ەركەش ءجۇنىسوۆا 1961 جىلى 17 تامىزدا كوكشەتاۋ قالاسىندا دۇنيەگە كەلدى. ول شىعارماشىلىققا تولى وتباسىندا وسكەن: اناسى ءان ايتسا، اكەسى دومبىرا تارتىپ، ولەڭ جازاتىن ونەرلى جان ەدى. سول ورتا ەركەشتىڭ بويىنا ونەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك پەن شىعارماشىلىققا قۇشتارلىقتى ەرتە قالىپتاستىردى.

جاس كەزىنەن ونەرگە قىزىعىپ، مادەنيەت سارايىندا ادىسكەر-نۇسقاۋشى بولىپ قىزمەت اتقارعان ەركەش سول كەزدە تەاتر ينستيتۋتتارى مەن كونسەرۆاتوريادان ۇستازدار جاس تالانتتاردى ىزدەگەن ىرىكتەۋلەرگە قاتىسىپ، اباي اتىنداعى ينستيتۋت جانىنداعى ۆوكالدى-حور ستۋدياسىنا قابىلداندى. بۇل ونىڭ ساحناعا العاشقى قادامى، ونەرگە دەگەن شىنايى ماحابباتىنىڭ دالەلى بولدى.

1983 جىلى تاعدىر وعان جاڭا مۇمكىندىكتى سىيلادى: رەسپۋبليكالىق (قازىرگى مەملەكەتتىك) قۋىرشاق تەاترىنىڭ رەجيسسەرى يشمۋراتوۆ ونى اكتريسا رەتىندە شاقىرىپ، سول ساتتەن باستاپ ەركەشتىڭ تالانتى ساحنادا جارقىراي باستادى. كەيىن تەاتر ينستيتۋتىندا «دراما جانە كينو اكتەرى» ماماندىعى بويىنشا ءبىلىمىن تەرەڭدەتىپ، پروفەسسور مامان باسيركەنوۆتەن ءتالىم العان ەركەش وقۋدى اياقتاپ، قايتادان ءوز تەاترىنا ورالىپ، 42–43 جىل بويى قۋىرشاق تەاترىنىڭ ساحناسىندا ۇزدىكسىز ەڭبەك ەتتى.

قۋىرشاق تەاترى – قاراپايىم ونەر ەمەس، بۇل جان مەن داۋىستىڭ ۇيلەسىمى، كەيىپكەردىڭ مىنەزىن قۋىرشاققا جەتكىزۋ، ساحناداعى ءار قيمىلدى سەزىمگە تولتىرۋ. ەركەش ءار قويىلىمدا كورەرمەندى باۋراپ، كىشكەنتاي كورەرمەندەردىڭ جۇرەگىن قۋانىشقا بولەدى. ول 500-دەن استام قويىلىمدا ونەر كورسەتىپ، مىڭداعان بالالاردىڭ كۇلكىسىن جيناعان.

گاسترولدىك ساپارلار مەن اۋىل-ايماقتاردى ارالاۋ – ول ءۇشىن تەك جۇمىس ەمەس، شىنايى ونەر مەرەكەسى بولدى. كورەرمەندەردىڭ كۇلكىسى مەن قۋانىشى – اكتەر ءۇشىن ەڭ ۇلكەن ماراپات. كەيدە ءسوزدى ۇمىتىپ قالسا دا، كەيدە قۋىرشاق شەرمانىڭ استىنا ءتۇسىپ كەتسە دە، ۇستازدارىنىڭ بەرگەن تاجىريبەسى ارقاسىندا ءبارىن اسەمدىكپەن ورىنداي بىلگەن.

ەركەش ءجۇنىسوۆا تەك قۋىرشاق تەاترىنا عانا ەمەس، كينودا دا ءوز ءىزىن قالدىردى: 8 فيلمدە ەرەكشە رولدەردە ونەر كورسەتتى، ونىڭ ىشىندە «جارالى سەزىم»، «مەنىڭ دە اتىم قوجا»، «ايشا»، «قالالىق اڭىزدار»، «بولاشاق» بار. ونىڭ ساحنادان تۇلەپ ۇشقان شاكىرتتەرى قازىر ەلىمىزدىڭ تانىمال اكتەرلەرى قاتارىندا.

ەركەش اپاي ساحنادا ءار كەيىپكەرگە جان بىتىرەدى، داۋىس بەرەدى، بي بيلەپ، ءان ايتىپ، كورەرمەندى ءوز ونەرىمەن باۋرايدى. قۋىرشاق تەاترى ارقىلى ول بالالارعا مەيىرىم، ىزگىلىك پەن ادالدىقتى 40 جىلدان استام جەتكىزەدى.

ەل تاراپىنان دا ونىڭ ەڭبەگى لايىقتى باعالاندى: 2022 جىلى 21 مامىردا مادەنيەت جانە ونەر قىزمەتكەرلەرى كۇنىنە وراي قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ بۇيرىعىمەن تەاتردى دامىتۋداعى ەلەۋلى ەڭبەگى ءۇشىن «مادەنيەتتىڭ ۇزدىگى» توسبەلگىسىمەن ماراپاتتالدى، ال 2023 جىلدىڭ 29 ناۋرىزىندا «ەڭبەك ارداگەرى» مەدالىمەن ماراپاتتالدى.

قازىر ەركەش ءجۇنىسوۆا 64 جاستا بولسا دا، ءار ساحناداعى قادامى كورەرمەندى تاڭعالدىرۋعا، بالالاردىڭ شات كۇلكىسىن كورۋگە باعىتتالعان. ول ءۇشىن بۇل – ەنەرگيا الماسۋ، رۋحاني قاناعات جانە ءومىر بويعى ميسسيا.

قۋىرشاق تەاترىنىڭ ساحناسىندا 42 جىل بويى ەڭبەك ەتىپ، كينو مەن تەاترداعى جەتىستىكتەرىمەن قازاقستان ونەرىنىڭ ايناسىنا اينالعان ەركەش ءجۇنىسوۆا – شىن مانىندە دارىن مەن ادال ەڭبەكتىڭ سيمۆولى، بولاشاق كورەرمەندى تاربيەلەيتىن قاسيەتتى ونەر ادامى.

Abai.kz