الماتىداعى سوقپاقباەۆ اتىنداعى مەكتەپتەن سوقپاقباەۆ ەسىمى الىنىپ تاستالدى
الماتىداعى سوقپاقباەۆ اتىنداعى مەكتەپتەن سوقپاقباەۆ ەسىمى الىنىپ تاستالدى، - دەپ حابارلايدى اباي-اقپارات "ەگەمەن قازاقستان" باسىلىمىنا سىلتەمە جاساپ. اتالعان گازەتكە بەلگىلى عالىم ساعاتبەك مەدەۋبەكۇلى «مەكتەبىمىزگە بەردىبەك سوقپاقباەۆ ەسىمىن قايتارىڭىزدار!..» اتتى ماقالا جازعان. ءبىز سول ماتەريالدى جاريالاي وتىرىپ، الماتى قالالىق ءبىلىم باسقارماسىنان وسى وقۋ جىلىنان باستاپ، قاتەلىكتى تۇزەپ، قازاقتىڭ كلاسسيك جازۋشى اتىنداعى مەكتەپكە قايتادان جازۋشىنىڭ ەسىمىن بەرۋدى وقىرماندار اتىنان تالاپ ەتەمىز. بۇل ماسەلە الداعى ۋاقىتتا Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىنىڭ باستى نازارىندا بولاتىنىن ەسكەرتەمىز.
Abai.kz اقپاراتتىق پورتالى
«مەكتەبىمىزگە بەردىبەك سوقپاقباەۆ ەسىمىن قايتارىڭىزدار!..»
1992 جىلى قازىرگى تاۋسامالى، بۇرىنعى كامەنكا اۋىلىندا تۇڭعىش قازاق مەكتەبى ەسىك اشتى. بۇل يگى ىسكە ۇلتىن سۇيگەن ءبىراز پاتريوت ازاماتتار ءبىر كىسىدەي اتسالىستى.
1993 جىلى 1 قىركۇيەكتە، العاشقى قوڭىراۋدا مەكتەپكە بالالار ادەبيەتىنىڭ كلاسسيگى، ايگىلى جازۋشى بەردىبەك سوقپاقباەۆتىڭ ەسىمى بەرىلگەنى تۋرالى شەشىم وقىلدى. وعان مەكتەپتىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا قاتىسقان سول كەزدەگى اۋىل كەڭەسىنىڭ توراعاسى مادەنيەت تاستانبەكۇلى كاركەنوۆ (قازىر اۋداندىق اقساقالدار كەڭەسىنىڭ توراعاسى), مەكتەپ ديرەكتورى ۇلتاي امانگەلدىقىزى بارحينوۆا (قازىر قاراساي اۋدانىندا اكىمشىلىك قىزمەتتە) جانە باسقا دا قۇزىرلى ورىنداردان كەلگەن ادامدار، سونىمەن بىرگە، بۇكىل اتا-انالار مەن ۇستازدار، بارلىق اۋىل تۇرعىندارى كۋا.
وسى مەكتەپتە بەردىبەك سوقپاقباەۆتىڭ تۋعانىنا 80 جىل تولۋىن ۇلكەن سالتاناتپەن وتكىزگەنبىز. وعان بەردىبەكتىڭ كوزىن كورگەن بەلگىلى اقىن-جازۋشىلار قادىر مىرزا-الى، اشىربەك سىعاي، كادىربەك سەگىزباەۆ، باققوجا مۇقاي، شەكەربەك سادىحانوۆ، تەمىرحان تەبەگەنوۆ، اسقانباي ەرعوجاەۆ سەكىلدى قالامگەرلەر جانە بەردىبەك سوقپاقباەۆتىڭ جارى، قىزى، باسقا دا تۋعان- تۋىسقاندارى، رايىمبەك اۋدانىنان ارنايى دەلەگاتسيا كەلىپ قاتىسقان ەدى.
جىلدار جىلجىپ وتكەندە الماتى قالاسىندا جاڭا اۋدان شاڭىراق كوتەرگەنىنە وراي بارلىق مەكتەپتى قايتا تىركەۋ ءجۇرگىزىلەدى. سول كەزدە مەكتەپكە كلاسسيك جازۋشىنىڭ ەسىمى بەرىلگەنى جونىندەگى قۇجات «جوق» بولىپ شىعادى. مەكتەپ الدىمەن قاسكەلەڭ اۋدانىنا، سودان سوڭ قاراساي اۋدانىنا، ودان كەيىن اۋەزوۆ اۋدانىنا، كەيىن ناۋرىزباي اۋدانىنا اۋىستى. وسى اۋىسۋلار كەزىندە قۇجات ءبىر قالتارىستا قالعان عوي. اقيقاتىنا كەلگەندە جاۋاپكەرشىلىكپەن ءىزدەگەن جان بولماعان. كوپ ۇزاماي «مەكتەپكە بەردىبەك سوقپاقباەۆتىڭ اتى بەرىلگەنى ءجونىندەگى شەشىم جوق ەكەن» دەگەن جەلەۋمەن قاسيەتتى ەسىم اياقاستىنان الىنىپ تاستالعان دا، «№188 ورتا مەكتەپ» دەلىنە سالعان. «ب.سوقپاقباەۆتىڭ اتى بەرىلگەنى جونىندەگى شەشىم جوق ەكەن» دەگەن ءسوز جالعان – 1993 جىلى الماتى وبلىسى اكىمدىگىنىڭ 15 قىركۇيەكتە شىعارعان №135 شەشىمى ءالى ءوز كۇشىن جويعان جوق.
قازىر بۇل مەكتەپ جاڭا قۇرىلعان ناۋرىزباي اۋدانىنىڭ ەنشىسىندە. مەكتەپتە العاش ەكى ءجۇزدەي عانا وقۋشى تابالدىرىق اتتاسا، قازىر مىڭنان استام بالا وقيدى.
1993 جىلدان باستاپ ناۋرىزباي اۋدانى قۇرىلعانعا دەيىن بەردىبەك سوقپاقباەۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپتى بىتىرگەنى جونىندە قانشاما تۇلەك اتتەستات الدى. وسى جىلدار ىشىندە «بەردىبەك سوقپاقباەۆ اتىنداعى قازاق ورتا مەكتەبى» دەپ ءمور باسىلعان قانشاما قۇجات تولتىرىلدى. سونىڭ ءبارى زاڭسىز، بەردىبەك سوقپاقباەۆتىڭ ەسىمىنىڭ بەرىلۋى دە دۇرىس ەمەس بولىپ شىعا ما، سوندا؟
قازاقتىڭ اتىن الەمگە تانىتقان كلاسسيك جازۋشىنىڭ ەسىمىن ۇرپاق جادىنان ءوشىرىپ الماي، قايتا ونىڭ ءومىرى مەن شىعارمالارىن ناسيحاتتاۋ ارقىلى جاس بۋىن ساناسىنا وتانشىلدىق رۋحتى سىڭىرۋگە مۇرىندىق بولىپ كەلە جاتقان مەكتەپكە بەردىبەك سوقپاقباەۆ ەسىمىن قايتارۋىمىز كەرەك. بۇل مەنىڭ عانا ءسوزىم ەمەس، بۇل مەكتەپ ۇستازدارىنىڭ دا، اتا-انالارىنىڭ دا، تۇلەكتەرىنىڭ دە، قازىرگى شاكىرتتەرىنىڭ دە ءتىلەگى.
ر.S. ءتىپتى قينالاتىن ەشتەڭە جوق. بۇرىنعى اتى «بەردىبەك سوقپاقباەۆ اتىنداعى قازاق ورتا مەكتەبى» ەدى. قازىرگىسى «№188 قازاق ورتا مەكتەبى» بولىپ تۇر. وسى ەكەۋىن بىرىكتىرىپ «بەردىبەك سوقپاقباەۆ اتىنداعى №188 قازاق ورتا مەكتەبى» دەپ اتاساق بولدى ەمەس پە!
ساعاتبەك مەدەۋبەكۇلى، ءبىلىم بەرۋ ءىسىنىڭ قۇرمەتتى قىزمەتكەرى
رەداكتسيادان. «اباي» اقپاراتتىق پورتالى بەردىبەك سوقپاقباەۆ مۇراسىن ۇزدىكسىز ناسيحاتتاپ كەلە جاتىر. وسىدان ءبىراز ۋاقىت بۇرىن ءبىز بەردىبەكتىڭ ەشقانداي كىتابىنا ەنبەگەن، كسرو-نىڭ توتاليتارلىق جۇيەسىنە قارسىلىق بىلدىرگەن «ەرگەجەيلى ەلىنە ساياحات» اتتى حيكاياتىن جاريالاعان ەدىك. مۇنان كەيىن جيناقتارعا ەنبەي جۇرگەن بىرنەشە اڭگىمەسىن وقىرمان نازارىنا ۇسىندىق. «بالالىق شاققا ساياحات» پوۆەسىندەگى ءبىر كەيىپكەردى تاۋىپ الىپ، سول كەيىپكەردىڭ جازۋشى جايلى ەستەلىگىن دە جاريالادىق. سوقپاقباەۆ رومانىنىڭ تسەنزۋراعا تۇسكەن بەتتەرىن (ءبىرىنشى سىلتەمە, ەكىنشى سىلتەمە) ۇزبەي ەل نازارىنا ۇسىنىپ كەلەمىز. سوندىقتان دا، بۇل ماسەلەگە بەي-جاي قاراي المايمىز.
Abai.kz