرادى ەكەن. ءوز كەزەگىندە ساياساتتانۋشى: «ءبىزدىڭ بىلۋىمىزشە، وعان ۆارشاۆا كەلىسىمشارتى ۇيىمى بويىنشا ءبىزدىڭ بۇرىنعى وداقتاستارىمىز بەن كسرو-نىڭ كەيبىر بۇرىنعى رەسپۋبليكالارى كىردى. بۇل ءۇشىن العاشقىلارىن ەۋرووداق پەن ناتو-عا قابىلدادى، ال قالعاندارىن قابىلداۋعا ۋادە بەرىپ كەلەدى، ويتكەنى بۇل ۇيىمدار شەكسىز كەڭ ەمەس ءارى ولاردىڭ «قورىتۋ» مۇمكىندىكتەرى دە شەكتەۋلى كورىنەدى»، – دەپتى. رەسەيدىڭ باسىنا تونگەن قاۋىپكە اسا الاڭداپ وتىرعان بولات سۇلتانوۆ مۇنىمەن شەكتەلمەي، رەسەيدى ەسىرتكى ترافيگىنەن ساقتاۋ ءۇشىن قازاقستانعا باۋىرلاس وزبەك، قىرعىز، تۇرىكمەن ەلدەرىمەن اراداعى شەكارانى 2010 جىلعا دەيىن جابۋدى ۇسىنىپ وتىر. بۇل ءوز كەزەگىندە ورتالىق ازيا ەلدەرىنە تارايتىن سايتتاردا جارىسا بەرىلىپ جاتىر. ءبىر مىسال، CA-NEWS سايتىندا: «قازاق ساراپشىسى 2010 جىلى قىرعىزستان، وزبەكستان جانە تۇرىكمەنستانمەن اراداعى شەكارانى جابۋدى ۇسىنادى» دەپ حابار تاراتقان. ماقالادا بولات سۇلتانوۆتىڭ ءسوزى ويىپ بەرىلگەن: «وسى ارقىلى ءبىز اۋعانستاننان اعىلعان ەسىرتكىنىڭ ورتالىق ازيا مەن قازاقستان ارقىلى رەسەيگە ءوتۋىن دوعارىپ، رەسەيدىڭ بۇل اراداعى الاڭداۋشىلىعىن باسار ەدىك»، – دەپتى. ەلىمىزدىڭ ورتالىق ازيا ەلدەرىمەن بايلانىسىنان گورى رەسەيمەن اراداعى قاتىناستى جوعارى قويعان ساراپشىنىڭ بۇل ويى كورشىلەس ەلدەر ماماندارىنىڭ دا شىمبايىنا تيمەسىنە كىم كەپىل؟! ال وتاندىق ساراپشىلار بولات سۇلتانوۆتىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىگىمىزدى قورعايتىن مەكەمەنىڭ ديرەكتورى ءارى ساياسي قىزمەتكەر رەتىندە مۇنداي مالىمدەمە جاساۋى وزىندىك سالدارعا دۋشار ەتۋى مۇمكىن دەگەن ويدا. ساياساتتانۋشى ءازىمباي عالي بىلاي دەيدى: «بىرىنشىدەن، ءاربىر ادامنىڭ ءوز كوزقاراسى، تاربيەسى، سيمپاتياسى، العاشقى ماحابباتى مەن سۇيىكتى ورىس ادەبيەتى بولۋى مۇمكىن. بىراق مەملەكەتتىك قىزمەتتەگى ادام، ساياسي قىزمەتكەر، ونىڭ ۇستىنە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىككە جاۋاپ بەرەتىن مەكەمە – قر پرەزيدەنتى جانىنداعى ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتى، مەنىڭ ويىمشا، قازاقستاننىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىگىمەن اينالىسۋى كەرەك. ال قازاقستانداعى قازاق ءباسپاسوزى – ەڭ ءلويالدى، وتانسۇيگىش ءباسپاسوز. مەنىڭ ويىمشا، بۇل بولاتتىڭ اداسۋشىلىعى شىعار. بۇل ونىڭ قىزمەتىنە، جاسىنا جاراسپايتىن نارسە» دەي كەلە: «ەكىنشى ماسەلە – رەسەيگە قارسى «كوردون» قويىلادى ەكەن... باتىس – جاۋ بولسا، بۇل قىرعي-قاباق سوعىسىنىڭ قيسىندارى بولادى-مىس... اينالايىن، قىرعي-قاباق سوعىس باياعىدا بىتكەن. رەسەيدىڭ وزىندە دە قىرعي-قاباق سوعىس جوق دەيدى. ال ءبىزدىڭ سونداي لاۋازىمدى قىزمەتكەرىمىز تۋرا كەيبىر رەسەيدىڭ كەرتارتپا، يمپەرياشىل كوزقاراستاعى توپتارىنىڭ اڭگىمەسىن ايتىپ تۇرعان جوق پا؟» – دەيدى.
ساياساتكەر دوس كوشىم جالپى، بىزگە رەسەيگە قاتىستى كوزقاراستى ناقتىلاپ الۋ قاجەتتىگىن جەتكىزەدى. بۇل ورايدا ول: «مەنىڭ ويىمشا، ءبىز وتارسىزدىقتان بوساپ، ەركىندىك العاننان كەيىن تاۋەلسىزدىككە كوزقاراس مۇلدەم باسقاشا بولۋى كەرەك-ءتىن. ءبىز وتكەندى، تاريحتى ەستەن شىعارماۋىمىز كەرەك. مەن قازىر بۇرىنعى جاساندى بايلانىستارىمىزدى ايتا بەرۋدىڭ جاقسى جەرلەرىن كورە الماي تۇرمىن»، – دەيدى.
ءازىمباي عالي وسىنداي مالىمدەمە ارقىلى قازاقستاننىڭ ىشكى ىستەرىنە رەسەيدىڭ ارالاسۋىنا سىلتاۋ بەرىلىپ وتىرعانىن ەكشەپ ايتادى. ونىڭ ۇستىنە كورشىلەس الىپ مەملەكەتتى ەسىرتكى تاسىمالىنان ساقتاۋ ءۇشىن ورتالىق ازيامەن اراداعى شەكارانى جابۋ باستاماسىن سىن تەزىنە الادى. «ورتالىق ازيامەن شەكارانى جابۋ كەرەك دەگەنى نە؟! قازاقستان ورتالىق ازيادا كوشباسشى مەملەكەت بولۋىمەن قاتار، ەقىۇ-عا دا توراعالىق ەتپەك. بۇل – ءبىز ءۇشىن ۇلكەن ماسەلە. ال رەسەيدىڭ دۇنيەجۇزىندەگى ابىرويى تومەن. رەسەيدىڭ ءسوزىن سويلەگەن سوڭ، بەلارۋستىڭ دە بەدەلى ءتۇستى. دەسە دە، بەلارۋس ورىس ءباسپاسوزىن جاۋىپ تاستادى. ال بىرەۋدىڭ ءوز ىشىمىزدەن شىعىپ، ىشتەن شالعانى قولايسىز جاعداي عوي!» – دەيدى ساراپشى. بۇل ورايدا ءازىمباي عالي اڭداماي سويلەگەن ساياساتتانۋشىنى اقىلعا شاقىرىپ: «كەيبىرەۋلەر بۇل مەملەكەتتىڭ جاڭا كوزقاراسى دەپ ويلاپ قالۋى مۇمكىن. ورتالىق ازيا ەلدەرى تاراپىنان دا رەنىش تۋماسىنا كىم كەپىل؟! ول ءوز كەزەگىندە: «بۇل ديرەكتوردىڭ كوزقاراسى ەمەس، بۇل مەنىڭ جەكە، قارا باسىمنىڭ كوزقاراسى دەپ ايتۋى كەرەك-ءتىن. بۇلاي ايتۋعا ءالى دە كەش ەمەس»، – دەيدى.
ءبىز ەكى كۇن بويى بولات سۇلتانوۆتىڭ دا پىكىرىن ءبىلۋ ءۇشىن قابىلداۋ بولمەسى مەن قالتا تەلەفونىنا حابارلاسۋمەن بولدىق. بىراق قوڭىراۋ بارىپ تۇرسا دا، ساراپشى تەلەفون تۇتقاسىن كوتەرگەن جوق. ءسىرا، ونسىز دا كوپ ءسوز ايتىلعان سياقتى. ال «ايتىلعان ءسوز – اتىلعان وق» ەمەس پە؟!

كامشات تاسبولات
«ايقىن» گازەتى 23 مامىر 2009 جىل