سوڭعى كەزدە قازاقستاندىق ورىس ءتىلدى باق ماسكەۋدىڭ «قاڭباق كۇشىن» كەڭىنەن ءسوز ەتە باستادى. وعان سەبەپ ربك مەدياپورتالىنداعى «بيلىك رەسەيلىك «قاڭباق كۇشتى» رەفورمالاۋعا كوشتى//ۆلاستي پريستۋپيلي ك رەفورمە روسسيسكوي «مياگكوي سيلى» اتتى جاريالانىم تۇرتكى بولدى. وسى ماسەلەگە قاتىستى  CAMONITOR.KZ سايتىندا بىرقاتار قازاق ساياساتتانۋشىلارى، اتاپ ايتساق: جاقسىلىق ءسابيتوۆ، ايگۇل وماروۆا جانە يسلام كۋراەۆتار ءوز ويلارىن اسەل ومىربەكپەن بولعان سۇحباتتا ورتاعا سالدى. 

سۇحبات اۆتورى ءۇش ساياساتتانۋشىعا «قانشا ايتقانمەن... باتىستا ءوز بەدەلىنەن ايىرىلعان رەسەي ەڭ قۇرىعاندا پوستكەڭەستىك كەڭىستىكتە «ۇلكەن اعا» ءيميدجىن قايىرا قالپىنا كەلتىرۋگە تىپتەن مۇددەلى…» دەپ سۇراقتى توتەسىن قويدى. 

جاقسىلىق ءسابيتوۆ: «قاڭباق كۇشكە» قاتىستى رەسەي مالىمدەمەسىن ەلەپ-ەسكەرىپ كەرەگى جوق» دەپ ارقانى كەڭگە سالسا، ايگۇل وماروۆا ءوز كەزەگىندە «رەسەي تاراپىنان قاتتى قىسىم جاسالادى دەپ الاڭداۋعا ەش سەبەپ جوق» دەپ وي تۇيىندەگەنىمەن: «ەگەر قازاق ەلىندەگى ورىس جۇرتشىلىعىن جايلى ءسوز ەتەتىن بولساق، الدەنەنى بولجاي قويۋ قيىننىڭ قيىنى دەسەك تە،  ولاردىڭ بەلگىلى ءبىر بولىگى البەتتە رەسەي ىقپالىنىڭ ارتا تۇسۋىنە ۇمىتتەنگەنىمەن، قالعان باسىم بولىگى وزدەرىنە قاتىستى سولتۇستىك كورشىمىزدىڭ اپەرباقاندىق ارەكەتىن حوش كورە بەرمەيدى» دەگەن پىكىر ايتىپ، قازاق ەلىندەگى وركەڭدەر اراسىنداعى «ءوز جانە وزگەلىك» جىككە ءبولىنۋدىڭ ورىن الا باستاعانىن ەش جوققا شىعارمايدى.

يسلام كۋراەۆ قازاق ەلىندە رەسەيگە بۇيرەگى بۇراتىن جاسىرىن توپتىڭ بارلىعىن، جوق بولسا تاياۋ ارادا قۇرىلاتىندىعىن دا جوققا شىعارمايدى. «سول سەبەپتى قازاقستان باسقادا كەز كەلگەن مەملەكەت سياقتى ءوز اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىگىن مىعىمداي تۇسۋگە ءتيىس»، - دەپ اقىل قوسادى. ءارى ەگەر دەر كەزىندە الدىن الماساق، وندا پۋتين قول قويعان ورىس تىلدىلەردىڭ قوس ازاماتتىق قۇقىعى قازاق قوعامىنداعى 3 ميلليون ەتنيكالىق ورىستىڭ ءام ورىس تىلدىلەردىڭ ورتاسىنا وت جاعىپ، ەلىمىزدى الاتايداي بۇلدىرەتىندىگىن باسا ءسوز ەتەدى. ءوز تاراپىنان وسىنداي ايقىن قاۋىپكە قارسى تۇرۋ جولىندا بيلىكتى قوس ازاماتتىعى بارلارمەن بەل شەشە كۇرەسۋگە شاقىرادى.

«بەيقامدىقپەن، كوپشىلىگىمىز تۇتاستاي العاندا ءام قازاقستان، ءام باسقا دا تمد ەلدەرى رەسەيگە اقپارات مايدانىندا ۇتىلىپ جاتقاندىعىن ەلەمەيمىز. مىسالعا، قازاق ەلىندەگى بارشا ورىس ءتىلدى باق ىم-جىمى ءبىر بولعاندىقتان ارقاشاندا كرەملدىڭ سويلىن سوعادى، دەمەك، ءبىز قاۋقارسىزبىز. جالعىز جول كۇن سايىن سانى ءوسىپ، ۇستەمدىگى ارتىپ كەلە جاتقان قازاق ءتىلدى اۋديتوريانىڭ ىقپالىن ءوز ىشىمىزدە ارتتىرۋ. بىراق سولتۇستىك كورشىمىز بۇلاي بولارىن باياعىدا-اق سەزىنىپ، قازاق ءتىلىن جەتىك مەڭگەرگەن كاسىبي ماماندارىن دايارلاپ تا قويدى. رەسەيدە ورىس-قازاق اۋدارماشىلارىن دايىندايتىن ۋنيۆەرسيتەتتەر جەتىپ ارتىلادى. ولار بۇل باعىتتا سوڭعى 5-6 جىلدان بەرى قاۋىرت ىسكە كوشتى. ءبىزدىڭ اقپاراتتىق الاڭىمىزدىڭ قاۋىپسىزدىگى جايلى ءسوز ەتۋ وتە كۇردەلى ماسەلە» دەپ ءوز قاۋىپتەنۋىن اشىپ ايتادى.

وسىلايشا «رەسەيدىڭ «ۇلكەن اعالىق» جوسپارى ءبىزدى قايدا اپارىپ تاسقاياقتاي سوقتىرادى» دەگەن اۋىر ويعا قالامىز. 

جاقسىلىق ءسابيتوۆتىڭ: «مەنىڭ ءبىر دوسىم ايتقانداي، «سولجەنيتسىن، ليمونوۆ، جيرينوۆسكي جانە باسقادا رەسەي ساياساتشىلارىنا ءبىزدىڭ «جەكە پىكىرگە قۇلدىق ۇرۋشىلار» ەسكەرتكىش تۇرعىزۋعا ءتيىس. ولار ءبىزدىڭ ەتەكباستى جەكەلەگەن قازاقستاندىق يدەولوگتارعا قاراعاندا كوپ جاعدايدا وزدەرىنىڭ يمپەرياشىل وركوكىرەكتىكتەرى ارقىلى قر ازاماتتارىن ورتاق مۇددەگە جۇمىلدىرا الدى»،- دەگەن پىكىرىمەن وسى ورايدا كەلىسپەسكە امال جوق.

ءابىل-سەرىك الياكبار

Abai.kz