باسى: ويدان تويعا دەيىن

جالعاسى: تۇڭعىشتىڭ قىزىعى مەن قيىندىعى

جالعاسى: ساياساتتىڭ سالقىنى: ءىى چەمپيونات. 1934 جىل. يتاليا

جالعاسى: پوتستسونىڭ قايتالانباس قولتاڭباسى

جالعاسى: تۇتاس ۇلتتى قايعىرتقان گول

جالعاسى: ءالپى ەتەگىندەگى اۋلا فۋتبولى

جالعاسى: ۇلى جاڭالىقتار ۋاقىتى

جالعاسى: گاررينچانىڭ چەمپيوناتى

جالعاسى: ۇرلانىپ-تابىلعان كۋبوك

جالعاسى: 1970 جىل. قوش، «التىن نيكە»!

جالعاسى: 1974 جىل. «تۇتاسقان فۋتبولدىڭ» تۇعىرى

جالعاسى: دەر كەزiندە قۇرتىلعان مۇرت

جالعاسى: 1982 جىل. كاتتەناچچو جانە قارسى شابۋىل

جالعاسى: مايتالمان مارادونا جانە... «قۇدايدىڭ قولى»

XءىV چەمپيونات. 1990 جىل. يتاليا

الەم چەمپيونى – گەرمانيا
التىنداتىلعان جۇلدەنىڭ يەگەرى – ارگەنتينا
كۇمىس جۇلدەگەر – يتاليا
قولا جۇلدەگەر – انگليا

دزەنگانىڭ رەكوردى ءالى قۇلاعان جوق

فۋتبول تاريحىندا بۇل تۋرنير گولدىڭ تىم از سوعىلۋىمەن جانە پەنالتيلەر سەرياسىنىڭ كوپتىگىمەن ەستە قالدى. «ەڭ قىزىقسىز چەمپيونات» دەگەن باعا العان ءتۋرنيردىڭ باسقا ەمەس، فۋتبولى مىعىم قورعانىسىمەن ەرەكشەلەنەتىن ەلدە ءوتۋى دە زاڭدى سياقتى. دوپ دوداسىنا قاتىسۋشىلاردىڭ بارلىعى دا سول داڭقتى كاتتەناچچو رۋحىندا ونەر كورسەتتى. ەسەسىنە، الاڭنىڭ كەز كەلگەن بۇرىشىندا ءار دوپ ءۇشىن ولىسپەي-بەرىسپەيتىن ايقاس ءجۇردى.

كاتتەناچچونىڭ (يتاليان تىلىندە بۇل ءسوز «بەتون» دەگەن ۇعىمدى بەرەدى) نەگىزگى اۆتورلارى – الاڭ يەلەرى «ا» توبىندا وينادى. بۇرىن دا تاسقامال قورعانىسىمەن تانىمال يتاليا قۇراماسىنىڭ قاقپاسىنا گول سوعۋ بۇل جولى قيىننىڭ قيىنىنا اينالدى. ولاردىڭ قاقپاشىسى دزەنگا بەس ويىن بويىنا بىردە-ءبىر دوپ وتكىزگەن جوق. تەك التىنشى ماتچتىڭ (ال بۇل جارتىلاي فينال بولاتىن) 67-مينۋتىندا عانا ارگەنتينالىق كانيدجا بەرىك «بەتوننىڭ» ءبىر شەتىنەن ساڭىلاۋ تاپتى. سوندا بارىپ جۇرتشىلىق 517 مينۋت بويىنا قاقپاسىنا گول سوققىزباعان دزەنگانىڭ ەرلىگىن لايىقتى باعالاپ، ونىڭ فينالدىق تۋرنيرلەردە رەكورد جاساعانىن ءتۇسىندى.

يتاليا كەز كەلگەن چەمپيوناتتا جەڭىپ شىعۋدى ماقسات تۇتاتىندىقتان، ءوز جەرىندە وتەتىن تۋرنيردەگى جاۋاپكەرشىلىگى تىپتەن جوعارى بولدى. تۇتاس ەل ادزەلو ءۆيچينيدىڭ كومانداسىنان تەك قانا التىن جۇلدە تالاپ ەتتى. مۇنداي كەزدە فۋتبولشىلاردىڭ موينىنا ارتىلعان سەنىم مەن ءۇمىتتىڭ پسيحولوگيالىق سالماعى تىم اۋىر بولاتىنى انىق. سوندىقتان با ەكەن، قورعانىستا پالەندەي كوپ قيىندىققا دۋشار بولماعانىمەن، «سكۋادرا ادزۋررانىڭ» العى شەپتەگى ارەكەتتەرىنە سالقىنقاندىلىق جەتىسپەدى. العاشقى ويىندا ۆيچيني شابۋىل شەبىنە ۆياللي مەن كارنەۆالەنى شىعاردى. بىراق قارسىلاس قاقپاسىنىڭ قۇلپى ەش اشىلماي-اق قويدى. گولدان كۇدەرى ءۇزىلىپ، نە ىستەرىن بىلمەگەن باپكەر الاڭعا تىڭ ويىنشى شىعارعىسى كەلدى. بىراق ول كارنەۆالەنىڭ ورنىنا ويىنعا سەرەنا نەمەسە مانچيني سىندى تانىمال شابۋىلشىلاردىڭ ءبىرىن ەمەس، قۇراماعا سوڭعى ساتتە عانا شاقىرىلعان... سكيللاچيدى قوستى. مىنا قىزىقتى قاراڭىز: ماتچ 0:0 بوپ بىتۋگە جاقىن قالعاندا، جاس فۋتبولشى كۇتپەگەن جەردەن ەسەپ اشىپ، ماسقارا بولا جازداعان كومانداعا جەڭىس سىيلادى. ەكىنشى ويىندا دا العى شەپكە جىبەرىلگەن ءاۋ باستاعى جۇپتىڭ جولى بولمادى. سوڭعى تۋردا نەگىزگى قۇرام شابۋىلشىلارى تولىعىمەن وزگەردى: الاڭعا سكيللاچي مەن ر.بادجو شىعىپ، ءبىر-بىردەن گول سوقتى.

تاعى دا فرەدريكسسون، تاعى دا «قۇدايدىڭ قولى»...

«ۆ» توبىنداعى ويىندار سەنساتسيامەن باستالدى: الەم چەمپيونى ارگەنتينا دودانىڭ بەتاشار ماتچىندا كامەرۋننان ۇتىلىپ قالدى (0:1). تۇركىمەنستاندا تۋىپ-ءوسىپ، كەيىن سامارقاننىڭ «ديناموسىندا» ويناعان ۆالەري نەپومنياششي جاتتىقتىرعان افريكالىق كوماندا توپتا عانا ەمەس، جالپى چەمپيوناتتا تاماشا ويىن كورسەتىپ، جانكۇيەرلەر جادىندا وشپەستەي ءىز قالدىردى. ماتچ تاعدىرىن شەشكەن جالعىز گولدى شابۋىلشى ومام بييك سوقتى. ونىڭ ايىپ الاڭىنا اۋەلەپ كەلگەن دوپقا قاتتى سەكىرگەنى سونداي، ءتىپتى جەردەن ەمەس، اكروباتتاردىڭ سەرىپپەسىنەن اسپانعا ۇشقانداي اسەر قالدىردى.

وكىنىشكە قاراي، كامەرۋندىقتار تەك جاقسى قىرىمەن عانا ەمەس، تىم دورەكى ويىنىمەن دە «كوزگە ءتۇستى». 61-مينۋتتا وڭ قاپتالمەن قۇيىنداتىپ كەلە جاتقان كانيدجانى كانا بييك شەكتەن شىققان تاسىلمەن قارسى الىپ، قالپاقتاي ۇشىردى. فرانتسۋز تورەشىسى ۆوترو ويلانعان جوق، بۇزاقىعا بىردەن قىزىل كارتوچكا كورسەتتى. ويىننىڭ سوڭعى مينۋتتارىنداعى ماسسينگتىڭ ارەكەتى دە فۋتبول، قالا بەردى سپورت ۇعىمىنان الشاق جاتقان بولاتىن. ناتيجەدە كامەرۋن قۇراماسى كەزدەسۋدى 9 ويىنشىمەن اياقتادى.

وسى تۋرداعى كسرو – رۋمىنيا ماتچى دا جۇرت كۇتپەگەن ناتيجەمەن اياقتالدى (0:2). ءبىرىنشى گول داساەۆتىڭ قاتەلىگىنەن سوعىلدى. وڭ قاناتتان ايىپ الاڭىنا ەنگەن لەكەتۋش ورتا تۇسقا پاس بەرەردەي سىڭاي تانىتتى دا، سوعان يلانىپ، بەيعام قالعان قاقپاشىنى قاپ دەگىزىپ، دوپتى بەرگى باعانانىڭ تۇبىنەن تورعا ىتقىتىپ جىبەردى. ال ەكىنشى گولدىڭ سوعىلۋىنا تىكەلەي ۋرۋگۆايلىق تورەشى كاردەلينو ىقپال ەتتى. اۋەلەپ بارا جاتقان دوپقا جەتە المايتىنىن بىلگەن قورعاۋشى حيدياتۋللين ونى قولمەن توقتاتتى، بۇل كەزدە ول ايىپ الاڭىنىڭ سىرتىندا ەدى. بىراق ۋرۋگۆايلىق قازى كۇتپەگەن جەردەن 11 مەترلىك نۇكتەنى نۇسقادى! ءسويتىپ، لەكەتۋش ءوزىنىڭ ەكىنشى دوبىن سوقتى.

سوسىن ىسكە «كسرو-نىڭ جەندەتى» – 1986 جىلى بەلگيانىڭ وفسايدتان سوعىلعان گولدارىن ەسەپتەپ جىبەرەتىن شۆەد تورەشىسى فرەدريكسسون مەن... «قۇدايدىڭ قولى» كىرىستى. ارگەنتينامەن ويىننىڭ 10-مينۋتىندا پروتاسوۆتىڭ باسپەن سوققان دوبىن قاقپاعا كىرىپ بارا جاتقان جەرىنەن مارادونا... قولىمەن قايتارىپ جىبەردى! فرەدريكسسون مۇنى بايقاماي قالدى (الدە بايقاماعانسىدى). وسى ساتتە ارگەنتينالىق قاقپاشى پۋمپيدو باعاناعا سوعىلىپ، يىعىن جاراقاتتاپ الدى. ويىندى جالعاستىرا المايتىنى بەلگىلى بولعان سوڭ (ەندى قايتىپ بۇل چەمپيوناتتا الاڭعا شىعۋدان كۇدەرىن ۇزگەنى كەيىننەن انىقتالدى), ونىڭ ورنىنا قوسالقى قاقپاشى گويكوەچەا شىقتى. كسرو فۋتبولشىلارى ەكىنشى تايمدا تايلى-تاياعىمەن العا ۇمتىلىپ، ويىننىڭ باسىم بولىگىن قارسى قاقپانىڭ الدىندا وتكىزسە دە، جولى بولمادى.

ەكى ويىندا دا جەڭىلىس تاپقان لوبانوۆسكيدىڭ جىگىتتەرى 1/8 فينالعا شىعۋدان سوندا دا كۇدەرىن ۇزگەن جوق-تى. ەگەر ولار سوڭعى ويىندا كامەرۋندى ءتورت دوپ ايىرماشىلىعىمەن ۇتسا، ال رۋمىنيا مەن ارگەنتينا ءوزارا تەڭ ويناماي، كەز كەلگەن بىرەۋى جەڭىسكە جەتسە – كسرو قۇراماسى 3-ورىننان-اق كەلەسى كەزەڭگە وتە الار ەدى. كەڭەس كومانداسى ءوز مىندەتىن مۇلتىكسىز ورىندادى. ءبىرىنشى تايمدا-اق پروتاسوۆ پەن زىگمانتوۆيچ ءبىر-بىردەن دوپ سوعىپ ۇلگەردى. افريكالىقتاردى دا ورىس باپكەرى جاتتىقتىرعانىن ەسكەرسەك، ەل اراسىنداعى «ەكى جاق كەلىسىپ وينادى» دەگەن كۇماندى ەش نەگىزسىز دەي الماس ەدىك... راسىندا دا، ەكىنشى تايمدا زاۆاروۆ پەن دوبروۆولسكي ەسەپتى ەسەلەي ءتۇستى. ويىن 4:0 بوپ اياقتالدى، بىراق ارگەنتينا مەن رۋمىنيا دا وزدەرى ءۇشىن ءتيىمدى ناتيجەگە قول جەتكىزدى (1:1). ءسويتىپ، كسرو قۇراماسى ءبارىبىر ءتورتىنشى ورىندا قالدى، ال قالعان ءۇش كوماندا كەلەسى كەزەڭگە ءوتتى.

مۇباراكتار قارسىلاستارىن ەمەس، كوممەنتاتورلاردى ءابىرجىتتى

«س» توبىندا ونەر كورسەتكەن برازيليانىڭ ساپىنداعى 22 ويىنشىنىڭ 15-ءى ەۋروپا كلۋبتارىندا وينايتىندىقتان، بۇل جولعى كوماندا ءستيلى ۇلتتىق ەرەكشەلىكتەن ءسال الشاق بولدى. قارت قۇرلىق كوماندالارىنان پراگماتيزمدى جاقسىلاپ ۇيرەندى مە، الدە كۇشىن كەيىنگە ساقتادى ما، ايتەۋىر سەباستيان لازاروني باپتاعان ۇجىم ءۇش ويىندا 4-اق دوپ سوقتى. تاعى ءبىر اتاپ وتەرلىك جايت: ءدۇبىرلى دوداعا تۇڭعىش رەت قاتىسقان كوستا-ريكا قۇراماسى ويلاماعان جەردەن شوتلاندىقتار مەن شۆەدتەردى جەرگە قاراتىپ، 2-ورىن الدى.

«D» توبىنان ەكىنشى ساتىعا گەرمانيا، يۋگوسلاۆيا جانە كولۋمبيا ءوتتى دە، بىرىككەن اراب امىرلىكتەرى تەك ولارعا ۇپاي ۇلەستىرۋمەن شەكتەلدى. كارلوس البەرتو پاررەيرا جاتتىقتىرعان اراب كومانداسى وزگەلەردى تەك... قۇرامىندا مۇباراك تەكتى 6 ويىنشىنىڭ بار ەكەنى ارقىلى عانا تاڭداندىرا الدى. راسىندا دا، ءباا كومانداسىنىڭ ويىنىنان رەپورتاج جۇرگىزۋگە ءتيىس تەلەكوممەنتاتورلارعا جانىمىزدىڭ اشىعانى انىق: «دوپ حاليد مۇباراكتا، ول حۋسەين مۇباراكقا تاستادى، وڭ قاپتالدا ناسسەر مۇباراك بوس تۇر، بىراق حۋسەين پاستى وعان ەمەس، سول جاقتاعى فەيسال مۇباراكقا بەردى» – ولاردىڭ ارابتاردىڭ ويىنىن سۋرەتتەۋى، جۋىقتاپ العاندا، وسىنداي بولعانى راس-تى...

نەمىستەردىڭ اياق الىسىنا قاراپ-اق بولاشاق چەمپيونداردىڭ ويىنىن كورگەندەي اسەردە قالارىڭىز انىق ەدى. 90 مينۋت بويى قارقىنىن ءبىر ىرىكپەگەن ولار ەۋروپاداعى مىقتى ۇجىمداردىڭ ءبىرى سانالاتىن يۋگوسلاۆيانى تالقانداپ تاستادى. باس باپكەر ف.بەككەنباۋەر 1986 جىلعى چەمپيوناتتان سوڭ، شاۋ تارتقان «شالداردىڭ» بىرازىمەن قوشتاسىپ، ورنىنا كلينسمانن، كولەر، حەسسلەر، رويتەر سەكىلدى جاس تالانتتاردى شاقىرعان-دى. بۇرىنعىلاردان تەك فەللەر، ماتتەۋس، بەرتولد، برەمە جانە ليتتبارسكي عانا قالعان-دى. مىنە، وسى جاستىق جالىن مەن سالقىنقاندى تاجىريبە كەرەمەت ۇيلەسكەن ۇيىمشىل ۇجىم بار قارسىلاسىنان باسىم ءتۇسىپ، اقتىق سىنعا قاراي زاۋلاپ كەلە جاتتى.

«ە» توبىندا دا وزگەلەرگە ۇپاي ۇلەستىرگىش ءبىر «جومارت» كوماندا بولدى (وڭتۇستىك كورەيا). ءالسىز قارسىلاستى كەزەك-كەزەك ۇتقان يسپانيا، بەلگيا جانە ۋرۋگۆاي فۋتبولشىلارى كەلەسى كەزەڭگە جولداما الدى.

«ع» توبىندا يرلانديا قۇراماسى ءتارتىپتى قيمىلىمەن ءتانتى ەتتى. راس، اتاقتى اعىلشىن مامانى دجەككي چارلتون باپتاعان كوماندا بىردە-ءبىر ويىندا جەڭىسكە جەتكەن جوق. الايدا مۇنداي ءدۇبىرلى دوداعا تۇڭعىش رەت قاتىسسا دا، ازۋلى قارسىلاستارىنىڭ ەشقايسىسىنان جۇرەكسىنبەي، باتىل وينادى. جالپى، بۇل توپتاعى التى كەزدەسۋدىڭ بەسەۋى تەڭ اياقتالدى. تەك سوڭعى تۋردا ەگيپەتتى تىزە بۇكتىرگەن انگليا قۇراماسى توپ جەڭىمپازى اتاندى. ۇپايلارى دا، دوپ ايىرماسى دا بىردەي يرلانديا مەن گوللانديانىڭ 2-3-ورىنداردى قالاي بولىسەتىنى جەرەبە ارقىلى انىقتالدى. قۇرامىندا ۆان باستەن، گۋلليت، فرانك رايكاارد، ر.كۋمان سەكىلدى جارىق جۇلدىزدارى بار، 1988 جىلى ەۋروپا چەمپيونى اتانعان «قىزعالداقتار ەلىنىڭ» قۇراماسى ءسويتىپ 3-ورىن الدى دا، 1/8 فينالدا... گەرمانيا كومانداسىنا تاپ كەلدى.

ميللا مەن ستويكوۆيچتىڭ ەرلىگى

جالپى، نەمىستەر مەن گوللاندىقتاردىڭ ءوزارا ماتچى قاشاندا تارتىستى وتەدى. بۇل جولى دا سولاي بولدى. اسىرەسە نەمىستەردىڭ قارقىنى كەرەمەت ەدى. بۇكىل ويىن بويىنا ايقىن باسىمدىق تانىتقان ولار سول ارتىقشىلىعىن قاي-قايسىسى دا جانكۇيەر جۇرەگىن سەلت ەتكىزەر ەكى ادەمى گولمەن تۇيىندەدى. بىرىنشىسىندە كلينسمانن سول قاپتالدان بۋحۆالد اۋەلەتىپ تاستاعان دوپتى باسپەن ءدال سوقتى. ەكىنشىسىندە برەمە ايىپ الاڭىنىڭ بۇرىشىندا تۇرىپ قيعاشتاي تەپتى. اۋەلدە دالاعا ۇشقانداي كورىنگەن دوپ شيىرىلىپ بارىپ قاقپانىڭ ارعى بۇرىشىنا قويدى دا كەتتى. ماتچ بىتۋگە ءبىر مينۋت قالعاندا كولەر ءوز ايىپ الاڭىندا ۆان باستەندى اياعىنان شالىپ قۇلاتتى دا، ر.كۋمان ەسەپ ايىرماسىن قىسقارتتى – 2:1.

1/8 فينالدا برازيليا قۇراماسىنىڭ جولى بولمادى. ارگەنتينامەن كەزدەسكەن ولار 90 مينۋت بويى تىنباي شابۋىلداپ، گويكوەچەا قورعاعان قاقپانىڭ بۇكىل باعاناسى مەن ماڭدايشاسىنا تەڭبىل دوپپەن «ءمور باسىپ» شىقسا دا، بالەكەتتى تورعا تۇسىرە الماي-اق قويدى. ال 81-مينۋتتا مارادونانىڭ تاماشا پاسىنان سوڭ تاففارەلمەن جەكپە-جەك شىققان كانيدجا برازيليالىقتاردىڭ ءۇمىتىن ءبىرجولا ءۇزىپ تىندى.

كامەرۋن – كولۋمبيا كەزدەسۋىنىڭ تاعدىرىن تاعى دا 38 جاستاعى شابۋىلشى ميللا شەشتى. «تاعى دا» دەيتىن سەبەبىمىز: افريكالىقتار توپتىق تۋرنيردە رۋمىنداردى دا اتالمىش ارداگەردىڭ قوس دوبىنىڭ ارقاسىندا تىزە بۇكتىرگەن بولاتىن. 1/8 فينال كەزەڭىندە قارسىلاستار 90 مينۋت بويى ءبىر-بىرىنەن ايلاسىن اسىرا المادى. ال 106-مينۋتتا ميللا ەكى قورعاۋشىنى جولدا قالدىرىپ، قارسىلاستىڭ ايىپ الاڭىنا ەندى دە، نىسانانى ءدال كوزدەدى. ارادا ءۇش مينۋت وتكەندە الاڭنىڭ ورتاسىنا دەيىن شىعىپ ويناۋعا اۋەس كولۋمبيالىق «تاۋەكەلشىل» قاقپاشى يگيتا وزىمەن دوپقا تالاسپاققا ۇمتىلعان ميللانى الداپ وتپەك بولدى دا، ودان ايرىلىپ قالدى: بوس قالعان قاقپاعا تۋرا شاپقان شابۋىلشى ەكىنشى گولدى سوقتى.

يتاليا قۇراماسى وتە تارتىستى وتكەن ويىندا ۋرۋگۆايدى 2:0 ەسەبىمەن تىزە بۇكتىردى. العاشقى كەزەڭدە «ايدى اسپانعا ءبىر-اق شىعارعان» كوستا-ريكا كومانداسىن چەحوسلوۆاكيا فۋتبولشىلارى 4:1 ەسەبىمەن ۇتىپ، جەرگە قايتا ءتۇسىردى (سكۋحراۆى ءۇش دوپ سوقتى). ەكى رەت ايىپ سوققىسىن كەرەمەت ورىنداعان يۋگوسلاۆ ستويكوۆيچ يسپاندىقتاردى ەلىنە ەرتە قايتاردى. 119-مينۋتتا گاسكويننىڭ اۋەلەتىپ بەرگەن دوبىن جەرگە تۇسىرمەستەن تورعا باعىتتاعان پلاتتىڭ گولى انگليانى شاتتاندىرا قۋانتىپ، بەلگيانى وكىنتە سان سوقتىردى. يرلاندىقتار مەن رۋمىندار ءۇشىن قوسىمشا ۋاقىتتىڭ ءوزى ازدىق ەتتى، ويىننان سوڭعى پەنالتي سەرياسىندا تيموفتەنىڭ سوققىسىن قايتارا العان قاقپاشى بوننەر ءوز كومانداسىنا جەڭىس سىيلادى.

پەنالتي ۇستاعىش گويكوەچەا

شيراق باستالعان پلەي-وفف كەزەڭى شيرەك فينالعا كەلگەندە قايتادان سۇيىلا باستادى. باستى نازاردا ناتيجەنى ۇستاۋعا قۇمار كوماندالار العا ۇمتىلار الدىندا دا ارت جاققا ءبىر قاراپ الۋدى ادەتكە اينالدىردى. اۋەلگى ويىنداردا باقىتىن شابۋىلدان ىزدەگەن گەرمانيانىڭ ءوزى چەحوسلوۆاكيامەن كەزدەسۋدە قورعانىسقا كوپ كوڭىل ءبولدى. پەنالتيدەن سوعىلعان جالعىز گولدى قاناعات تۇتقان نەمىستەر ەكىنشى تايمدا بۇرىنعىداي ەسەپتى ەسەلەي تۇسۋگە ۇمتىلعان جوق. يتاليا ءوزى سەكىلدى تىلىنىڭ بەرىكتىگىمەن بەلگىلى يرلانديانى ارەڭ ۇتتى. 1986 جىلعى چەمپيوندىق قۇرامىنىڭ نەگىزگى بولىگىن ساقتاعان ارگەنتينا بولسا، تاعى دا سۇرەڭسىز ويىن كورسەتىپ، سۇمدىق ءىش پىستىرارلىق كەزدەسۋدە يۋگوسلاۆتاردى ۇتا المادى. بۇل جولى ولاردى قاقپاشى گويكوەچەانىڭ پەنالتي قايتارعىش قاسيەتى قۇتقارىپ قالدى.

ال كامەرۋن – انگليا ماتچى چەمپيوناتتاعى ەڭ تاماشا ويىن بولدى. ەسەپتى اعىلشىندار اشتى: ءپيرستىڭ سول قاپتالدان قولمەن ولشەگەندەي ءدال بەرگەن دوبىن پلاتت تازا بريتاندىق ستيلدە باسپەن تورعا ءدوپ قادادى. بىراق بۇدان سوڭ ويىن تىزگىنى افريكالىقتارعا كوشتى. ولاردىڭ قارقىنى اسىرەسە كەزدەسۋدىڭ ەكىنشى بولىگىندە الاڭعا ميللا شىققان سوڭ ۇدەي ءتۇستى. بۇل جولى كامەرۋندىق ارداگەر ءوزى گول سوققان جوق، ەسەسىنە، ويىننىڭ ناتيجەسىن جالعىز ءوزى جاساي جازدادى. اۋەلى ايىپ الاڭىنا اندىزداپ ەركىن ەنگەن ول اعىلشىن قورعاۋشىسىن ويىن ەرەجەسىن بۇزۋعا ماجبۇرلەدى: 11 مەترلىك نۇكتەدەن كۋندە ءمۇلت كەتكەن جوق. ارادا ءۇش مينۋت وتكەندە ول جانىنا قارسىلاسىنىڭ ءۇش بىردەي ويىنشىسىن جيناپ الىپ، دوپتى وڭ جاعىنان بولەكتەنە بەرگەن ەكەكەنىڭ الدىنا تاستاي سالدى – 2:1. لەزدە-اق ەسەپتىڭ استى ۇستىنە شىقتى!

وكىنىشكە قاراي، 83-مينۋتقا دەيىن ازۋلى قارسىلاسىن ۇتىپ تۇرعان كامەرۋندىقتار ماتچ سوڭىندا جانە قوسىمشا ۋاقىتتا ءوز ايىپ الاڭىندا ەكى رەت ءتارتىپ بۇزىپ، قولدا تۇرعان جەڭىستەن ايرىلىپ قالدى. ەكى پەنالتيدى دە لينەكەر ءساتتى ورىندادى. باسپاسوزدە بۇل جەڭىلىستىڭ مىناداي دا سەبەبى بار ەكەندىگى جازىلدى: فۋتبول قۇراماسىن يتاليادا ەكى اپتادان ارتىق ۋاقىتقا قالدىرۋ كەدەي ەلدىڭ بيۋدجەتىنە اسا اۋىر تيەتىندىكتەن، ۇلتتىق فەدەراتسيا باسشىلارى... انگليادان ادەيى ۇتىلىپ، ەرتەرەك ەلگە قايتۋدى بۇيىرىپتى!

جارتىلاي فينالدىق قوس كەزدەسۋ دە فۋتبول ەمەس، پەنالتي تەبۋدەن جارىسقا اينالىپ كەتتى. يتاليا فۋتبولشىلارى ارگەنتينامەن ويىندى وتە ادەمى باستاپ ەدى. 17-مينۋتتا دجاننيني مەن ۆياللي دوپتى كەرەگە ادىسىمەن قاقپاقىلداپ اكەلدى دە، العاشقىسى كەيىنگىسىنە باسپەن كەرەمەت پاس بەردى. شابۋىلشى تاياۋ جەردەن قۇشىرلانا-اق تەۋىپ ەدى، قالاي ەكەنىن ءوزى عانا تۇسىندىرە الار، گويكوەچەا قولىمەن قايتارىپ ۇلگەردى. بىراق سكيللاچيدىڭ نانى دا – وسىلاي كەرى سەرپىلگەن دوپتار ەمەس پە؟ قاشاندا قاجەت نۇكتەدەن تابىلاتىن ول سالقىنقاندىلىق تانىتىپ، دوپتى تورعا ءدال باعىتتادى.

ارگەنتينالىقتاردىڭ تارازى باسىن تەڭەستىرۋگە مۇمكىندىگى اسا كوپ بولعان جوق. 67-مينۋتتا دا ولاردىڭ گول سوعا قويۋى نەعايبىل ەدى. الايدا بۇعان دەيىن ەش ءمۇلت كەتپەگەن دزەنگانىڭ قاتەلىگى يتاليالىقتاردىڭ باعىن بايلادى. مارادونا دوپتى سول قاپتالمەن وزا شاپقان ولارتيكوەچەاعا بەرىپ ەدى، ول اۋەلەتىپ ايىپ الاڭىنا تاستادى. ول جەردە كانيدجا تۇرعان، دوپ تۋرا سونىڭ باسىنا كەلدى. ەگەر قاقپاشى ورنىندا تۇرا بەرگەندە ارگەنتينالىقتىڭ سوققىسى ونىڭ وڭاي جەمىنە اينالعان بولار ەدى. قاس قىلعاندا، دزەنگا ءوزى جەتە المايتىن دوپقا تۇرا ۇمتىلدى. «نە تۇلەن ءتۇرتتى ەكەن...» دەپ وسىندايدا ايتىلاتىن بولار. اقىرىندا ول جولدا اۋانى قارماپ قالدى دا، ودان سەكۋند بۇرىن كانيدجانىڭ توبەسىن جاناپ وتكەن الا دوپ اسىقپاي بارىپ تورعا ءتۇستى... ويىننان سوڭعى پەنالتي سەرياسىندا گويكوەچەا تاعى دا ەرلىك جاسادى.

مارادونا رەنجىسە دە، گەرمانيا جەڭىسكە لايىق ەدى

گەرمانيا – انگليا كەزدەسۋى تەڭ دارەجەدە ءوتتى. ەكى كوماندا دا فينالعا شىعۋ ءۇشىن بارىن سالدى. الايدا ءبىر-بىرىنەن باسىمدىعىن بايقاتا المادى. امال جوق، جەڭىمپازدى تاعى دا ويىننان سوڭعى پەنالتيلەر انىقتادى. نەمىس فۋتبولشىلارىنىڭ بىردە-ءبىرى ءمۇلت كەتكەن جوق، ال اعىلشىنداردان ءپيرستىڭ تەپكەن دوبىن يللگنەر ۇستاسا، ۋوددلدىڭ سوققىسى قاقپادان بيىك كەتتى.

فينالدا تاعى دا گەرمانيا مەن ارگەنتينا كەزدەستى. وكىنىشكە قاراي، وسىدان ءتورت جىل بۇرىنعى عاجايىپ كەزدەسۋدەي ەمەس، بۇل جولعى ماتچ تارتىستى بولسا دا، مازمۇندى وتپەدى. راس، كارلوس بيلاردونىڭ كومانداسى فينالدا قۇيىن-پەرەن نەمىستەردىڭ تەگەۋرىنىنە 85 مينۋت توتەپ بەردى-اق. توتەپ بەرگەندە، تەك ءوز قاقپاسى الدىندا ۇيلىعىسىپ، نەمىس فۋتبولشىلارىنىڭ ويىنىنا كەدەرگى جاساۋدى عانا ءبىلدى. ول از بولسا، دورەكىلىگىمەن كودەسال مەندەستىڭ ءتوزىمىن تاۋىسقان ەكى ويىنشىسى الاڭنان قۋىلىپ كەتتى. تورەشى ماتچ بىتۋگە 5 مينۋت قالعاندا ولاردىڭ قاقپاسىنا ءسال كۇماندىلەۋ 11 مەترلىك بەلگىلەدى (ايتپاقشى، بۇعان قاتتى نارازى بولعان مارادونا ماراپاتتاۋ راسىمىندە فيفا پرەزيدەنتى جواو اۆەلانجدىڭ قولىن الۋدان باس تارتتى). گويكوەچەانىڭ پەنالتي ۇستاۋدىڭ تەڭدەسسىز شەبەرى ەكەنىن بىلەتىن برەمە دوپتى ادەيى قاقپانىڭ تۋرا بۇرىشىنا باعىتتادى. سوققىنىڭ باعىتىن باعامداعان قاقپاشى جانۇشىرا ۇمتىلسا دا جەتە المادى.

ءسويتىپ، گەرمانيا قۇراماسى ءۇشىنشى رەت الەم چەمپيونى اتاندى. جانە التىن جۇلدەگە لايىق ونەر كورسەتتى. ولار توپتىق كەزەڭدە 4-4-2 سحەماسىمەن ويناعان بولسا، پلەي-وفف كەزەڭىنەن باستاپ، 3-5-2 تاكتيكالىق جۇيەسىنە كوشتى. اۋگەنتالەر – ليبەرو (ارتقى ورتالىق قورعاۋشى) بولسا، كولەر مەن بۋحۆالد ونىڭ ءسال الدىندا ورنالاستى. قوس قاپتالداعى بەرتولد پەن برەمە قورعانىسقا دا، شابۋىلعا دا بىردەي ارالاستى. بۇرىن ارتقى شەپكە كوپ قارايلايتىن ماتتەۋستى بۇل جولى بەككەنباۋەر العا جىلجىتىپ، ديسپەتچەر رەتىندە ءساتتى پايدالاندى. وعان ليتتبارسكي مەن حەسسلەر سەنىمدى سەرىك بولا ءبىلدى. قوس شابۋىلشى فەللەر مەن كلينسمانن ءۇش-ۇشتەن دوپ سوقتى.

ويىن ناتيجەلەرى

فينالدىق تۋرنيرگە 24 كوماندا قاتىستى.

52 ويىن وتكىزىلدى، 115 دوپ سوعىلدى (ورتا ەسەپپەن 2,21 گول).

«ا» توبى

يتاليا – اۆستريا – 1:0, اقش – چەحوسلوۆاكيا – 1:5, يتاليا – اقش – 1:0, اۆستريا – چەحوسلوۆاكيا – 0:1, يتاليا – چەحوسلوۆاكيا – 2:0, اۆستريا – اقش – 2:1

«ۆ» توبى

ارگەنتينا – كامەرۋن – 0:1, كسرو – رۋمىنيا – 0:2, ارگەنتينا – كسرو – 2:0, كامەرۋن – رۋمىنيا – 2:1, ارگەنتينا – رۋمىنيا – 1:1, كامەرۋن – كسرو – 0:4

«س» توبى

برازيليا – شۆەتسيا – 2:1, كوستا-ريكا – شوتلانديا – 1:0, برازيليا – كوستا-ريكا – 1:0, شۆەتسيا – شوتلانديا – 1:2, برازيليا – شوتلانديا – 1:0, شۆەتسيا – كوستا-ريكا – 1:2

«D» توبى

ءباا – كولۋمبيا – 0:2, گەرمانيا – يۋگوسلاۆيا – 4:1, يۋگوسلاۆيا – كولۋمبيا – 1:0, گەرمانيا – ءباا – 5:1, گەرمانيا – كولۋمبيا – 1:1, يۋگوسلاۆيا – ءباا – 4:1

«ە» توبى

بەلگيا – وڭت.كورەيا – 2:0, ۋرۋگۆاي – يسپانيا – 0:0, بەلگيا – ۋرۋگۆاي – 3:1, وڭت.كورەيا – يسپانيا – 1:3, بەلگيا – يسپانيا – 1:2, وڭت.كورەيا – ۋرۋگۆاي – 0:1

«ع» توبى

انگليا – يرلانديا – 1:1, گوللانديا – ەگيپەت – 1:1, انگليا – گوللانديا – 0:0, يرلانديا – ەگيپەت – 0:0, انگليا – ەگيپەت – 1:0, يرلانديا – گوللانديا – 1:1

1/8 فينال

كامەرۋن – كولۋمبيا – 2:1 (قوسىمشا ۋاقىتتا), چەحوسلوۆاكيا – كوستا-ريكا – 4:1, برازيليا – ارگەنتينا – 0:1, گەرمانيا – گوللانديا – 2:1, يرلانديا – رۋمىنيا – 0:0 (پەن. 5:4), يتاليا – ۋرۋگۆاي – 2:0, يسپانيا – يۋگوسلاۆيا – 1:2 (قوسىمشا ۋاقىتتا), انگليا – بەلگيا – 1:0 (قوسىمشا ۋاقىتتا)

شيرەك فينال

ارگەنتينا – يۋگوسلاۆيا – 0:0 (پەن. 3:2), يتاليا – يرلانديا – 1:0, كامەرۋن – انگليا – 2:3 (قوسىمشا ۋاقىتتا), گەرمانيا – چەحوسلوۆاكيا – 1:0

جارتىلاي فينال

يتاليا – ارگەنتينا – 1:1 (پەن. 3:4), گەرمانيا – انگليا – 1:1 (پەن. 4:3)

3-ورىن ءۇشىن ماتچ

يتاليا – انگليا – 2:1

فينال

گەرمانيا – ارگەنتينا – 1:0

8 شىلدە. ريم. «وليمپيكو» ستاديونى. 73 603 كورەرمەن. تورەشى كودەسال مەندەس (مەكسيكا).

گەرمانيا: يللگنەر، بەرتولد (رويتەر، 74), اۋگەنتالەر، كولەر، بۋحۆالد، برەمە، ماتتەۋس، ليتتبارسكي، حەسسلەر، فەللەر، كلينسمانن.

ارگەنتينا: گويكوەچەا، سەرريسۋەلا، سيمون، رۋدجەري (مونسون، 46), لورەنسو، سەنسيني، باسۋالدو، ترولو، بۋررۋچاگا (كالدەرون، 53), مارادونا، دەزوتتي.

گول: برەمە، 85, پەنالتيدەن.

ەسكەرتۋ العاندار: ترولو، فەللەر، مارادونا.

64-مينۋتتا مونسون، ال 87-مينۋتتا دەزوتتي الاڭنان قۋىلدى.

سۇرمەرگەندەر

سكيللاچي (يتاليا) – 6 دوپ، سكۋحراۆى (چەحوسلوۆاكيا) – 5, ماتتەۋس (گەرمانيا), ميللا (كامەرۋن), ميچەل (يسپانيا), لينەكەر (انگليا) – 4.

ساكەن سىبانباي

Abai.kz