«ۇلتتىق كينونى قولداۋ ورتالىعى» توڭىرەگىندەگى داۋ ءالى باسىلعان جوق. ءاۋ باستا مەملەكەت بولگەن قارجىنى جوبالارعا بايقاۋ ارقىلى ۇلەستىرۋگە وسى مەكەمە مىندەتتى بولعان. ناۋرىز ايىنان بەرى ىرىكتەۋدە وتكەن زاڭسىزدىقتار مەن زاڭ بۇزۋشىلىقتاردى كينوگەرلەر عانا ەمەس، پارلامەنت قابىرعاسىنان دەپۋتاتتار دا زار قاقساپ ايتىپ كەلەدى. ءتيىستى ورگاندارعا اشىق حات تا جازىلدى، ۇندەۋ دە جولداندى. نارازى توپ مامىردىڭ ون ەكىسى كۇنى ميتينگ وتكىزدى. ولار تالابى ورىندالماسا، ادىلدىك ىزدەپ اقورداعا بارۋعا بەكىنىپ وتىر. ماسەلە نەدەن باستالدى؟ ميتينگ قالاي ءوتتى؟ مۇنىڭ شەشىمى بار ما؟

«ۇلتتىق كينونى قولداۋ ورتالىعى» 2023 جىلى كەلىپ تۇسكەن 283 جوبانىڭ 153-ءىن كونكۋرستىق ىرىكتەۋگە قاتىسۋعا جىبەرمەدى. ساراپشىلاردىڭ قاراۋىنا جىبەرىلمەگەن جوبالاردىڭ ىشىندە ساراپشىلار كەڭەسى «ەڭ ۇزدىك ستسەناري» دەپ باعالاعان ازامات شارعىننىڭ «شىرماۋىق» ءفيلمى دە بار. نارازى توپتىڭ سوزىنشە، اتالمىش ورتالىق مۇنى قولدان زاڭسىز ۇيىمداستىرىپ وتىر.

«كينوورتالىق وزدەرى شىعارعان ىشكى ەرەجەسىن اياق استىنان وزگەرتىپ، قر «باسەكەلەستىك تۋرالى»، «كينو تۋرالى»، «ءتىل تۋرالى» زاڭدارىن بۇزىپ وتىر»، – دەيدى كينوگەرلەر. بۇدان بولەك، ورتالىقتىڭ جاۋاپتى قىزمەتكەرلەرى ىرىكتەۋ بويىنشا ەشقانداي حاتتاما جاساماعان جانە حابارلامارىندا قاتە-كەمشىلىك كوپ، وتىرىك تە جەتەرلىك ەكەن. باستى كەمشىلىك – كينونى قولداۋ ورتالىعىندا كينو سالاسىنىڭ مامانى جوق.

تاعى ءبىر كوڭىل اۋداراتىن ۇلكەن ماسەلە – ۇلتتىق كينونى قولداۋ ورتالىعىندا مەملەكەتتىك تىلدە قىزمەت كورسەتىپ، اقپارات بەرۋگە جارايتىن قىزمەتكەرلەردى ەمگە تاپپايسىز. مۇنى دا قاپالى كينوگەرلەر اشىنا ايتتى. اتتەگەن-ايى سول، قابىلدانباعان 150-دەن اسا جوبانىڭ باسىم بولىگى قازاق تىلىندە جاسالعان. بۇدان جالعىز عانا قورىتىندى شىعادى: ۇلتتىق كينونى قولداۋ ورتالىعى مەملەكەتتىك تىلگە ديسكريميناتسيا  جاساپ وتىر. ال قىزىعى، كەلەسى كەزەڭگە وتكەن جوبالاردىڭ ون شاقتىسىنىڭ قۇجاتى تۇپ-تۋرا وتپەگەندەردىكىندەي ازىرلەنگەن.

ساناپ تاۋىسۋ قيىنعا اينالىپ بارا جاتقان وسىنداي ماسەلەلەردى مىنبەردەن پارلامەنت دەپۋتاتتارى دا كوتەردى. بايقاۋدان ادىلەتسىز شەتتەتىلگەن كينوگەرلەردىڭ اششى داۋسىنا قۇلاق تۇرگەن ەشكىم بولمادى. ولار سودان سوڭ، مامىردىڭ ون ەكىسى كۇنى «ۇلتتىق كينونى قولداۋ ورتالىعى» ورنالاسقان «الماتى» قوناق ءۇيىنىڭ الدىندا ميتينگ وتكىزدى. ميتينگتىڭ تاراۋ ستسەناريى قازاقستاندا وتكەن كەز كەلگەن ميتينگتىڭ تاراۋ ستسەناريىنەن اناۋ ايتقانداي وزگەشە بولا قويعان جوق.

مامىر ايىنىڭ ون جەتىسىنەن ون سەگىزىنە قاراعان ءتۇنى نارازى كينوگەرلەر سوتتالدى. اتاپ ايتار بولساق، سوت اكتەر-رەجيسسەر ازامات شارعىندى اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكستىڭ 488-بابى 6-بولىگىمەن كىنالى دەپ تانىپ، وعان 30 اەك مولشەرىندە ايىپپۇل جازاسىن (30% جەڭىلدىكپەن 72 مىڭ تگ) ايىپپۇل جازاسىنا كەستى; رەجيسسەر ارىبيبەك ءور التايدى اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكستىڭ 488-بابى 6-بولىگىمەن كىنالى دەپ تانىپ، 30 اەك مولشەرىندە (103 مىڭ تگ) ايىپپۇل سالدى. رەجيسسەر ەلزات ەسكەندىردى اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكستىڭ 488-بابى 6-بولىگىمەن كىنالى دەپ تانىپ، 30 اەك مولشەرىندە (103 مىڭ تگ) ايىپپۇل سالدى.

تالاپتارى ورىندالماي توقتامايتىنىن ەسكەرتكەن ولار تومەندەگى شارالار قولعا الىنسىن دەيدى:

1. مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى، دەپۋتاتتىق كورپۋس، تاۋەلسىز زاڭگەرلەردەن تاۋەلسىز كوميسسيا قۇرىلىپ، قوسىمشا نارازى توپ وكىلدەرىنەن باقىلاۋشىلار بەكىتىلسىن;

2. ساراپشىلار كەڭەسىنىڭ جۇمىسى تاۋەلسىز كوميسسيانىڭ قورىتىندىسى شىققانعا دەيىن توقتاتىلسىن;

3. تاۋەلسىز كوميسسيا مەن باقىلاۋشىلارعا كونكۋرسقا جىبەرىلگەن 130 ءوتىنىش پەن وتپەي قالعان 153 كينوجوبا وتىنىمدەرىن قايتا قاراپ، تەكسەرىپ شىعۋ قۇزىرەتى بەرىلسىن;

4. زاڭ بۇزۋشىلىقتار مەن كەلەڭسىزدىكتەر انىقتالعان جاعدايدا ۇكقم ورتالىعىنىڭ باسشىلىعى مەن جاۋاپتى قىزمەتكەرلەرىنە قاتىستى زاڭدى قۇقىقتىق شارالار قولدانىلىپ، جاۋاپقا تارتىلسىن.

Abai.kz