پاتشا – اللانىڭ جەردەگى كولەڭكەسى. بۇل – حاديس. الايدا، اتالمىش حاديس مانىنە قاراپايىم حالىقتى بىلاي قويعاندا، ءدىندارلاردىڭ ءوزى بويلاي بەرمەيدى. ەگەر كوپشىلىك قاۋىم سونى جەتە تۇسىنسە، وندا سول ەلدە قوي ۇستىنە بوزتورعاي جۇمىرتقالاعان زامان ورنار ەدى. قاي مەملەكەتتىڭ دە كوكسەگەنى سول. ول ەلدىڭ قازاقستان بولاتىندىعى كۇمانسىز. سەبەبى ءبىزدىڭ ءداستۇرلى ءدىنىمىز بەن ۇلتتىق سانامىز وسى حاديس مانىنە بايلانىستى قالىپتاسقان. سوندىقتان دا ءبىز پاتشانى، بوداندىقتا ۇستاعان وتارلاۋشى ەل پاتشاسىنىڭ ءوزىن «اق پاتشا» دەپ اياق-قولىن جەرگە تيگىزبەي دارىپتەگەنبىز. وكىنىشكە قاراي، ەجەلدەن كەلە جاتقان سول ۇعىم-تۇسىنىك اق پاتشانىڭ تاقتان تايۋىمەن بىرگە كومەس تارتتى. الايدا، وشكەن جوق. بىزگە جوعارىدا ايتىلعان حاديس ارقىلى قالىپتاسقان سول تانىم-تۇسىنىكتى قايتا جاڭعىرتۋ قاجەت. گاپ اتاۋدا ەمەس. ونى پاتشا، پرەزيدەنت، ەلباسى دەپ اتاعانىمەن حاديس ءمانى وزگەرمەيدى. ونىڭ ۇستىنە بۇل – ماڭگىلىك ۇعىم.

پاتشا – اللانىڭ جەردەگى كولەڭكەسى. بۇل – حاديس. الايدا، اتالمىش حاديس مانىنە قاراپايىم حالىقتى بىلاي قويعاندا، ءدىندارلاردىڭ ءوزى بويلاي بەرمەيدى. ەگەر كوپشىلىك قاۋىم سونى جەتە تۇسىنسە، وندا سول ەلدە قوي ۇستىنە بوزتورعاي جۇمىرتقالاعان زامان ورنار ەدى. قاي مەملەكەتتىڭ دە كوكسەگەنى سول. ول ەلدىڭ قازاقستان بولاتىندىعى كۇمانسىز. سەبەبى ءبىزدىڭ ءداستۇرلى ءدىنىمىز بەن ۇلتتىق سانامىز وسى حاديس مانىنە بايلانىستى قالىپتاسقان. سوندىقتان دا ءبىز پاتشانى، بوداندىقتا ۇستاعان وتارلاۋشى ەل پاتشاسىنىڭ ءوزىن «اق پاتشا» دەپ اياق-قولىن جەرگە تيگىزبەي دارىپتەگەنبىز. وكىنىشكە قاراي، ەجەلدەن كەلە جاتقان سول ۇعىم-تۇسىنىك اق پاتشانىڭ تاقتان تايۋىمەن بىرگە كومەس تارتتى. الايدا، وشكەن جوق. بىزگە جوعارىدا ايتىلعان حاديس ارقىلى قالىپتاسقان سول تانىم-تۇسىنىكتى قايتا جاڭعىرتۋ قاجەت. گاپ اتاۋدا ەمەس. ونى پاتشا، پرەزيدەنت، ەلباسى دەپ اتاعانىمەن حاديس ءمانى وزگەرمەيدى. ونىڭ ۇستىنە بۇل – ماڭگىلىك ۇعىم.

قازىرگى شەنەۋنىكتەردىڭ سوزدىك قورىندا «ەلباسىنىڭ تاپسىرماسى»، «ەلباسىنىڭ ارقاسى» دەگەن ءسوز تىركەستەرى بار. الايدا، ولار ەلباسىعا قانشالىقتى ادالمىز دەگەنىمەن ەلباسى مەن اللانى ءبىر ۇعىم دەپ قابىلداي المايدى. ونداي تۇسىنىك الگى ءحاديستى كۇندە سان رەت قايتالاپ وتىرعان ءدىندارلاردىڭ دا ويىنا كىرىپ شىقپايدى. «ەلباسىنىڭ پارمەنى – اللانىڭ پارمەنى» دەسەڭ، قاي-قايسىسى دا «اللاعا سەرىك قوسپاۋ كەرەك» دەپ شىر ەتە قالادى. ءبىز ولارعا جوعارىداعى ءحاديستى نەگىزگە الا وتىرىپ، «قازاقستانداعى ەڭبەكتەگەن بالا مەن ەڭكەيگەن قارياعا دەيىن، ۇشقان قۇس، جۇگىرگەن اڭ، قازاقستان اۋماعىنان وتكەن ۇشاق پەن وزگە دە تەحنيكا ەلباسىنىڭ ارقاسىندا تىنىس الىپ، تىرشىلىك ەتەدى، ءوسىپ-ونەدى، شارۋالارىن جايعايدى» دەپ ايتساق، ولار ءبىزدى قابىلداماي، اعاش اتقا تەرىس مىنگىزگەن بولار ەدى. الايدا، بۇل – اقيقات. جالپى، قازاقستاندا ەلباسى قۇزىرىنان پايدالانبايتىن، ەلباسى قۇزىرىنا مۇقتاج ەمەس، ەلباسى قۇزىرىنان تىس ەشنارسە بولمايدى. ءبىز ونى تۇسىنەيىك، تۇسىنبەيىك، قالايىق، قالامايىق ءبارىبىر سوعان تاۋەلدىمىز. سەبەبى، ول – اللاعا تاۋەلدىلىك. ويتكەنى پاتشا – اللانىڭ جەردەگى كولەڭكەسى. سوندىقتان، پاتشاعا قارسى شىققان ادامنىڭ ءوزىنىڭ عانا ەمەس، جەتى اتاسىنا دەيىن يمانى كۇيەدى. پاتشانىڭ كاپىر، نە مۇسىلمان بولۋى شارت ەمەس. سونى بىلگەندىكتەن دە ءبىزدىڭ اتا-بابالارىمىز رەسەي پاتشاسى قۇزىرىندا بولعان كەزدە ونى «اق پاتشام» دەپ دارىپتەگەن. وكىنىشكە قاراي، قۇداي اۋزىمىزعا سالعان سول ءسوزدى ءبىز ەلباسىنا قاراتا ايتا الماي ءجۇرمىز.

ەندى ايتپاعىمىزدى «پاتشا قالايشا اللانىڭ جەردەگى كولەڭكەسى بولا الادى؟» دەگەن ساۋال توڭىرەگىندە ءوربىتىپ كورەلىك. ءدىن عۇلامالارى جالپى پاتشالىقتى تورتكە ءبولىپ قاراستىرادى. ءبىرىنشى – اللانىڭ پاتشالىعى، ەكىنشى – پايعامبارىمىز نۇرىنىڭ پاتشالىعى، ءۇشىنشى – رۋحاني پاتشالىق، ءتورتىنشى – ماتەريالدىق پاتشالىق. بۇل ءتورت پاتشالىق ءبىر-بىرىمەن ۇندەسىپ، تۇتاسىپ تۇرادى. سولاردىڭ ىشىندە ءبىزدىڭ بىلەتىنىمىز – ماتەريالدىق پاتشالىق. ونىڭ ءوزىن دە تولىقتاي ۇعىنىپ، تۇسىنە المايمىز. تۇسىنسەك، «اق پاتشا» دەگەندى ءبىز دە ايتار ەدىك.

ءدىني ۇعىمدا اللاعا قاراتا ايتىلاتىن «بار دا ءوزىڭسىڭ، بارلىق تا ءوزىڭسىڭ، پاتشا دا ءوزىڭسىڭ، پاتشالىق تا ءوزىڭسىڭ» دەگەن تۇسىنىك بار. وسى تۇسىنىك قالعان پاتشالىقتارعا دا ءتان. ايتىلار اڭگىمەنى وزىمىزگە جاقىن تۇسىنىك بويىنشا سارالاساق، پاتشا – پرەزيدەنت، پاتشالىق – پرەزيدەنتتىڭ وكىلەتتىگى. ماسەلەن، قازاقستان – مەملەكەت. مەملەكەتتى باسقاراتىن قالىپتاسقان جۇيە بار. جۇيەنى ىسكە قوساتىن تەتىك – وكىلەتتىك. ال، ول وكىلەتتىكتىڭ يەسى – پرەزيدەنت. وكىلەتتىك ماتەريا ەمەس، ول – رۋحاني كۇش. وسى رۋحاني كۇش جوعارىداعى حاديستە ايتىلاتىن «اللانىڭ جەردەگى كولەڭكەسى». الايدا، وندا ماتەريالدىق كورىنىس بولماعاندىقتان، ءبىز ونىڭ يەسىن سونىڭ ءوزى دەپ قابىلدايمىز.

رۋحاني قۋات، ياعني وكىلەتتىك قازاقستاندى تولتىرىپ تۇراتىندىقتان، قازاقستاندا بولىپ جاتقان ءىس-ارەكەتتىڭ بارلىعى سول وكىلەتتىككە تاۋەلدى، ءارى مۇقتاج بولادى. ۇشقان قۇس، جۇگىرگەن اڭ سول وكىلەتتىك ارقىلى قورعالادى. ال ونىڭ ماتەريالدىق كورىنىسى – قابىلدانعان زاڭدار. الايدا، قاي زاڭ دا وكىلەتتىك يەسى قول قويمايىنشا كۇشكە يە بولا المايدى. ياعني، وكىلەتتىك وزدىگىنەن باسقارىلمايدى. تابيعات بەلگىلى ءبىر زاڭدىلىقتار بويىنشا ءوزىن-ءوزى باسقارادى دەۋ – اتەيستىك تۇسىنىك. وكىلەتتىكتىڭ بولۋى، ونى باسقاراتىن پرەزيدەنتتىڭ بولۋى بىزگە اللانىڭ بار ەكەندىگىن جانە بارلىق نارسەنىڭ سونىڭ قۇزىرىندا (وكىلەتتىگىندە) تۇراتىندىعىن ايگىلەيدى. سوندىقتان، قازاقستانعا اياعى تيگەن ءار جان پرەزيدەنت وكىلەتتىگى قۇزىرىنا كەلىپ كىرەدى، ءارى سودان پايدالانادى. باسقاسىن بىلاي قويعاندا، كىم دە بولسىن جۇتقان اۋاسى ءۇشىن دە سول وكىلەتتىك الدىندا بورىشتى بولادى. سەبەبى، پرەزيدەنت وكىلەتتىگى قازاقستانداعى ەكولوگيالىق احۋالدى سارالاپ، اۋا تازالىعى ءۇشىن دە قىزمەت ەتەدى. ءارى-بەرگى كولىكتەر قاتىناسى، جارىق پەن گاز، ادام قۇقىعىنىڭ ساقتالۋى، ءتىپتى، جايلى جاتىپ، جاقسى تۇرعانىمىز ءۇشىن دە ءبىز پرەزيدەنت وكىلەتتىگىنە بورىشتارمىز. مەملەكەتتى باسقارۋ جۇيەسىنىڭ ءار تەتىگىن ىسكە قوساتىن – سول وكىلەتتىك. ال، سونى ىسكە اسىرۋشى ءار سالا قىزمەتكەرلەرىنە ولاردىڭ قۇزىرىنا وراي وكىلەتتىكتى بەرۋشى – پرەزيدەنت. سوندىقتان كىم دە بولسىن سول وكىلەتتىك قۇزىرىنا مويىنسۇنباسا، جوعارىدا ايتقانىمىزداي، ءوزىنىڭ، ءارى جەتى اتاسىنىڭ يمانىن كۇيدىرەدى. سەبەبى، پرەزيدەنت وكىلەتتىگىنىڭ ءبىر كۇنگى قىزمەتىن ءومىر بويى ناماز وقىپ وتەي المايسىڭ. جالپى، پرەزيدەنتكە دەگەن وپپوزيتسيالىق كوزقاراس، وعان بەرىلگەن وكىلەتتىكتى تۇسىنبەۋدەن كەلىپ شىعادى. بۇل – ادام اتاعا بەرىلگەن وكىلەتتىكتى تۇسىنە الماعان شايتاندىق كەردىڭ بۇگىنگى كورىنىسى.

ەندى، وسى ايتقاندارىمىزدى ءدىني تۇرعىداعى تۇسىنىكپەن ۇندەستىرە وربىتەيىك. جوعارىدا كەلتىرگەن اللاعا قاراتا ايتىلاتىن «بار دا ءوزىڭسىڭ، بارلىق تا ءوزىڭسىڭ» دەگەن تۇسىنىكتى تاعى دا قايتالايىق. سونىمەن، بار – اللا، ال بارلىق – سونىڭ وكىلەتتىگى. ال ەندى سول وكىلەتتىكتە اللادان باسقا بىرەۋ بيلىك قۇرا الا ما؟ ارينە، جوق. سەبەبى، ول وكىلەتتىكتىڭ يەسى – اللا. كاليما شاھاداتتىڭ «اللادان باسقا ءتاڭىر جوق» دەگەن العاشقى جولى وسىدان كەلىپ شىعادى. بۇل – يمان. ءبىزدىڭ جوعارىداعى مەملەكەتكە قاتىستى ايتقان تۇسىنىگىمىز دە تۋرا وسى ءتارىزدى. ماسەلەن، مەملەكەت – وتان. ال، حاديستە ايتىلعانىنداي، وتاندى ءسۇيۋ – يماننان. ماسەلە مانىنە بويلاعان سايىن ءبارىنىڭ ءبىر نارسە ەكەندىگىنە كىمنىڭ دە بولسىن كوزى جەتە تۇسەدى.

سونىمەن، اللا ءوز وكىلەتتىگىندە 18 مىڭ الەمدى جاراتتى. وكىلەتتىك دەپ وتىرعانىمىز – پايعامبارىمىزدىڭ نۇرى. بۇل تۇرعىدا پايعامبارىمىزدىڭ «اللا اۋەلى مەنىڭ نۇرىمدى جاراتتى» دەگەن ءحاديسى بار. كاليما شاھاداتتىڭ «مۇحاممەد ونىڭ قۇلى، ءارى ەلشىسى» دەگەن ەكىنشى جولى وسىدان كەلىپ شىعادى. مۇنداعى قۇلى – وكىلەتتىك تە، راسۋلى – وكىلەتتىك يەسىنىڭ ماتەريالدىق كورىنىسى. بۇگىنگى تىلمەن ايتقاندا، ادام اتامىز سول وكىلەتتىككە يە تۇڭعىش پرەزيدەنت. اللا تاعالا پەرىشتەلەرگە ادام اتاعا ساجدە جاساتتى. سەبەبى، ادام اتا وكىلەتتىك يەسى. ال، وكىلەتتىك اللاعا ءتان. دەمەك، اللا ساجدەنى ءوز وكىلەتتىگىنە، ياعني، وزىنە جاساتتى. وكىلەتتىكسىز، ياعني، اللاسىز ەشنارسە جۇزەگە اسپايدى. بارلىق نارسە سول وكىلەتتىكتىڭ ىشىندە تۇرادى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا «قۇدايسىز قۋراي دا سىنبايدى». سولاي بولا تۇرا، اتەيستەر عىلىمي تۇرعىدا دالەلدەگەندەي، مىنا الەمگە اللا ارالاسپايدى. سەبەبى، وكىلەتتىكتىڭ ەندىگى يەسى – ادام اتا. بۇل – اللا قالاۋىمەن رۋحاني الەمدى باسقارۋدىڭ قالىپتاسقان جۇيەسى. رۋحانيات – ماڭگىلىك الەم. ول ەشقاشان يەلىكسىز، ياعني، باسقارۋسىز قالمايدى. ءبارى ءبىر نارسە دەپ ۇعىنعاندىقتان مۇنى مەملەكەت باسشىلارى اۋىسقانىمەن باسقارۋ وكىلەتتىگى وزگەرمەيدى دەپ تۇسىنگەن ءجون. پايعامبارلاردىڭ الماسىپ كەلۋى دە سول سياقتى. مۇسىلماندار كۇتكەن ماحتي دا سول رۋحاني الەمنىڭ يەسى. ال، ونىڭ قالاي باسقارىلاتىندىعىن ءبىز ماتەريالدىق ويلاۋ دەڭگەيىمەن تارازىلاي المايمىز. ماسەلەن، پرەزيدەنت وكىلەتتىگى پرەزيدەنت جارلىعى ارقىلى ماتەريزاتسيالانادى. ونىڭ جارقىن كورىنىسى – استانانىڭ بوي كوتەرۋى. استانادا بوي تۇزەگەن اسەم عيماراتتاردىڭ ءبىر كىرپىشى، نە ءبىر شەگەسى پرەزيدەنت وكىلەتتىگىنسىز قاعىلىپ، قالانبايدى. ال، ونى وكىلەتتىك يەسىنىڭ ءبىلۋى شارت ەمەس. رۋحاني الەمنىڭ باسقارىلۋى دا تاپ وسى سياقتى.

پايعامبارىمىزدىڭ نۇرى – وكىلەتتىك، ال، «بول!» دەگەن اللانىڭ ءامىرى. سوندىقتان مىنا الەمگە اللا ارالاسپايدى دەگەندى پرەزيدەنت استانا قۇرىلىسىن ءوزى كەلىپ جۇرگىزبەيدى دەگەن سياقتى تۇسىنگەن ءجون. بىراق سولاي بولا تۇرا، ءبارىن جاساپ جاتقان سونىڭ ءوزى. ءبىز بۇل جەردە ءوزى دەپ اللانى جانە ونىڭ جەردەگى «كولەڭكەسىن» قابات ايتىپ وتىرمىز.

بۇگىنگى عىلىم رۋحاني الەمنىڭ قالاي ماتەريزاتسيالاناتىندىعىنا كوز جەتكىزە باستادى. ولار رۋحاني الەمنەن ءبولىنىپ شىققان ءبىرتۇتاس توعىز ەلەمەنتتىڭ نولدىك دەڭگەيدە سىڭعىرلاعان دىبىس ارقىلى زاتتىق فورمانى تۇزەيتىندىگىنە كوز جەتكىزىپ، بۇنى «سترۋن تەورياسى» دەپ اتادى. ولاردىڭ پايىمداۋىنشا، بۇل – كەز كەلگەن زاتتىڭ نەگىزى. اتالمىش تەوريا ءدىني تۇرعىدا بىلايشا تۇسىندىرىلەدى: سەگىز ەلەمەنت – اللانىڭ سەگىز سيپاتى، توعىزىنشى – پايعامبارىمىزدىڭ نۇرى، ال، اۋەز – اللانىڭ «بول!» دەگەن ءامىرى. (وسى جەردە پايعامبارىمىزعا ۋاقيدىڭ سىڭعىرلاعان اۋەز ارقىلى كەلەتىندىگىن قاپەرگە العان ءجون). نولدىك دەڭگەي دەگەنىمىز – جوقتىق الەم. ءدىندارلار اۋزىنان ءجيى ايتىلاتىن «مىنا الەم جوقتان بار بولدى» دەگەندە وسى «سترۋن تەورياسى» نەگىزگە الىنادى. جالپى، دىندە اقيقات دەپ تانىلعان نارسە دالەلدەۋدى قاجەت ەتپەيدى. ءبىزدىڭ پايعامبارىمىزدىڭ نۇرى، رۋحانيات، وكىلەتتىك دەپ وتىرعانىمىز دا وسى توعىز ەلەمەتتەن تۇرادى. بۇل توعىز – تۇتاس ءبىر نارسە. ول – ءبىزدىڭ جانىمىزعا دا ءتان. ءبىزدىڭ جانىمىز اللانىڭ حايات، قۇدىرەت، ءىلىم، كورۋ، ەستۋ، ءسوز، قالاۋ، جاراتۋ سيپاتتارى بار پايعامبارىمىزدىڭ نۇرىنان جارالعاندىقتان ءبىزدىڭ دنك بولىپ انا قۇرساعىنا تۇسكەننەن كەيىن جاسۋشالار ارقىلى ءوزىمىزدىڭ ءتانىمىزدى ءتۇزۋىمىز، ومىرگە كەلگەننەن كەيىنگى ەستىپ، سويلەۋىمىز، كورۋىمىز، وزگە دە ءىس-ارەكەتتەرىمىزگە «سترۋن تەورياسى» بويىنشا تۇگەلدەي يەلىك ەتەتىن بولىنبەيتىن وسى ءبىرتۇتاس توعىز ەلەمەنت بولىپ شىعادى. ونى ءبىز جان دەپ قابىلدايمىز. ءدىني پايىمدا، «سترۋن تەورياسى» دالەلدەگەندەي، جانسىز زات بولمايدى. بۇدان بۇكىل جاراتىلىستىڭ نەگىزى ءبىر ەكەندىگى ءمالىم بولادى. وسى ايتىلعاننىڭ ءبارىن يسلام ءدىنى «اللادان باسقا ءتاڭىر جوق، مۇحاممەد ونىڭ قۇلى، ءارى ەلشىسى» دەگەن كاليما شاھاداتتىڭ ىشىنە كىرگىزىپ جىبەرگەن. قازاقتىڭ ءداستۇرلى ءدىنى وسى تۇسىنىككە نەگىزدەلگەن. مۇنى ءتۇسىنىپ، قابىلداي الماعان ەلدەر ءدىني قاقتىعىستاردان ەشقاشان ارىلمايدى. سوندىقتان، جوعارىدا ايتىلعان جايتتاردى باسقا ءبىر قىرىنان تاعى دا سارالاي كەتەيىك.

ءبىز مۇسىلمان بولعاندىقتان ءسوز باسىن اسا قامقور، ەرەكشە مەيىرىمدى اللانىڭ اتىمەن باستايمىز. سەبەبى، بىزگە اللادان بەرىلەتىن نارسە تەك راحىم مەن مەيىرىم. ول بىزگە رۋحانيات، ياعني، جان دۇنيەمىز ارقىلى كەلەدى. ۇعىنىقتىلىق ءۇشىن ءبىز ول مەيىرىمنىڭ اتىن «انا» دەپ اتايمىز. سونىمەن، اللادان كەلەتىن راحىم مەن مەيىرىمنىڭ اتى – انا. ءسابي دۇنيەگە كەلگەندە وسى راحمان نۇرى ونىڭ اكە-شەشەسىنە بەرىلەدى. سونىڭ اسەرىنەن انانىڭ بالاسىنا دەگەن شەكسىز ماحابباتى ويانادى. انانىڭ جان دۇنيەسىن كەرنەگەن سول ءبىر الاۋ سەزىمدى ەشنارسەمەن تەڭەستىرە المايسىڭ. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، انا بالاسى ءۇشىن وتقا دا، سۋعا دا تۇسۋگە دايىن. سولاي بولا تۇرا، ەش انا بالاسىنا بەرگەن مەيىر-شاپاعاتى مەن جاساعان جاقسىلىعىن مىندەتسىمەيدى. قايتا بالاسىن ودان دا ءارى بيىككە سامعاتا الماعانىنا ءوزىن كىنالى ساناپ، ءومىر بويى بالاسىنا بايەك بولادى دا جۇرەدى. سەبەبى، وعان اللادان بەرىلگەن انالىق مەيىرىمدە جامانشىلىق بولمايدى. اللانىڭ راحمان نۇرىنان تەك جاقسىلىق توگىلەدى دە تۇرادى. بايىبىنا بارساق، ول راحمان نۇر انا اتاۋلىنىڭ تابيعاتىنا ءتان ەمەس. ول وعان بەرىلگەن. ەگەر ول انانىڭ تابيعاتىنا ءتان بولسا، وندا انانىڭ ءبارى وزگە بالالارعا دا تاپ سولاي مەيىر-شاپاعاتپەن قاراعان بولار ەدى. مىنە، وسى اناعا بەرىلگەن مەيىر-شاپاعات – ءبىز جوعارىدا ايتقان وكىلەتتىككە ءتان. ءبىز ونى ەكىنشى قىرىنان مەيىر-شاپاعات دەپ تانىعاندىقتان «انا» دەپ اتادىق. ول ەشقاشان تۇگەسىلمەيتىن مەيىر-شاپاعاتقا تولى ەنەرگيا. بۇكىل جاراتىلىس سونىڭ شاپاعاتىنا شومىپ تۇرادى. دەمەك، ول دا انا. ماسەلەن، ءبىز وتاندى دا اناعا بالايمىز. وتان انانىڭ دا ءوز ازاماتتارىنا بەرەتىن مەيىر-شاپاعاتى شەكتەۋسىز. ءسابي شىر ەتىپ دۇنيەگە كەلگەننەن باستاپ، وتان انا ونى ءوز قامقورلىعىنا الادى. دارىگەر باقىلاۋىندا ۇستايدى، بالا-باقشادا تاربيە، مەكتەپتە ءبىلىم بەرەدى. ءۇي-جاي الەۋمەتتىك جاعدايى، ءبارى تۇگەلدەي وتان انانىڭ قۇزىرىندا بولادى. وتان انا دا ءوز ازاماتتارىنا بەرگەنىن مىندەتسىمەيدى. قايتا قانشا بەرسە دە، ونى از كورىپ، كوڭىلى ەش كونشىمەيدى. مەملەكەتىمىزدىڭ دامىعان الدىڭعى قاتارلى 50 ەلدىڭ، ودان كەيىن 30 ەلدىڭ قاتارىنا كىرەمىز دەپ ىلعي العا ۇمتىلا بەرەتىندىگى سوندىقتان. ال، ماتەريالدى، ياعني، ءسىز بەن بىزدەن قايتاتىن جاقسىلىق ولشەۋلى بولادى. ماسەلەن، ءبىر اكەنىڭ ون بالانى اسىراي الاتىندىعى، ال، ون بالانىڭ ءبىر اكەنى اسىراي المايتىندىعى شىندىق ەكەندىگىن ەشكىم دە جوققا شىعارا المايدى. سەبەبى، اكەنىڭ قامقورلىعى – رۋحاني بولسا، بالالارداعى – ماتەريالدى. اكەنىكى – ولشەۋسىز، بالالاردىكى – ەسەپكە قۇرىلعان. ولاردىڭ قاي-قايسىسى دا اكەلەرىنە قالاي جاقسىلىق جاساعانىن، نە بەرىپ، نە قويعانىن جىپكە ءتىزىپ جۇرەدى. وزدەرى ۇمىتا باستاسا، ايەلدەرى ەستەرىنە سالادى. وتان اناعا دەگەن ءبىزدىڭ قارىم-قاتىناسىمىز دا تاپ وسى سياقتى. وتان انانىڭ بىزگە بەرگەنى – رۋحاني، بىزدىكى – ماتەريالدى. سوندىقتان، ءبىز دە وتان اناعا بەرگەنىمىزدى مىندەتسىپ، سونىڭ قارىمتاسى قايتپادى دەپ ۇدايى كىرجيەمىز دە جۇرەمىز.

ءبىز مىسالعا كەلتىرگەن وسى ءۇش انانىڭ نەگىزى ءبىر. ول نەگىزدىڭ «سترۋن تەورياسى» بويىنشا قالاي ماتەريزاتسيالاناتىندىعىن جوعارىدا ايتتىق. ول تەوريا بويىنشا بارلىق جاراتىلىستىڭ نەگىزى ءبىر. وسى تەوريانى ءدىني تۇرعىدا سارالاساق، ءجاننات تا سودان كەلىپ شىعادى. حاديستە ايتىلاتىنىنداي «ءجاننات – انالاردىڭ اياعىنىڭ استىندا» دەلىنەتىندىگى سوندىقتان. قۇران كارىمدە اللا اكە-شەشەگە جاقسىلىق قىلىپ، وزىنە جانە اكە-شەشەگە شۇكىرشىلىك ەتۋ قاجەتتىلىگىن ايتقان. ءبىز وسى اياتتى جانە جوعارىدا ايتىلعانداردى تۇسىنسەك تە، تۇسىنبەسەك تە «اللاعا شۇكىر» دەيتىندىگىمىز سوندىقتان. الايدا، ءبىز وسى شۇكىرشىلىكتىڭ ىشىندە رۋحانياتقا، وتانعا، اكە-شەشەگە دەگەن شۇكىرشىلىكتىڭ دە تۇراتىندىعىنا ءمان بەرمەيمىز. قۇدايشىلىعىن ايتساق، ءمان بەرمەيتىندەر نەگىزىنەن ءداستۇرلى ءدىنىمىزدى مويىندامايتىندار. سيرياعا جيھادشىلاپ كەتكەن ءجۇز ەلۋ وتانداسىمىز «پاتشا – اللانىڭ جەردەگى كولەڭكەسى»، «ءجاننات – انالاردىڭ اياعىنىڭ استىندا» دەگەن حاديستەر مانىنە بويلاي العاندا ونداي قادامعا اتتاپ باسپاعان بولار ەدى. پاتشانىڭ، وتاننىڭ، انانىڭ ريزاشىلىعىن الماعان ادام ەشقاشان جانناتقا كىرە المايدى. ويتكەنى، ول ريزاشىلىقتاردا اللانىڭ ريزاشىلىعى تۇرادى. دۇرىسى – ءوزى تۇرادى.

ءبىر اۋىز سوزبەن رۋحانياتتى، وكىلەتتىك پەن ءۇش انانى ارۋاق دەپ اتايمىز. ال، ونى تەك سوپىلىق تانىم-تۇسىنىك ارقىلى عانا تانيمىز. ءبىزدىڭ ءداستۇرلى ءدىن دەپ وتىرعانىمىز دا سول.
Abai.kz